metonymia

Metonymia

CvTE-definitie: De vervanging van een begrip door een begrip dat daarmee te maken heeft, maar er geen gelijkenis mee vertoont.

Voorbeelden in het Nederlands

- abstractum pro concreto: een abstract begrip gebruiken in plaats van iets concreets

de school gaat een dag sporten (de school is een abstract begrip, en dat kan niet sporten: bedoeld is dat het personeel van de school, iets concreets dus, gaat sporten)

- naam van een god i.p.v. zijn/haar invloedssfeer (lastig in het Nederlands)

zij gaven zich over aan Venus (Venus is hier niet lijfelijk bij betrokken; zij is de godin van de liefde, en dus geven de genoemden zich over aan de liefde)

- materiaal/stof i.p.v. voorwerp

hij dronk uit een glas (hij dronk natuurlijk uit een voorwerp van glas)

- pars pro toto: het noemen van een deel in plaats van een geheel

even de koppen tellen (de kop/het hoofd is een deel van een persoon: bedoeld wordt: even het aantal personen tellen)

Voorbeelden in het Latijn

- abstractum pro concreto: een abstract begrip gebruiken in plaats van iets concreets

flagitia et facinora (de abstracte begrippen schanddaden en misdaden in plaats van de concrete personen ellendelingen en misdadigers)

- naam van een god i.p.v. zijn/haar invloedssfeer

Bacchus (de god van de wijn in plaats van wijn), Mars (de god van de oorlog in plaats van oorlog), Venus (de godin van de liefde in plaats van liefde)

- materiaal/stof i.p.v. voorwerp

ferrum (het materiaal ijzer in plaats van het van ijzer vervaardigde voorwerp dolk)

- pars pro toto: het noemen van een deel in plaats van een geheel

tectum (het onderdeel van een huis, dak, in plaats van het volledige huis)