Vanavond eet ik op school. Nou ja, in de kantine, denk ik. Op de school is mij een beetje te hoog. Vanavond? Moet ik dan geen wrappies eten, met allemaal gezonde zooi erin? Niet naar Flikken Maastricht kijken? Ja, maar dat kan ook later. Nee, de medewerkers die betrokken zijn bij de zesde klas zijn door diezelfde leerlingen uitgenodigd voor een gezellig etentje. En op zo'n uitnodiging gaan we graag in! Zien we ze nog eens in hun natuurlijke habitat voordat ze alle kanten op verhuizen.

Vorig jaar werd dit etentje voor het eerst georganiseerd. Ik herinner me nog de plek onder de trap naar het Eia waar je op de foto kon. In de praktijk kwam het erop neer dat een groepje leerlingen aan je kwamen vragen of ze met je op de foto mochten. Ik herinner me die foto's wel (sla je wel of niet vertrouwelijk een arm om hun schouders? Sja, dat ligt niet bij iedereen voor de hand. En wat als zij hun arm om je schouder, of erger, je middel heen slaan, wat doe je dan? "Help" roepen of "me too"? Over een ablativus absolutus beginnen? Wegrennen?). En de ongedwongen sfeer herinner ik me ook. O ja, en het eten natuurlijk.

Afgelopen week had ik de laatste lessen in de zesde. Hun mindset was totaal omgeslagen in eentje die ik de meeste lessen niet heb gezien. Joh! Ze waren heel serieus bezig. Ze hoorden alle vriendelijk verpakte kritiek, ehm suggesties voor een beter resultaat, vol begrip aan. En mijn hart was echt gestreeld toen de meerderheid van hen aan het eind van het blokuur complimenten aan mij uitdeelde. Er waren er die mij zelfs bedankten voor de lessen Latijn! Dat maak ik zelden mee. Zoals gezegd, ik was aangedaan.

En vanavond ga ik dus samen met die leerlingen eten. Eten zit de komende week sowieso in het programma. O, wat erg is dát!  Dinsdag voor de tweede keer dit jaar pizza eten met mijn 15 overgebleven mentroleerlingen. Dat blijft toch wel enorm gezellig! En woensdag gaan we met een paar collega's bij een eetcafé eten, in het Wantij. Onze eetclub op school, JDW au bain-marie, is actief! We komen de tijd prima door!

Waar was ik op 2 april? Nou? Nog steeds een plintenladdertje aan het zoeken? Kijken of mijn veters vastzaten? Niets van dat al! Ik was op de Kleine Avond. Huh? Kleine avond? Met hoofdletters? Yup. Tijdens de traditionele Kleine Avond voeren leerlingen stukjes op, zingen ze, musiceren ze, balletten ze. Je kunt het zo gek niet bedenken of "die van ons" treden op. Met De Spaansche Brabander  als subtitel voor de avond leek een trip down memorylane ingezet te worden naar de ooit traditionele Grote Avond. Toen ik, bijna 40 jaar geleden, op het Johan de Witt-gymnasium (dat werd al heel gauw JDW) mijn intrede deed als schuchtere, pseudo-intellectuele docent klassieke talen, temidden van kolossen als Ad Straver, Evert Kwaadgras, Martin de Vries , Margreet Lefeber, werd ik getrakteerd op cultuur. Zoveel cultuur als ik mijn hele leventje daarvoor nog nooit gesmaakt had.  Daar behoorde een Kleine Avond toe, maar ook een Grote Avond. Op de Grote Avond werd een avondvullende toneelstuk opgevoerd. En dat was bepaald geen Puk en Muk en Moortje-gehalte. Griekse tragedies, men draaide er de gymnasiale hand niet voor om!

Al vele jaren bestaat er slechts een Kleine Avond. Evenzo bestaat er al vele jaren een culturele vereniging op school, Musae. Ooit een afsplitsing van Vossius. Sja, over dit soort mijmeringen kun je alleen maar met collega's praten die al heel lang tot de JDW-gemeenschap behoren. Of met oudleerlingen. Die zeggen meteen: Gek hè, dat niemand zich, zodra de term Kleine Avond valt, afvraagt  of er dan ook niet iets als Grote Avond bestaat. Natuurljk bestond er een Grote Avond! Gek hè, dat de leerlingenvereniging Vossius heet, terwijl men al jarenlang spreekt over "het" Vossius, zelfs inclusief een geuzennaam, die bij voorkeur Engelstalig is. Dat Vossiusbesturen vroeger (vroegûh was alles betû) gewoon bestonden uit één gekozen praeses, één gekozen quaestor, en twee  gekozen abactes. En die moesten dan samen de activiteiten in goede banen leiden. Niks feestcommissie, niks senaat. Ik zei dat van de week nog tegen een Vossiuslid. De ogen vielen bijna uit haar hoofd. Ach, ik shockeer graag.

Van de week was ik getuige van het vele talent dat elk jaar weer op het podium te bewonderen valt. Zeker, aangedreven door enthousiaste collega's, geholpen door zeer bekwame en handige clavigers, geïnspireerd door elkaar en door de collega's kunst en muziek. Maar toch, ze doen het zelf. In de kleine zaal van het Dordtse Kunstmin waren leerlingen uit alle leerjaren te bewonderen. Ik ben een ouwe knar, dus ik kende ze niet allemaal. Maar voor wie ik uit mijn vijfde en zesde klassen heb zien optreden heb ik grote bewondering. Het is zo totaal anders of je een leerling in je les ziet worstelen met Latijn of dat je die ziet glanzen op het podium. Waar het in de ene situatie lastig is met zelfvertrouwen, word je als toeschouwer in de andere situatie bijkans weggeblazen van je stoeltje. Tuurlijk, de tijd gaat voort. Tempus fugit. Het Eia wordt niet meer gezongen voordat een Kleine Avond begint. Er worden geen gouden Johans en Johanna's meer uitgereikt aan leraren die voor de meeste leerlingen enorm tot de verbeelding spreken. Dat is waarschijnlijk al een paar jaar zo, maar zo tegen het einde van mijn carrière gaat dat ineens opvallen. Ach, we hebben leerlingenenquêtes. Ook goed.

De rector richtte aan het einde van de avondsessie nog een paar mooie woorden aan alle spelers en alle mensen achter de schermen. Hij deed dat leuk en het was ook terecht. Na de voor mij op één na laatste Kleine Avond (tenzij er gekke dingen gebeuren) toog ik snel huiswaarts. Eerste uur les de volgende dag. Ik liep opnieuw langs het huis aan de Stooplaan, waar een oud-collega wiskunde van mij woonde. Ik zag op de heenweg zijn vrouw buiten staan en ik kan natuurlijk niet zomaar doorlopen. Ik ben een Brabo, en dus wil ik altijd even een praatje maken. Het ging goed met ze. Allebei dik in de zeventig, maar nog net zo levendig als ik me dat herinnerde.

De laatste weken van het jaar komen er alweer aan. Nog even doorzetten!

The Return

Zo dan! Ik heb aan cultuur gedaan gisteren. Niet te geloven, toch? Wij wilden wel eens zien hoe Homerus' Odyssee eraf kwam in de film The Return. Goed beschouwd alleen het laatste stukje, het zij gezegd. Nou, Ralph Fiennes, twee jaar jonger dan ik, speelde Odysseus die na twintig jaar van huis te zijn weggeweest aanspoelt op een van de stranden van zijn eiland Ithaka. Het was hem aan te zien, die 62 jaar. De één jaar jongere Juliet Binoche speelde Penelope, best verdienstelijk, als ik dat zo mag zeggen. Ja, dat mag ik (met dank aan Mart Smeets).

Het verhaal werd redelijk melodramatisch gebracht. Gelukkig konden wij als kenners in meerdere of mindere mate hier en daar duidelijk Odysseedingetjes ontdekken. De namen van Eumaios, Antinoös, Telemachos, Argos (de oude hond van Odysseus, die meteen doodgaat als hij zijn oude baasje besnuffeld heeft. Zegt misschien ook iets over de deo die de acteur gebruikt). De twaalf bijlen die neergezet zijn. Odysseus kon zijn boog spannen en door het gat in die twaalf bijlen een pijl schieten. Helemaal aan het eind de scène in de voormalig slaapkamer van Odysseus en Penelope, waar blijkt dat zij het bijzondere bed, met als één van de poten een boom, in tact gelaten heeft. Het waren maar een paar herkenbare dingen.

Veel spanning zat er voor ons niet in de film. Tuurlijk, wij kenden het verhaal. Vroeger hadden we de serie The Odyssey al eens gezien, met Armand Assante. Veel bloed, ook toen al. Bezoekers van deze film die geen klassieke achtergrond hebben zullen zich best vermaakt hebben met The Return. In die zin blijven de klassieke verhalen aantrekkelijk.

Nu? Nu doe ik nog niks, maar zo dadelijk ga ik ontbijten. Ontbijten, dat heb ik deze week twee keer op school gedaan! Nee, geen open dag, geen klassieke reis, niks! Net als vorig jaar heb ik mijn twee groepen in de zesde klas te ontbijten gevraagd. Ze deden zelf inkopen, die ik natuurlijk betaalde. En toen hebben we gezellig de tafels in 117 in groepjes gezet zodat de lessfeer meteen, maar dan ook meteen weg was. Bij ieder groepje ben ik even gaan zitten, met mijn broodjes kaas, kipfilet, speculoospasta (ik denk tenminste dat het dat was), hagelslag en jam. Sja, ik moest beide dagen natuurlijk wel van alles iets proberen. Nou, de leerlingen vonden het ook heel gezellig. Ik kreeg, toen ik ze mailtjes stuurde om ze te bedanken voor de gezelligheid, talloze hartjes terug. Nou, dat schijnt een goed teken te zijn. En wat zo grappig is: niemand heeft het over de soms lage cijfers, niemand heeft iets aan te merken op de lessen. Je komt ineens "in gesprek" over de diepere bedoeling van Vergilius! Witte broodjes met hagelslag in combinatie met jus d'orange plus thee van school, het maakt de tongen los. Die traditie houden we erin hoor! Nou ja, voor één jaar dan nog. 

Wipkip en dierendomino 

Gisteren was ik niet met de kleinkinderen op stap. De titel doet dat wel een beetje veronderstellen. Wipkip en dierendomino. Nee, ik was gisteren begeleider van een schaakteam. De zelfstandige gymnasia in het land organiseren eenmaal per jaar een eigen schaaktoernooi. En gisteren speelde zich dat af in het mooie gebouw van het Christelijk Gymnasium Utrecht, het CGU. Maar liefst 18 teams streden er om de imposante bokaal. Daaronder ook het "bovenbouwteam" van het JDW. Ja? Waar blijft die dierendomino nou? We hebben goed gespeeld, maar tegen de teams van het Celeanum (Zwolle) en het CGU was niemand bestand. Uiteindelijk won het thuisteam. Heel nipt en zelfs dankzij een wereldpartij van "ons Lowieke" die het Celeanum net dat ene puntje afsnoepte! Ja? Wipkip? Oké, oké. Ik heb het beloofd. In de middagpauze lunchten ze, ik mag wel zeggen, uiterst riant (er was genoeg, dus waarom zou je het bij drie broodjes houden?). Daarna nam ik ze mee naar buiten, voor een blokje om. Anders zouden ze, melk in de ene hand, krentenbol in de andere en met hun neus de klok indrukken, nog twintig partijtjes spelen en geen frisse lucht inademen. Iets verderop belandden we in, nee bij een speeltuin. En ja hoor, de een op de wipkip, de ander op de schommel. Weer een ander wilde in een houten stellage klimmen, maar die was er helaas niet. Het was even een feestje voor ze. Poeh hee, zou Tommie van Sesamstraat zeggen. Even niet hoeven schaken! Lekker in de buitenlucht, een wipkip mollen. Nee hoor. Het ding deed het nog toen ik erop kroop. Daarna? Geen idee. We moesten terug voor ronde 4. Wipkip? Afgevinkt. Nou je zin? We werden, na in totaal zes ronden, gedeeld vijfde, echt heel knap in dit veld. Om half zes zouden we eten bij een Italiaanse tent in Hoog Catharijne, maar alles verliep bij het toernooi zo gesmeerd dat we al om kwart voor vijf bij Vapiano stonden. No problemo, daar al aanschuiven. Even wachten op een plekje, maar we mochten uiteindelijk kiezen. "Bij de treinen!". Ja tuurlijk, joh. Gaan we op die onhandige hoge stoelen zitten met uitzicht op de treinen. De ICE zien en allerlei vertraagde intercity's. Dierendomino? Jaaahaa. Rustig. Het komt eraan. En wat hebben we tijdens het wachten en het eten gedaan? Drie keer raden! Inderdaad, dierendomino. Zelfs mijn idee! Wij speelden dat vroeger vaak met onze kinderen aan tafel. De een noemt een dier en de volgende moet een ander dier noemen dat begint met de laatste letter van het dier daarvoor. Zeg maar, slak-koala-aap-pauw-wipkip. Ik dacht, nou die vinden dat vast niks. Maar nee hoor. Fanatiek werden dieren goedgekeurd en afgekeurd, bedacht, gerubriceerd (het blijven gymnasiasten), beschreven, op het mobieltje getoond. Zelf hoefde ik geen enkele keer te passen. Tja, ervaringsdeskundige. Na enige tijd werd dierendomino ingewisseld voor topografisch domino. Zelfde principe. We hadden een kostelijke tijd, anderhalf uur lang bijna. De pizza en de pasta waren bijzaak geworden. Was dit nou een verloren zaterdag? Nou, enerzijds miste ik de verjaardag van dochterlief. Anderzijds was het een prima dagbesteding. Beter dan toetsen nakijken, waarin ik even heel goed moest nadenken wat de Perzen nou weer in een passage uit de Aeneis deden. O ja. Weer iemand die het verdomt de basiswoorden te leren en dus "medius" (midden) opzoekt, verkeerd opzoekt zelfs en bij "medi" uitkomt. Ja, de Perzen. Ook zo logisch. Dûh. Dido uit Carthago, die haar tijdelijke lover Aeneas, uit Troje, vraagt of hij nu zelfs in de winter zijn vloot in gereedheid brengt om met de adelaars van de Perzen weg te gaan. Ach. 

Sober hebben we gisteren een sterfdag herdacht. Het was in het vroege voorjaar, around teatime, van 44 in Rome, Idus Martias, dat de dictator Caius Iulius Caesar gedood werd. Door een hele groep senatoren, aangevoerd door Marcus Iunius Brutus en Caius Cassius Longinus. Men vond terugkeer naar de republiek een veiliger optie dan een voortbestaan onder een dictator. Ik snap dat, zeker nu, heel goed. De Romeinen wilden helemaal geen alleenheerser, ze wilden geen monarchie terug. Het woord voor koning, rex, was een besmet woord dat nare herinneringen opriep aan oude wrede koningen. Caesar werd slechts 55. Hij was ergens in juli van het jaar 100 geboren, dus de 56 heeft ie nooit gehaald. In 100 geboren, in 44 lekgeprikt? Dan zitten we dus vóór Christus? Ja ja, goed opgelet. Wisten die Romeinen nou dat ze in 44 vóór Christus leefden? Nee, tuurlijk niet. Geschiedschrijvers duidden de jaren vanaf 509 aan bij de namen van de twee consuls. Nou, in het jaar dat wij 44 voor Christus noemen waren Marcus Antonius en ... guess who... Caius Iulius Caesar consul. Dat was ie toen, geheel naar de geest van dictators in spe, al voor de vijfde keer. Na zijn dood werd Publius Cornelius Dolabella tot medeconsul benoemd van Marcus Antonius. Die Marcus Antonius, dat was me er trouwens ook eentje hoor. Als aanhanger van Caesar deed ie ook heel veel na van zijn lichtend voorbeeld, Caesar. Een relatie beginnen met de Egyptische neus Cleopatra was er een van. Makkelijk te onthouden trouwens die datum, de Iden van maart. In onze tijdrekening 15 maart. De datum van vandaag was toen wat ingewikkelder: a.d. XVII Kal. Apr. Voluit ante diem XVII Kalendas Apriles. De Kalendae was de eerste dag van een maand, en ja, die K vooraan klopt. Als je terugtelt vanaf 1 april naar 16 maart kom je op 17, mits je zowel 1 april meetelt als 16 maart. Rare jongens, die Romeinen. Obelix zei dat ook al. Nee, zo'n dictator had ogen in zijn rug nodig, toen ook al. Zo, weer wat geleerd vandaag.

Lekker bezig, dat ben ik! De vijfdeklassers zijn op klassieke reis en er zijn er nog een paar "thuis". Die zijn om een goede reden niet mee. Nou, daar hebben we wel wat klusjes voor, hoor. Maar omdat die grote groep vijfdeklassers weg is, had ik alleen de zesdeklassers. Die waren best braaf. Ik heb precies op tijd het hele leespensum van Vergilius af weten te krijgen. De komende week hebben zij hun laatste toetsweek en zijn die vijfdeklassers weer terug. Ja, tien jaar geleden gingen ze geloof ik nog twee weken op pad. Nu dus krap aan één week. Ik wil maar zeggen dat ik de komende week dus geen les heb in de zesde. Even rustig als deze week ongeveer. Ik heb thuis mijn hele bureau opgeruimd en dat gaf me toch een goed gevoel! De belastingaangifte doen en de WOZ-waarde emotioneel verwerken, dat was dan weer wat minder. Allemachtig.

Ik maak op mijn site allerlei "embedded" oefeningetjes, die nog nuttig gevonden worden ook. Heerlijk toch! Mijn examendocument is weer af, het is nu de zesdeklassers de deur uit kijken. Dat klinkt onaardig, en dat is het ook. Ze komen helemaal niet voor Latijn naar mijn school! Desnoods voor natuurkunde, voor geinige leraren, voor de feestjes, voor de gezellige intieme sfeer waarin iedereen elkaar kent, voor het gamen tijdens de pauzes, voor de coole manier waarop de meeste leraren hun leerlingen bejegenen, voor mentoren die hun leerlingen meenemen voor een pizza. Maar ze komen niet voor Latijn. Ze zijn aardig tegen me, met de meesten heb ik een apart soort "box", die af en toe drie keer gerepeteerd moet worden. Een klap van in elkaar slaande handpalmen is alleen oké als hij een keihard kletsend geluid maakt, anders niet. Hè, Rrezon? Sommige meiden doen hun ring naar achteren om de rituele box te geven. Nee, echt. Ze zijn ontzettend joviaal richting hun leraar Latijn. Dan beginnen we elke les weer in goede harmonie. Die duurt, ehm ja, totdat ik streng word. Nou goed. Ik heb allerlei plannen voor de examentrainingen. Komt helemaal goed. 

O jee! Wat voor vragen kunnen we vanavond verwachten in de klassieke pubquiz? We zitten met ons JDW team ook in de zaal van het RMO. We heten gewoon Chaire Kai Hugiaine. Saai! Ik had de Johan de Nit Witt-jes voorgesteld. Nee dus. Heeft het niet gehaald. Op mijn vernieuwde www.superlatijn.nl staan nu ook oefeningen over AcI en congruentie. Bovendien ben ik trots aan te mogen kondigen dat het hele examendocument weer te bewonderen is. Dat mag vrijelijk en naar eigen inzicht gedeeld dan wel gebruikt worden. Volgende week gaan de meeste vijfdeklassers op va… ehm, op studiereis. Rome is het doel voor de Latinisten, Griekenland voor de leerlingen met Grieks in hun pakket. Het weer is er aardig, zo heb ik mij laten vertellen. De zesdeklassers gaan hun laatste lessen krijgen, waarna ze nog één keer een toetsweek mogen doen. Dus ik heb het de komende twee weken relatief rustig. Tijd om andere dingen te doen. Schooldingen, tuurlijk. Ik had vandaag maar twee uur les. Plus een lesje ondersteuning voor een meisje uit de zesde. En daarna heb ik in school posters opgehangen, ter promotie van de traditionele schaakmatch tegen het Stedelijk Dalton Lyceum. In de kantine, in de gangen, allemaal van die plaatsen waar leerlingen ze goed kunnen zien. De afbeelding op de posters is gemaakt door mijn oud-mentorleerling Mees. 7 april schaken we weer tegen de school waar gade lief werkt, daar. En zoonlief sinds kort ook! Aan de Overkampweg. Het eerste jaar gingen we daar onderuit. Vorig jaar namen we revanche en wonnen ruim. Dit jaar gaan we het zien. Het valt me nu ineens op dat ik geen humor toegepast heb in bovenstaand stukje. Dat kan ik dus kennelijk wel.

Men geeft mij de laatste tijd adviezen. Soms gevraagd, soms ongevraagd. Die adviezen komen erop neer dat ik eens zou moeten nadenken over mijn pensioendatum. Nou, denken doe ik volop, ook over mijn pensioendatum. Dat is iets anders dan mijn pensioenleeftijd. Of beter gezegd, mijn pensioengerechtigde leeftijd. Die staat namelijk vast. 67 jaar en nul maanden, zo heet dat in vaktaal. Dat heeft de overheid voor mij bepaald. Ooit was de situatie anders, maar daar ga ik niks meer over zeggen. Laat staan dat ik ga klágen over het feit dat ik ooit met 65 jaar en nul maanden met pensioen zou hebben kunnen gaan. Klopt dat nog, qua Nederlands? Gade lief is al in 1991 begonnen met lesgeven en die tikt dus in 2026 de 45 jaar diensttijd aan. En ik op hetzelfde moment 41 jaar. Dan vinden wij het wel genoeg. Dus eigenlijk een jaar eerder dan 67 jaar nul maanden. Het kan. We willen dat en hebben dat zo'n beetje met elkaar afgesproken. Maar als mensen, zelfs dierbare vrienden, mij dan weleens horen over hoe dingen geregeld zijn op mijn school, dan kijken ze me indringend, vriendschappelijk, vertrouwenwekkend en zelfs empathisch aan en zeggen dan: "Weet je wat jij moet doen, beste Marc?" Schoolvoorbeeld van een retorisch vraag natuurlijk, dus daar trap ik niet in. "Jij stopt gewoon aan het eind van dit schooljaar. Niet volgend jaar pas. Het kan financieel best." "Maar," breng ik dan tegen die redenering in,"ik zit gewoon heel graag achter de computer! Ik maak graag goede, onderscheidende, interessante toetsvragen in de vakantie! Liefst een stuk of tachtig. Dan heb ik genoeg voor drie à vier sessies. Ik vind het ook leuk mooi materiaal te maken voor de lessen na de vakantie. Ik heb dat graag goed voor elkaar. Het is voor mij geen straf om een paar dagen achter de computer te zitten!" "Nee, maar voor Elma wel." O ja, dat is ook weer waar. Hoe dan ook, ik krijg dan zo'n gratis advies en dat gaat dan toch in je hoofd zitten. Grappig hè? Joh, Ajax staat 8 punten los van Eindhoven, dan denk je toch al na over een kampioenschap? En als iedereen van 020 dan zegt dat dat niet zo is, dan zéggen ze dat wel. Maar het gaat toch in die koppies zitten. Nou, bij mij gaat het weliswaar om een iets lager budget, maar in de geest van het verhaal klopt het wel.

En als er dan nog een soort van extra argument komt "Joh, dan ga je een hoop leuke dingen doen! Samen! Nu kan het nog. Nu ben je nog gezond." Ja, dat is ook weer waar. Maar ik houd het bij mijn oorspronkelijke plan. In augustus eerst mijn 40-jarig dienstjubileum halen, dan nog een jaar keihard werken. Me dienstbaar opstellen in de school en in de sectie. De rug recht houden als er een beroep op mijn professionaliteit gedaan wordt. Of als er complimenten uitgedeeld worden, dat men zo blij is dat ik nog op school rondloop. Heerlijk om te horen, toch?

En toch blijft het in m'n koppie zitten. 

Rebel rebel. Spreek ik hier mezelf aan? Soort van auto addressing? Nee joh, dit gaat over eten. Bij mij gaat het echt heel vaak over eten. Van de week oversteeg ik mijn stoutste verwachtingen. Ik ging eten met Liesbeth en Charles. Wij waren ooit coördinatoren. Op school bedoel ik. Nu we dat niet meer zijn, noemen we onszelf emeritus coördinatoren. Zo heet onze appgroep ook. Eén keer in de zoveel tijd nemen we het leven weer eens door, wat neerkomt op het neersabelen van alle gewoonten en ideeën die na ons kwamen. Vroeger was alles beter, dat idee. Nou hadden we afgesproken bij Rebel Rebel, een restaurant aan de Houttuinen waar ze veganistisch eten opdienen. Nou had ik tonic, en die was toch echt niet veganistisch. Het was rustig in de tent. Van tevoren had ik de menukaart al uitvoerig bestudeerd, om niet voor nog meer verrassingen te komen staan. Nou, het was in één woord prima. Serieus! Het brood met hummus was gewoon brood met hummus. Het hoofdgerecht was Texasburger met wat groene zooi erbij. Frieten erbij. Het was voor mijn gevoel echt vlees. Texas, dat kon ik er niet echt uithalen. Maar het was mjammie. En het chocolade toetje was geen echte chocola, maar het was wel weg te krijgen.

Ben ik nou om? Nee. Maar het was ook supergezellig en da’s ook belangrijk. Volgende keer gaan we weer eens iets anders proberen.

En weet je wat ik toch even kwijt wil? Er zouden best wat meer mensen bij Rebel Rebel mogen gaan eten. De tonic is prima, de chocola is bruin en zoet, en het eten is gewoon goed! Over de muziekkeuze kun je wat vinden, maar ook die was oké.

Mijn site www.superlatijn.nl is vernieuwd! Ik heb hem gemaakt in Google Sites, en ik ben fantastisch geholpen door yourhosting.nl, maar met name door mijn schoondochter Maud De Hoon! Nu is er weer een gemoderniseerde site waar veel materiaal op te vinden is. Onder andere het alom bekende examendocument

Bijna! Bijna waren we Nederlands kampioen schoolschaken geworden. Nou ja, op eerbiedige afstand zijn we tweede geworden. In categorie 1, dus we zijn best goed. Het kwam niet door mijn bezielende leiding, want deze man was wat aan het kwakkelen. Vervelend hoestje. Sja, en met een hoestbui verstoor je de opperste concentratie bij die gastjes. En da's niet goed voor de punten. Kijk, wij op het JDW hebben wel een beetje een schaaktraditie. Bij schaken denk je vooruit en - hoe zeg ik dat nou aardig - ook bij ons op school denken ze vaak achteruit (Captain Hindsight) en wel eens vooruit, maar bij schaken kun je niet zonder vooruitdenken. Over JDW en schaken gesproken. In een grijs verleden werd een heel sterk team van ons onterecht uitgeschakeld. Hoe grijs was dat verleden? Nou, laten we zeggen tussen zwart en wit in. Behoorlijk lang geleden. Er waren nog maar weinig computers, laat staan mobieltjes. Een teamleider van de tegenstander die ook wedstrijdleider was, tja, die miste het driemaal dezelfde stelling (=remise=gelijkspel) net op het verkeerde moment. Niet helemaal per ongeluk had zijn eigen team daar voordeel bij. Wij vloeken joh! Bij Jupiter! Pollux! Vermaledijde arbiter! Gymnasium hè. Donderdag, in Wijk aan Zee, onder de oergezonde smog van Tata Steel (Hoogovens, Corus), was er geen partijdige wedstrijdleider. Er werd echt keurig geleid! Vijf ronden schaken tegen andere scholen. Goede scholen, in ieder egeval qua schaken. 10 mimnuten per persoon per partij, plus 10 seconde increment. Incre watte? Je krijgt er per gedane zet nog eens 10 seconden bij. Afijn, drie rondes gewonnen, twee verloren, maar een zee aan bordpunten. Tweede dus. Mooi, die schakers altijd. Je haalt ze overal uit. Soms de kleding, soms het broodtrommeltje in plaats van brood kopen bij de bar. Bridgekaarten bij zich. Wonderlijke mensen ook af en toe, schakers. In een partijtje met tien minuten op de klok even weglopen om je kauwgom in een prullenbak te deponeren. En nog eens weglopen, om naar de wc te gaan. De tegenstander drukt gewoon zijn klok in, dus je moet dan wel op tijd terug zijn. En dan de schakers die een zet doen, of daar althans over nadenken, en dan ineens hun gezicht van het bord en van de tegenstander af draaien, het luchtledige in starend. Niet 5 seconden, nee, 2 minuten! Concentratie? Het zal wel. Wiebelen met hun benen, heel veel schakers doen dat. Zo met die linker- of rechterknie omhoog en omlaag in een rap tempo. Zenuwen? Het zal wel. Spelen met de geslagen stukken, soms hoorbaar, soms alleen maar tot op het irritante zichtbaar. Torens en paarden en lopers omwisselen met je vingers. Alvast de door je tegenstander van jou geslagen dame klaarzetten voor mocht je ooit promoveren (aan de overkant komen met een pion). Intimideren? Zeker! Prevelen van zetten, zelfs tijdens de partij. Lipbewegingen, alleen voor schakers te volgen: d4, paard maal d4, loper maal d4, dame h6, uit. Soms emotie, na een blunder bijvoorbeeld. Ik heb ze gezien! De blunders én de emoties. Maar ook een Stoïcijnse houding bij onverwacht en onterecht verlies. Hoezo dame h6, uit? Dame maal g2, mat. Dat is pas uit, schaakmat. En dan toch volkomen jezelf blijven, de tegenstander feliciteren, de stukken in de beginstand opzetten en de koning van de winnende kleur midden op het bord zetten. Dat is emotieloos lijkt het. Maar het is een vorm van jezelf volkomen onder controle hebben en je voor een volgende ronde, partij, toernooi niet in disbalans brengen. Je moet het maar kunnen. Op 7 april gaan we met JDW weer naar het Stedelijk Dalton Lyceum. We gaan onze overwinning van vorig jaar een passend vervolg proberen te geven. Tweede van Nederland? Dan moet dat toch kunnen!

Ikke? Ja, tuurlijk ben ik lief. Maar dat bedoel ik niet. Wat bedoel ik dan? Vertel het ons, Van Hoon! We kunnen niet wachten. Nou goed. Ik vertel het jullie, stelletje nieuwsgierige aagjes.

Gisterenavond was ik bij mijn Italiaanse tent in Dordt. Portobello dus. Daar kom ik nogal eens. Beetje leuk mijn Italiaans showen tegen de serveersters. Ja, grappig, totdat ik een echte Italiaan tegenkom. Goed, ik was daar met 13 van mijn 17 mentorleerlingen. Lief! Ja ja, ook lief ja. Maar ze brachten een fles Italiaanse wijn voor me mee. Vier waren er niet. Die wilden niet. Denk ik dan. Het liep gesmeerd. Geen deugniet die toch een biertje bestelde en allemaal één drankje en een pizza/pasta naar keuze. Ze hoefden, welke pizza ze ook bestelden, maar 13 euri te betalen. Lief! Ja ja, weet ik. Super lief. Maar dat wilde ik niet vertellen.

Twee dametjes wilden na het festijn om 8 uur door mij naar huis geëscorteerd worden. Sja, Dordt is een enge stad natuurlijk. Trump woont in Amerika, maar toch is Dordt ook eng. Ach gossie, wat lief! Neehee..... Dat bedoel ik niet! Hou nou eens op met je "Wat lief!".

Nou, let op komt ie. Vandaag in mijn laatste blokuur zitten een jongen en een meisje. Er zitten er wel meer, maar deze zie je als het ware in slowmotion verkering krijgen. Nou staan in "mijn" lokaal de tafels een meter uit elkaar. Busopstelling ja. Ik ben nog van de ouwe garde. Maar wat deed ik nou? Ik zeg tegen die twee: zetten jullie je tafeltjes maar tegen elkaar hoor. Niet eens wink, wink, nudge, nudge. Gewoon courtesy. Als een soort van planoloog dingen mogelijk maken. Wat is dat lief van jou, botte bruut Van Hoon! Neehee, hoe vaak moet ik het nog zeggen? Ze zaten even later met de handjes in elkaar. Heel voorzichtig op zijn bovenbeen haar hand in de zijne. Kijk, dát is nou lief!

De laatste week voor de kerstvakantie begon nogal onverwacht. Qua school dan. Maar we hebben het allemaal weer overleefd. Bij wijze van dan.

Er zijn toetsen gemaakt en die heb ik lekker niet allemaal opgehaald. Maar ik heb ook mijn vitamine C-bommetje op school in mijn laatje laten liggen. Mijn nog verse appeltje zal er na de vakantie wel heel anders uitzien, vrees ik. Misschien dat er iemand van de schoonmaak in het gebouw komt, dus ik zal mijn contact daar eens een appje sturen. En anders is het jammer.

2024 is weer bijna voorbij. Benieuwd wat 2025 gaat brengen. Al mijn volgers wens ik toe dat ze mooie, betekenisvolle en gezellige feestdagen met dierbaren hebben en dat ze na oud en nieuw al hun vingers nog hebben. 6 januari gaat de tweede helft (klopt eigenlijk niet) van het schooljaar beginnen. De zesdeklassers gaan vanzelf harder lopen. Sorry, ineens lopen bedoel ik.

Ik hoorde gisteren iemand bij een toespraakje melden dat de leerlingen van tegenwoordig steeds minder bagage hebben. Intellectuele bagage. Ik denk dat dat wel meevalt. Ze hebben alleen andere prioriteiten, en bij het stellen daarvan moeten ze niet kiezen uit drie mogelijkheden, maar uit 23 mogelijkheden. En dat vinden ze lastig. En wij daardoor ook. Ach, het kabinet is zeer begaan met het onderwijs in ons land. Dus het komt wel goed. Ze snijden alleen ergens anders. En de CAo-VO is ook weer in the pocket. Zie je wel. Beetje geld erbij lost alles op. Werkdruk bestaat alleen in de hoofden van degenen die eronder denken te lijden. Ach joh. Nog anderhalf jaar. En een beetje. Ik wil de oktoberuitkering in 2026 eigenlijk ook nog wel hebben.

Fijne dagen, lieve volgers!

De vakantie lokt. De toetsen zijn ingeleverd en nog wel op tijd ook. Ik heb hulp gekregen van mijn jonge collega met de lange blonde manen, die vloeibaar Latijn en Grieks spreekt. Hij heeft drie toetsen over hetzelfde onderwerp gemaakt. Ja ja, toetsen maken, dat doen wij zo graag en met zoveel gevoel voor een evenredige verdeling van moeilijkheidsgraad en hoeveelheid dat we er meteen maar drie maken. Ik bespeur hier bij mezelf enig cynisme dus ik laat dit onderwerp over vermeende werkdrukvermindering maar rusten.

Afgelopen week heb ik heel prettige gesprekken gevoerd met de ouders van mijn schattige mentorleerlingen. Die van de minder schattige exemplaren waren er ook, dus we hadden wel echt goede gesprekken ook. In de zesde klas stormen de leerlingen op de eindstreep af en hebben ze alles goed genoeg onder controle. Komende dinsdag mogen ze hun profielwerkstukken nog presenteren en ook daar mag ik bij aanwezig zijn. Ik mag zelfs mee beoordelen! Groot voordeel vind ik dan weer dat ik op school mag mee eten. Dat was de afgelopen twee avonden met driehoeksgesprekken ook al zo. We verdelen het tussen pizza (allemaal een doos op schoot, deze keer niet seksistisch bedoeld) en chinees (lange rij langs de bami, witte rijst, babi pangpang, sateetjes, Foe Yong Hai en nog wat dingen met groenten erin, skippen die handel). Benieuwd wat de pot (ook weer niet seksistisch bedoeld) komende dinsdag schaft. Jammer genoeg is mijn lieve collega Sophie dan al met verlof. We zullen haar weer een tijdlang missen! Nou en dan is het nog hier en daar patrouilleren bij de toetsweek en gezellig naar het kerstfeest in Bibelot (braaf de eerste shift gekozen), uit eten met de collega's met ons au bain-marie eetclubje en dan is het vakantie! Jippie, toetsen nakijken, materiaal maken voor de volgende periode. Maar wel met m'n kerstmuts op dan. Moet je met me te doen hebben? Nee, hoor. Ik ben zelf zo'n pietje precies die graag alles af heeft voor ie begint. En ik zit graag achter de pc, eerlijk is eerlijk. @Jan van Ringelenstein Jan, sorry dat het zo'n lang stuk geworden is. Beterschap jongen!

Zo hee, vorige week had ik een goede week zeg. Goedgemutst gaf ik uitleg bij moeilijke stukken Latijn. Daar zit iets pleonastisch in, omdat Latijn sowieso moeilijk gevonden wordt. Hè, toch? Hét voorbeeld van de stijlfiguur pleonasme is "witte sneeuw". Waarom? Omdat sneeuw al wit is, dan is het vermelden ervan een tikkie overbodig. Nou, dat heb ik ook bij moeilijk Latijn. Even zo goedgemutst luisterde ik naar de leerlingen als die een mop kwamen vertellen. Zo was daar wederom Thijs. Hij had braaf gewacht tot het einde van de les en kwam me toen met een uitgestreken tronie vragen: "Meneer, mag ik een mopje vertellen?" Dus ik nog even van: "Is het een net mopje, Thijs?" Ja, zei hij, dat was het. Oké, kom maar op dan. "Meneer, weet u de overeenkomst tussen een eeneiïge tweeling en een massagraf?" Ja, die wist ik. Ik denk dat ik hem na de mop over Sinterklaas, over de krokodillen en over de glazenwassers maar eens vraag of hij gaat flippen bij gristelijk getinte moppen over de Bijbel en de spijkers van Van Leeuwen. Die van de vader die zijn zoon aanmeldt voor de luchtmobiele brigade ga ik hem pas vertellen als ie ooit slaagt. Ehm, geslaagd is.

Ik had ook een goede en zelfs milde bui bij het bespreken van de vertaaltoets in de vijfde. Bij twee leerlingen had ik maar heel weinig overtuigingskracht van hun kant nodig om er een puntje bij te doen. Zou ik dan op mijn oude dag toch nog soft worden? Popiejopie en seniel in mijn laatste lesjaren? Kinds, zoetsappig, buigzaam, inschikkelijk en lankmoedig nu het er niet meer toe doet? Of is dát nou een teken van diepgewortelde en dus nauwelijks vindbare menselijkheid? Komende week geef ik de toetsen in de zesde terug. Wie weet, hoe clement ik zal zijn.

Wie denkt dat ik de clou van de moppen of de moppen zelf ga prijsgeven, die denkt verkeerd.

Owww, dat klinkt dreigend. Toch zeggen we dat elke toets 15 minuten voor het einde van de toets. Op het examen doen we dat ook, maar daar zijn we natuurlijk zakelijk, gortdroog, to the point. Bij een toets kun je nog wel eens een grapje maken. Zo van: "Jullie hebben nog 15 minuten te gaan." Pauze. "Voor je toets, hè." Het is vreemd dat we op het bord een klok laten aftellen en dat we precies op het goede moment dan die mededeling doen. Beetje overbodig. Ik bedoel, dat kunnen ze toch gewoon zelf zien! Maar ja, gewoonte, regelgeving, afspraken, protocollen, je kunt ze wel schieten, maar je kunt ook niet helemaal zonder. Nee, niet die leerlingen bedoel ik.

We noteren sinds dit jaar ook de bijzonderheden die zich tijdens de toets voordoen. Zo had ik er dus van de week eentje, van wie het alarm van zijn mobieltje afging. Sja, mag niet. Mobieltje moet in de kluis, en als het toch in de tas zit moet het uit staan ("in de uit-stand"). Was niet zo. Opgeschreven als een bijzonderheid. Daar krijgt de eigenaar nog iets van te horen. Er was er eentje aan het niesen, maar die had overduidelijk geen zakdoekjes meegenomen. Snot zat overal, ook op haar toets (leuk voor degene die hem corrigeert: economie). Dus diepte meneer De Hoon (omnividens, he who sees everything) uit zijn broekzak een pakje zakdoekjes op en gaf dat aan de snotteraarster. Ze was blij. Dat heb ik maar niet genoteerd als een bijzonderheid. Hallo! Ik heb maar een half A4-tje of zo, hè.

Vandaag was er eentje aan het hoesten. Storend voor haarzelf, maar ook voor de anderen. Ha ha, dan zijn ze ineens geïrriteerd als ze gestoord worden. Vandaag speelden de basisschoolkindertjes buiten. Luidruchtig ook. Zo, wat die tegen elkaar zeggen! Daar schaamt de eerste de beste havenarbeider zich nog voor. Je kunt het allemaal letterlijk volgen. Als de juf dan corrigerend optreedt en zich daarna kennelijk met het volgende spelende kindje bezig moet houden hoor je boven "takkenbitch, kutwijf". Of je hoort ze tellen. Niet zachtjes of zo, nee loeihard. Dan spelen ze verstoppertje. De wijze leerlingen boven grinniken eens, alsof ze willen zeggen: ach, meneer, we zijn allemaal jong geweest he? En gaan dan noest door met hun werk. Totdat ze van de surveillant horen dat ze nog een kwartier hebben. Paniek in de tent soms. Nee hoor. Ik blijf gewoon heel rustig, sta tien seconden voor het tijdstip op en meld gortdroog, zakelijk, en super to the point: "Beste mensen. Jullie zijn lekker aan het werk. Dat vind ik leuk om te zien en dat zou bij mij vóór, tijdens en ná de les ook wel eens mogen. En ik wil jullie niet te lang storen met een korte mededeling, maar ik moet van de baas die mededeling wel doen. We denken dat jullie die klok op het digibord beschouwen als een soort van wandversiering, maar ik wil jullie er toch op wijzen dat die klok aangeeft hoe lang deze toets nog voor jullie gaat duren. Dat is namelijk 15 minuten, of, zoals ze ook wel zeggen, een kwartier. Als die 15, sorry dertien minuten voorbij zijn is ook de toets klaar en als die toets af is, moet je al je werk netjes verzamelen, opstapelen, organiseren, nieten, perforeren, enfin, wat jij denkt dat fijn is voor je leraar, en dan wachten tot de surveillant - dat ben ik dit keer, maar je kunt ook andere oppassers krijgen - je toets opgehaald heeft. Dan pas mag je weg en weer met je geliefde mobieltje knuffelen. Dus nogmaals, want in de herhaling toont zich de meester, o nee, In der Beschränkung zeigt sich der Meister is het, voor de tweede keer herhaal ik het even opnieuw en opnieuw, dat je over 11 minuten klaar moet zijn met je toets.

Nou, en als je dat rustig, kalm, en oersaai brengt, dan snapt iedereen in de zaal dat ie nog een minuut of tien heeft. Voor de toets. 

Voor de toets kwam een leerling naar me toe. Jongen met gevoel voor humor. Hij zegt "meneer, ik zat te bedenken hoe ik u het beste kon omschrijven." Zo Thijs. En waar kwam je op uit? "Nou meneer, ik dacht aan amicaal, maar dan met een k. " En toen ging hij het uitleggen. Niet nodig Thijs. Ik snap best veel. Verder heb ik de leerlingen hun woordenboek aantekeningvrij laten maken. Toets Latijn. "Haal alle briefjes uit je woordenboek, mensen, ook die van tien." Zij humor, ik humor.

Kijk, het is vakantie. O nee, bijna vakantie. Nee, het is toetsweek. Ook een soort vakantie, alleen niet voor de leerlingen. Ik mag de mooie taak van surveillant op me nemen. Nou heb ik al eens uit de doeken gedaan hoe dat dan gaat, als je surveilleert. Wat je ziet en zo. Maar dat ging toen over examens. Vandaag mocht ik bij een toets zitten. Twee toetsen zelfs. Eerst bij Grieks in een vierde klas, daarna bij Frans in een vijfde klas. In de vierde hadden er 13 moeten zijn, maar er was er eentje niet. Twaalf koppies in de gaten te houden. In de vijfde waren alle zeventien de leerlingen er. Paar meter uit elkaar, want ja, die ruimte moet je dan wel optimaal gebruiken. Ik leg meestal ruim op tijd de opgaven klaar en leg daar de blaadjes waar ze de toets op moeten maken daar bovenop. Nou, dan komen ze zo'n vijf minuten voordat die toets begint binnen en dan moeten ze hun tas voorin leggen. Hun mobieltje moet in de kluis liggen, maar voor wie de avond ervoor zoveel gezopen heeft dat ie dat vergeten is, zeg ik dan dat dat ding in de "uit-stand" in de tas moet worden opgeborgen. Voor de rest moet ik in de gaten houden of ze niet meer spullen "consulteren" dan toegestaan. En of ze wel alles inleveren. Ja ja, je hebt er soms sneaky figuren bij die gewoon niks inleveren en dan volhouden dat de surveillant het werk kwijt gemaakt heeft. Nou ja, spieken mag dus ook niet, heb ik begrepen. Dus ik zeg vooraf dan "diagonaal kijken levert een verticaal cijfer op" en dat snappen ze. Meestal dan. Dan zet ik op het digibord een digitale aftelklok aan zodat ze zien hoeveel tijd ze nog hebben. Ehm, voor de toets dus. En dan gaan ze heel rustig aan het werk. Is er eentje klaar dan haal ik in alle rust dat werk alvast op. Ik sorteer braaf alles: opgaven links, gemaakt werk rechts en aan het eind van de toets alles bij elkaar in de envelop. Ik vul op die envelop ook in of er onregelmatigheden waren en wie er ontbraken. Daar was ik vanochtend snel klaar mee. Grijp ik wel eens in? Kordaat en zo? Nou, vrijwel nooit. Sommige leerlingen hebben er een handje van hun werk ver naar rechts te leggen. Dan kan de achterbuurman- of buurman eigenlijk vrij gemakkelijk zogenaamd gedachtenloos voor zich uitkijken en correct overkomende antwoord naar eigen inzicht overnemen op het eigen blaadje. Dus dan duw ik dat blaadje net zover terug tot het achter de omheining van de romp van de betreffende leerling ligt. Allemaal heel easy peasy. Mogen ze weg als ze klaar zijn? Hangt ervan af. Bij een korte toets, zeg eentje van 45 of 60 minuten, niet. Gangbaar is de examennorm en die houdt in dat een leerling het eerste uur niet weg mag en ook het laatste kwartier van een toets mag ie 'm niet splitten. Reden? Er moet onrust vermeden worden en als er eentje na 35 minuten weg mag (en er was er eentje na 35 minuten klaar vandaag), dan mag de rest dus ook. Dan wordt misschien het werk afgeraffeld en dan is het ook nog eens onrustig tijdens de toets. Vandaag had ik een toets van 75 minuten. Sja, die mogen dus helemaal niet weg. Het eerste volle uur niet en het laatste kwartier ook niet. Ideaal. Ga ik volgende keer ook doen. Als ze nog vijftien minuten mogen werken zeg ik dat ook hardop. En die aftelklok is echt gaaf joh. De laatste minuut tikt ie elke keer een blauw vlak van een minuut af, 60 keer. Dan zie je tijdens die laatste minuut bij sommige leerlingen de blik in de ogen komen van: ja, dit was het. Het onverbiddelijke einde is daar. Van de toets dus. Ik kan beter niks meer opschrijven en mijn werk inleveren. En wat kijkt die man eng! Ik kan maar beter even niet de smartass uithangen. Kijk, en dat moet ik nou hebben. Surveillance, het is niet moeilijk, het is geen zwaar beroep, het is gewoon een bepaalde tijd serieus rondkijken, met een nietszeggende blik in de ogen de gezichten en het werk daaronder scannen. Dat is het eigenlijk wel.

Hier bol ik uit. Op m'n andere account buik ik uit, hier bol ik uit. Het is bijna vakantie namelijk. Dat zeiden de leerlingen gisteren en eergisteren ook nog: fijne vakantie meneer! Sja, zij moeten nog een toetsweek doen, ik kan onderuit zakken. Ik heb nog wat surveillances te goed, en een vergaderingetje. Ik bol uit.

Zo! Ik ben er bijna, mensen! Nog 231 punten verdienen en dan krijg ik een badge. Dan ben ik topbijdrager aan de groep docenten klassieke talen! Kanone! Wie wil dat nou niet, een badge? Ik ga dit eerst eens even laten bezinken. En dan kom ik er later op terug. First things first zeg ik altijd. Of, in het Latijns, prima prima. Da's nog eens een tekst voor een tattoo hè? Gratis te gebruiken. Wie prima prima op zijn pik laat tatoeëren, allemaal prima, maar die kan dus vanaf nu uitleggen wat ie op zijn snikkel heeft staan. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat ik geen idee heb wat er aan tekst nog te lezen is als de erectie verdwenen is. Dat werkte anders in dat mopje, dat ik hier niet zal debiteren, maar waarin ook in niet gezwollen toestand het woord gup nog goed te lezen viel. Over mopjes gesproken, ik heb er afgelopen week twee verteld aan het eind van de les. In de vijfde klas, dus het waren keurige mopjes. Glazenwassers en krokodillen staan in ieder geval niet bekend als taboe onderwerpen. Ik oogstte er wel bewondering door in de klas. Zo van, hee, dat kan die ook al. Goed, over naar gisterenavond. Ik zal het kort houden, speciaal voor Ad van der Aa. Gisteravond was een select gezelschap te gast in huize Van der Linden. Zo rond vijf uur schoof de (ex) JDW-goegemeente aan. Dick en Ad waren er als oud-collega's bij en natuurlijk waren Maarten en Frank er van de huidige docentenlichting ook. En ikke dus. De onderwerpen waren, net als de hapjes, divers, pikant, boeiend. De 0.0 melk, met en zonder schuimkraag, met en zonder citroensmaak, stroomde er rijkelijk. En hetzelfde gold voor de zwaardere uitvoering van melk. Waar ik verwacht had zo rond 8, 9 uur thuis nog even aan te schuiven als in een alternatieve Mac, bleek ik uiteindelijk ongeveer om 1 uur in de nacht de weg naar huis gevonden te hebben. De fiets ging zonder krassen op de auto de garage in en ook de voordeur kende weinig geheimen meer voor mij. Zachtjes de schoenen uitdoen, mwah. Op één been staan is voor een mens wat lastiger dan voor een ooievaar. De kleding uittrekken is op zichzelf niet echt moeilijk, maar die dan in het donker van de slaapkamer op de juiste stoel deponeren, dat is andere koek. De tanden poetsen leek me een beter afleidingsmanoeuvre dan snel twintig pepermuntjes eten. Bovendien leek me dat na een paar dagen wel weer eens tijd worden. Kusje op het hoofd van vrouwlief merkte ik wel op, vanwege de wat gebrekkige oog-mond coördinatie, maar zijzelf niet. En vanochtend aan het ontbijt kon ik de vragen "Zo! Was het een beetje gezellig bij Pieter en Cissi? Hoe laat was je thuis?" volmondig met "keigezellig" beantwoorden. En op de tweede vraag zei ik gewoon, om te laten zien dat ik nog compos mentis was "Nou de grote wijzer stond op de 1 en de kleine wijzer zat eronder, dus die zag ik niet." En dat was ook zo. Sorry Ad! Toch iets langer geworden. En dan zou ik ook nog op die badge terugkomen, hè. Doe ik speciaal voor jou niet!

Kijk, wij hebben op school het mobieltje een soort van halt toegeroepen. Het ding mag alleen in de kantine - aula is Latijn voor kantine (mwah) en ik denk dat daar mogelijk een probleem zit - gebruikt worden. Dus wanneer wij op de gang of zelfs in een lokaal een leerling zien die het mobieltje in de broekzak heeft, dan dienen wij dat ding in te nemen, in een envelop te doen en in te leveren bij iemand die dat ding aan van de dag weer teruggeeft aan de rechtmatige eigenaar. Ja ja, ongewoon streng, JDW-matig dan.

En wat valt mij nu op? Heel veel meiden hebben die telefoon in de achterzak. Soms de linker, vaak de rechter achterzak. Kontzak. Oei oei oei. Hij zegt kontzak. Dan steekt dat ding half of voor meer dan de helft uit die achterzak en toch valt ie er dan niet uit. Geen idee hoe ze dat doen, maar bij mij zou ie er al tien keer uitgevallen zijn. Die meiden hebben ook allemaal een schooltas. Nou ja, niet zo eentje als ik vroeger had. Nee, een damestas formaatje hutkoffer. En die hangt over hun rechterschouder wanneer ze bij mij het lokaal binnenkomen. En die hangt zo laag dat ie me precies het uitzicht op die rechter achterzak ontneemt. Waar dus negen van de tien keer die telefoon toch in zit. Want ja, zonder kunnen ze niet. Ik ook niet, maar ik heb geen damestas. Nou ja, deze vergelijking is geen succes. En ik denk dus dat ze dat er om doen, die tas daar zo neer laten hangen. Beetje paranoia, o nee, paranoïde ben ik wel.

Ik geneer me soms dood dat ik, om goed te kunnen constateren of de leerling in zijn/haar broek een telefoon mee naar binnen smokkelt, mijn blik op kruishoogte moet richten en daar speurend naar moet kijken. Soms zie ik een afdruk van een telefoon in een broekzak, maar zit daar helemaal geen telefoon meer in! Sinds 30 seconden dan. En er komen leerlingen binnen die zelf met hun handen de fouillerende beweging maken langs voorzakken, achterzakken en wat al niet meer voor zakken. Kijk meneer! Clean!

Van de week hadden we een ontruimingsoefening. Je wil niet weten hoeveel achterzakken ik met telefoontjes gevuld heb gezien! Maar ja, op zo'n moment, met de hijgende slow whoob in je oren, ga je ze natuurlijk niet innemen. Sterker nog, je kunt ze niet eens begripvol vertellen dat ze dat mobieltje maar in hun tas moeten stoppen want die tas is achtergebleven in een lokaal!

Ik zie het misschien niet allemaal meer zo goed. Kan ook.

Morgen is het weer zover. Dan gaan de eerste lessen weer van start voor mijn collega's en dus ook voor mij. Ik heb meteen alle groepen in lokaal 117 te gast. Twee vijfde klassen en twee zesde klassen. Beetje warm draaien met veelal voor mij onbekende leerlingen in klas 5, en daarna het summum van Latijn. Vergilius, examenauteur voor het centraal examen in 2025. Vandaag heb ik er al een hoop gezien. En geloof het of niet, ze waren in het algemeen blij dat ze les gaan krijgen van me. Kijken of ze over een paar weken nog steeds zo positief zijn.

Ik verheug me op morgen. Beetje zenuwen, dat hoort er bij. Mijn 40e jaar in dienst, het zou een mooi en gedenkwaardig jaar moeten gaan worden. Hopelijk in positieve zin. Ik houd jullie zo af en toe wel weer op de hoogte.

Kijk, het einde van de vakantie nadert. Dat betekent vanaf volgende week weer een beetje gewoon doen. Half 7 gaat de wekker, tien minuten later staan we daadwerkelijk op, douchen, ontbijten en lunch klaarmaken. Kruiswoordpuzzel uit de Volkskrant en de sudoku uit de Volkskrant (in omgekeerde volgorde), tanden poetsen, spullen in de rugtas en hoppa, naar school. Nou kijk, in dat hoppa zit de kern van onze vakantie besloten. Twee en een halve week in Griekenland, waarvan de laatste week op Zakynthos. Waarom Zakynthos? Omdat daar zoonlief Xanthias met schoondochterlief Maud trouwde. En op het etentje na de plechtigheid werd voortdurend Hoppa geroepen. Door sommigen dan aangevuld met het fijnzinnig bedoelde "bitch". Dat schijnt uit een film te komen en dan mag het. Want dan is het cultuur. Zo werkt dat nou eenmaal en ik heb er verstand van.

Het einde van de vakantie betekent ook als een razende schoolwerk doen. Gelukkig heb ik collega's die me daarbij helpen. Vrijdag is er nog een feest voor vrienden en bekenden en - deo volente - oma de Hoon, de volgende ochtend is er nog een ontbijt. En dat is het weer over met de feestelijkheden. Oeps, ik vergeet Benjamins verjaardag. Hij wordt 9, dus dat is zaterdag het tweede feestje.

Nou, en dan gaat dus maandag aanstaande om half 7 die pleuriswekker weer. Weer naar school. Hoppa!

Vrij naar Cicero, de doperwt:

"Tot welk punt eigenlijk zul jij, school, ons geduld misbruiken? Hoe lang nog zal die waanzin van jou met ons de draak steken? Tot welk uiterste zal jouw teugelloze overmoed zich verheffen?" Nou, ik hoef niet eens zo veel aan te passen, zie ik nu.

Hoppa! 

Een weldadige rust is over mij nedergedaald. Gisteren was het heel gezellig, ondanks dat we van een aantal collega's afscheid namen. De speeches zijn wel gelukt geloof ik. Het eten was inderdaad lekker, de sfeer was prima. In allerlei intermezzo's werd duidelijk hoeveel komisch en zangtalent wij op school onder de collega's hebben. Nadat alle feestelijkheden afgerond waren en ik van de meeste collega's en oud-collega's persoonlijk afscheid had genomen toog ik, zonder bloemen gelukkig, naar huis. Daar heb ik een tijdje lekker niks gedaan. Zo noem ik de hazenslaapjes op de bank maar even. Om kwart over 5 belde gadelief me (wakker) om afspraken te maken hoe we naar Zomerlust zouden gaan. Zomerlust in Zwijndrecht is een prima restaurant. We zouden er lekker gaan eten. Met de waterbus van de Hooikade naar de Zwijndrechtse kant en daar Zomerlust binnen rollen, het was een eitje. We hebben er echt fantastisch lekker gegeten. Heerlijk melkje ook. Uit 2021, Nebbiolo-melkje, licht, fruitig. Echt een aanrader. De buidel moet redelijk groot zijn, maar ach. Na het eten keerden we met de waterbus, nu via de Merwedekade, terug naar huis. Vakantie!

D'n laatsten dag. Klinkt een beetje Brabants, is het misschien ook wel. Maar het is ook een variatie op hoe mijn gewaardeerde buurman in Zwijndrecht, Jan Wessels, altijd aan 21 juni refereerde. Gesnoeid moest er voor, of nou juist na, d'n langsten dag. Maar goed, het gaat vandaag niet over snoeien.

Op school worden we vandaag om 11 uur verwacht, voor de slotvergadering. Dat is een alleszins schappelijke tijd. Veel wordt er niet meer besproken. Het zijn de laatste eindjes. Alles bij elkaar duurt het een uurtje. Tenzij iemand lastige vragen gaat stellen, kritische noten plaatst of zich anderszins vertragend profileert. Daarna is er een lunch. Kijk, dat zijn bij ons nooit broodjes kroket of spiegelei of omelet. Het zijn altijd luxe broodjes, met diverse typen beleg erop. Altijd prima. Bananen erbij en andere gezonde zooi. Sapje, watertje, thee, koffie.

En na de lunch is het dan tijd voor het afscheid. Afscheid van collega's. Er gaan er met pensioen, er gaan er met vervroegd pensioen, er gaat er eentje met sabbatical - goede keuze - er gaat er eentje naar Potsdam, er hebben er ander werk gevonden. Dus dat worden verschillende speeches. Ik mag zelf ook een duitje in het zakje doen. Of liever gezegd een duit in de zak. Een joekel van een duit in een keigrote zak.

En dan begint een lange zomervakantie. Hopelijk met lekkere temperaturen en veel ontspanning.

Op zo'n moment als dit pleeg ik te contempleren. Wat gaat de toekomst brengen? Wordt het vrede waar nu oorlog is? Het zou getuigen van het waarheidsgehalte van "Alle mensen deugen". Wat gaat de nieuwe regering ons brengen? Nog meer regen? Stagneert de ontwikkeling van AI? Of heeft AI dat zelf al bepaald.

Wat gaat mijn toekomst brengen? Ook niet onbelangrijk, al valt het belang volkomen weg tegen de echt belangrijke dingen in de wereld.

Ik heb vaak afgeteld en ook gedebiteerd dat het volgend jaar mijn laatste werkjaar zou worden. En dan zie ik de collega's, die afscheid nemen. Dan zie ik de pensionado's van over twee maanden. Dan zie ik onze beste vrienden die ineens een zee van ruimte hebben. Dan zie ik "We zijn er bijna" van omroep MAX. Sta ik daar over twee jaar in de Provence ook te kutten met een caravan, waarvan ik de pootjes niet uitgedraaid krijg? Sta ik dan ook te jeu de boulen met andere gepensioneerden? Sorry, niet met gepensioneerden, maar met ijzeren ballen natuurlijk. En dan kijk ik naar mijn leerlingen, naar mijn collega's, als het ware vanuit een drone naar mijzelf en dan weet ik het allemaal niet zo zeker. Dan kijk ik naar de Proclamatie eindexamens met diploma's voor geslaagde leerlingen, de CEO's en leiders van de toekomst. Dan kijk ik naar de Promotie, met de rapporten die ik uitdeel aan leerlingen die in het begin van het jaar niet gedacht hadden dat ze over zouden gaan naar de zesde klas. Dan kijk ik naar gezellige tot de nok toe met onderwijskundige opvattingen gevulde organisatiedagen die ik toch voor geen goud zou willen missen! Nouja, goed. Voor ik emotioneel word: ik weet het gewoon niet meer.

Waar ik wel mee begonnen ben is het maken van een lijst, in Excel tuurlijk, van mensen die op mijn pensioenborrel uitgenodigd worden. Je kunt daar niet vroeg genoeg mee starten. Je wilt geen mensen passeren, je wilt geen mensen uit een lang vervlogen verleden vergeten, je wilt ook niet dat er maar drie pipo's op de borrel komen, alle drie met een ziekelijke drang naar bittergarnituren, bier en gore moppen. Dus ja, afscheid van werken zit mij (dit is nou een dativus ethicus) volop in het hoofd.

Het is natuurlijk uiteindelijk wel zo dat ik er een keertje uitgegooid word, 64 of 67. Dat snap ik. Voor mij hangt het bepalen van het juiste moment sterk samen met wat mijn gevoel me zegt. Slaat de balans nog door naar de leuke mensen en dingen, dan kost het werken ook minder moeite. Slaat de balans door naar de vervelende dingen en mensen (classici hebben dit chiasme feilloos door) - en die zijn er zoals in elke organisatie zeker ook - dan wordt het tijd mijn jas aan te trekken en de deur achter mij dicht te doen. Nu nog niet. Nu is het gewoon d'n laatsten dag. Met lunch. Mjammie.

Gisteren was de Proclamatie eindexamens. Altijd een eenzaam hoogtepunt in het JDW-schooljaar, afgezien van de algemene beginvergadering in augustus natuurlijk. Ik mocht alleen Mees toespreken en dat is aardig gelukt. Ze was er in ieder geval blij mee en haar ouders, zus en vriend ook. En het mooie vond ik dat ze dat overtuigend liet merken ook. De omhelzingen waren talrijk en als ik heb gebloosd dan heeft niemand daar iets over gezegd. Het is altijd fijn - ik zal even to the point komen - al mensen jou waarderen en ervoor kiezen dat uit te spreken. Gisteren heb ik dat weer met een paar oud-leerlingen (snif...) ervaren en dat doet zelfs een week oudemannenhart, hardvochtig als leraar, (te) beschermend als mentor, erg goed. Dat zouden ze vaker mogen doen. In zo'n ceremonie als de Proclamatie doe je dat als mentor natuurlijk standaard, de geslaagden complimenteren. Dan staat het zelfs zwart op wit. De door een mentor uitgesproken tekst staat in een boekje dat de geslaagden die dag ook ontvangen, dus naast het diploma, de penning van de oudervereniging, het jaarboek, de cadeautjes, de blommen. Dan kunnen ze, als ze van de eerste emoties bekomen zijn, nog eens rustig nalezen wat die mentor nou eigenlijk gezegd heeft. Of voorgelezen. Daar staan de lofprijzingen zoals gezegd zwart op wit. Goed. De ceremonie zelf verliep prima. Mentoren uit het examenjaar zitten links van het spreekgestoelte. Nu ja, het kathederblad met de microfoon. De geslaagden worden naar voren geroepen in groepjes van 5, 6 personen. De mentor gaat klaar staan en roept dan de geslaagde mentorleerlingen een voor een naar voren. Ze zijn nooit zenuwachtig, behalve dan. En dat kun je vanaf de plaats waar je zit goed zien. De handen zijn het grootste probleem. Waar laat je, als je in vol ornaat, een prachtige jurk, een schitterend kostuum, je handen nou eigenlijk. Sommige jongens steken ze in de zakken, halen ze er weer uit, stoppen ze er weer in. Tot ze ze uiteindelijk slap langs het lichaam laten hangen. Anderen staan als het ware in een "muurtje", handen gevouwen voor de kroonjuwelen. Weer anderen vouwen hun armen voor hun borst/buik in elkaar: de "kom maar op met die speech" houding. Een aantal geslaagden staan met hun handen op hun rug. "De schaatsers die ineens rechtop zijn gaan staan"-houding. Ach, het is te begrijpen. Zo vaak doe je dit soort dingen niet. De volgende keer dat ze weer zo'n uitreiking hebben, hebben ze al een hele zooi berichten op LinkedIn geplaatst: "de tot mijn grote vreugde mag ik meedelen dat"-taferelen. De borrel in de tuin van het museum is altijd een uitdaging voor mij. Hoe a) krijg ik voldoende warme bitterballen binnen, b) vind ik alle geslaagden die nog een cadeautje van mij ontvangen, c) vermijd ik een aantal geslaagden die in, voor en na de les Latijn nooit enige interesse in mijn vak toonden maar nu ineens een Latijnse spreuk in hun jaarboek willen hebben en d) zorg ik ervoor dat ik als wandelend memorial monument nog met zoveel mogelijk leerlingen en hun (groot)ouders in gesprek kom? Gewoon uit belangstelling en omdat ik daar in vol ornaat, zelfs mét stropdas, de school toch ook vertegenwoordig. Gisteren zat er ook nog tijdsdruk op omdat we vanwege het voetballen een uur eerder in het restaurant moesten zijn. Dus ja, prima middagje gehad. Alles kwijt uit mijn speciaal daartoe meegenomen plastic tasje (ze bestaan nog!), alle twee de ontvangen cadeautjes in diezelfde plastic tas gedaan. Hier en daar in jaarboeken een Latijnse quote van Hannibal - oké, lichtelijk aangepast - geschreven. Soms zelfs een extra persoonlijke noot toegevoegd waardoor er een extra glimlach zichtbaar werd. Wie is nou niet blij met aandacht? Zelfs leraren ja. Het voetballen was het, afgezien van het mooie doelpunt van jankerdje Simons, niet waard om eerder te gaan eten. Nederland uitgeschakeld. De wereld wordt weer normaal. Zo. Deze bespiegeling kwam recht uit het hart.

Voorgenieten 

Komende week is de laatste schoolweek. Daarna is het dus vakantie en in de vakantie dien je te genieten. Dat heb ik altijd geleerd. Nou, en nu ben ik dus aan het voorgenieten. Het meeste werk is gedaan. Alles is nagekeken, alle cijfers zijn vastgesteld, nog een paar vergaderingen daarover en dan is het tijd voor andere dingen. Diploma's uitreiken en daarbij een praatje houden. Eentje voor mij dit jaar. Mees is een kei, want ze is geslaagd. Ik ben twee jaar haar mentor geweest en dus mag ik haar nu toespreken in de Augustijnenkerk. Lang geleden was ik een jaar of 30 leerjaarcoördinator. Die functie bestaat niet meer. Maar ik was heel erg nauw bij de uitreiking van de diploma's betrokken, en ook bij de ceremonie zelf. In de Augustijnenkerk was Gert de koster en we konden het prima vinden. Nog steeds. Hij hielp me bij het uitvoeren van allerlei wensen van de school t.a.v. de proclamatie. Zo noemen wij de uitreiking van de gymnasiumdiploma's. Latijnse naam, tuurlijk! Wat ik me van ons eerste overleg het beste herinner is dat Gert zei: alles mag (bij wijze van spreken) maar er mag niet gesproken worden vanaf de kansel én pas een beetje op die grote kroonluchter daar. Nou, mijn collega's achter de examentafel overtuigde ik vrij gemakkelijk van de redelijkheid van het verbod om vanaf de kansel geslaagden toe te spreken. De geslaagden zelf waren een stuk lastiger te overtuigen van de redelijkheid van het tweede verzoek van Gert. Aan het eind van de ceremonie mogen de caps omhooggegooid worden. Ze mikten, die geslaagden, zoals ze als leerlingen op goede cijfers gemikt hadden. Nou, er bleven er een stuk of twintig hangen in de kroonluchter. Gert heeft ze er allemaal uit weten te krijgen. Sja, de Proclamatie. Ik zag voor het eerst niet in het programma staan dat ik het schoollied, het Eia, ten gehore mag brengen. De vorige jaren deed ik dat eerst een jaar of 25 alleen, daarna samen de rector. Die kent de tekst inmiddels al zo goed dat hij het Eia in zijn dappere uppie gaat zingen. Applausje waard. Na de uitreiking is er een borrel in de museumtuin, waar we de laatste jaren helemaal suf geluld worden met vragen of we iets in het jaarboek willen schrijven. Daar is een paar jaar geleden een of andere pipo geweest die daar speciaal ruimte voor in het jaarboek heeft opgenomen. Twee, drie pagina's wit. Niks, geen foto, geen tekst, noppes. Ja, straks het ene na het andere cliché. Roosjes verwelken, scheepjes vergaan, Van Hoon eet echt nooit een banaan. Ben je boos, pluk een roos. Roos zit in het haar van Van Hoon, zo, dat is pas verandering van toon! Nou, en zo meer. Ik ga een Latijnse spreuk bedenken. Wel actueel, dus uit het examenpensum van dit jaar. Was groot genoeg, dus moet lukken. Vrijdag afscheid nemen van een paar collega's. Na eerst een vergadering te hebben doorstaan en een lunch. Komt allemaal goed. Ik ga eens nadenken over mijn eigen toekomst.

Wat zijn die Griekjes braaf! Goh! Ik zit te surveilleren bij een groep Grieks. Die doen gewoon wat ze moeten doen! Nee, dan de Romeintjes. Die doen voor een groot gedeelte juist niet wat je zegt. Net zat ik in de grote gymzaal te patrouilleren bij een toets wiskunde. Keurig allemaal onderverdeeld: links de twee wiskunde C'ers, daarnaast een contingent wiskunde A'ers en rechts de wiskunde B'ers. Over nagedacht, want die toetsen moeten wel gesorteerd worden op docent. Niets is zo irritant als een stapel gemaakt werk terugkrijgen dat niet gesorteerd is. Hier, ze waren er allemaal. Dacht ik tenminste. Zoek je het verder uit?

Nou, ze gaan weliswaar braaf zitten waar je zegt dat ze moeten gaan zitten. Je roept nog om dat ze hun mobieltjes in de tas in de kleedkamer moet laten, in de UIT-stand. Mooi dat er halverwege ineens een super irritante ringtone te horen is, hè. Dan is er dus eentje die niet geluisterd heeft naar wat de baas vertelde. Diezelfde baas gaf ook de instructie dat de leerlingen de naam van hun docent, het liefst zijn docentcode, op het proefwerk moeten zetten. Dat doen ze. De meesten dan. En soms is het zoeken, want ja, de baas zei alleen dat de naam op het papier gezet moest worden. Wáár ik dat moest doen zei ie er niet bij. We vinden ze overal. Linksboven, rechtsboven, middenin boven, rechtsonder, alleen op het tweede blaadje, alleen op het derde - lege - blaadje. O ja, en eentje schreef helemaal onder aan de toets: beste meneer*, Ik hoop dat u me een voldoende geeft, want dan ben ik over. Het was echt een kuttoets, meneer. Maar ja, ik ben ook laat begonnen met leren. Vanochtend na het ontbijt.

*hier stond dan de naam, voornaam, tussenvoegsel én achternaam van de docent. Viel nog mee dat zijn bsn er niet bij stond.

Nee, dan deze Griekjes. Weet je wat? Ik ga Grieks geven! Krijg ik a) hogere CE-cijfers, b) gemotiveerdere leerlingen en c) super braverikjes in de les. Ik zeg: doen!

Iemand zei tegen mij dat ik vakantie serieus moest nemen. Ik vond dat wel een grappige, weliswaar van elke realiteitszin gespeende, maar wel lief bedoelde opmerking. Als je je nieuw te ontwikkelen werk niet vóór de eerste les in orde hebt loop je meteen achter de feiten aan. Dat is mijn ervaring van de laatste jaren en die gaat echt niet veranderen. Nou, dan moet je ergens vlak vóór de "echte" vakantie tijd en ruimte vinden alles te fabriceren. Gelukkig hebben we dan met zijn allen niets te doen, dus dat komt prima voor elkaar.

En toch heb ik het best naar mijn zin, zelfs op mijn werk. Net ben ik voor mijn werk een ijsje gaan eten met de mentorleerlingen die dat wilden. Het is de eerste dag van de toetsweek, het is bloedverzengend heet en dan lijkt een beetje verkoeling mij als mentor wel een waardevolle en verantwoorde tijdsbesteding. Bovendien is het vaak reuze gezellig en kun je, voor mij als oude zak nog prettig ook, het tempo van spreken van die gasten best bijhouden. En ze mogen op hun telefoontje, zonder dat ik er iets van hoef te zeggen, ik hoef niet de Telefoon-BOA uit te hangen. Nou ze waren er met zijn zessen hoor! Bij La Venezia, half 2, min of meer stipterig. De anderen, die waren na de eerste toetsen, aardrijkskunde (kortweg ak) en Duits (daar is geen kortweg, geen afko voor), meteen aan het werk gegaan voor de toetsen van morgen. Wiskunde en Grieks. Die mentorleerlingen van mij hebben geen Grieks, die hebben hun handjes al vol aan Latijn. Dus die hebben alleen maar wiskunde morgen. Nou, dan ga je thuis in de comfortabele koelte van de diverse airco's zeven uur lang aan wiskunde werken dan wel ploeteren. Dat helpt echt! Mij hielp het vroeger niet, maar ik had geen airco. Mijn moeder had ik geïnstrueerd mij als een ware koelie met een groot blad van een bananenboom koelte toe te wuiven. Ze moest wel, anders zou ik mijn toetsen verknallen. En dat was niet alleen een dreigement, maar zelfs een zeer realistisch scenario.

Nee dus. Niet zeven uur achtereen wiskunde doen. Latijn? Oké, maar wiskunde? Nee, niet doen. Want wat zegt die pseudowijze mentor? Herhaling is de "tool" van de kennis. Of, zoals we dat tegenwoordig formuleren: herhaling is de kracht van het eigenaarschap van het leerproces. Zoiets was het. Je kunt het het beste elke keer opnieuw voor de tweede keer nogmaals wederom frequent en veelvuldig herhalen. Maar dat doen ze niet. Tja, dan zit je zeven uur onder de airco te buffelen. Mams maakt het eten, paps brengt de ijsthee lemon met munt erin, de oortjes hebben ze in, zodat elk noise van buitenaf gecanceld wordt. Niet gek uitgevogeld zo! Nou, en dan komt het vast goed. 87 uur geen huiswerk doen los je gewoon op met zeven uur keihard werken. Worked last year, will work now! Altijd optimistisch blijven! Goed hè, die mentorleerlingen van mij. Ze nemen allemaal de adviezen van hun mentor ter harte.

Nou goed, het was gezellig met zijn zevenen. Ik hoorde allerlei verhalen, ik mag wel zeggen, best enge verhalen over vragen bij de toets ak. Het ging over Rotterdam, niet echt mijn stad, en over water in de Maas en verstedelijking, nou ja, de hele zooi. Ik reageer dan gewoon niet. Als een ware Stoïcijn nuttig ik mijn ijsje van drie bolletjes en word niet door enige emotie (mmm, dat is lekker, zeg. Zou dit nou goed zijn voor mijn nagestreefde apatheia of juist mijn hedonistische innerlijk voeden?) gehinderd. Zij wel. Zij zijn al zenuwachtig voor de toets Latijn. En zenuwen zijn niet bepaald goed voor het optimaal renderen van de ratio, van de rede, dat weet zelfs Lucilius. Nou, ik was in een extreem milde bui toen ik die maakte, dus dat komt met wat uurtjes werken best wel goed.

En over een week of twee is het jaar afgelopen. Wat vergaderingetjes hier en daar, wat speechjes afsteken voor deze en gene. En dan? Dan is er vrije tijd. Otium noemden ze dat vroeger. Nou, dat otium ga ik mij laten smaken. Met negotia dus. Ach, ik ben bijna 64. Met een paar jaar heb ik eeuwig vrije tijd. En dan bedoel ik pensioen. Pensioen kun je niet eten, vakantie ook niet. 

Emoties overmannen mij. Nou ja, bij wijze van spreken. Vandaag was de uitslag van de examens. In de ochtend worden om 8 uur de zogenaamde N-termen bekendgemaakt. N staat voor normering. Bij een bepaalde score hoort niet bij alle vakken hetzelfde cijfer. Zo had Latijn een 1,7 als N-term en een vak als wiskunde 2,1. Zo krijg je bij Latijn bij 34 punten (van de 74) een 5,8 als cijfer, maar bij Grieks (N-term 1,6) krijg je bij 34 punten (ook van de 74) een 5,7. Nou, het pakte allemaal best positief uit. Ook voor mijn ene mentorleerling. Ze stond er wel goed voor, maar ja, je weet nooit. Ik heb in de vergadering ook lijsten langs zien komen met een 5,49 voor het centraal examen. En ja, dat mag dus niet. Mot 5,5 zijn. Mees bleek geslaagd en wat ik nog nooit gedaan heb - ik had altijd wel meerdere geslaagde leerlingen - deed ik nu wel. Ik ben naar de bloemist gegaan en heb daar een fraai boeketje gekocht en ben haar daar bij haar thuis mee gaan verrassen. Niet zozeer met de blommen, maar natuurlijk met name met de uitslag. Ze was geëmotioneerd. En ik snap dat wel. Nu ligt de wereld aan haar voeten, nu kan ze haar verdere leven zelf vormgeven zonder afhankelijk te zijn van cijfers voor toetsen, praktische opdrachten of presentaties. Nu is het feest, tijd om de dingen nog eens even goed te bezien. Maar ook tijd om toe te leven naar de diplomauitreiking, de Proclamatie Eindexamens, zoals dat op het JDW heet. Naar de speech van haar mentor. Ik ben er net aan begonnen.

Momenteel bevind ik me in een soort van niemandsland. Zo'n bufferzone, weet je wel? Het Latijn examen moest binnen 6 dag gecorrigeerd worden en dat heb ik vanochtend kant en klaar ingeleverd. Wolfje ingevuld, slijmbriefjes geschreven, nou ja getypt dan, aan mijn tweede correctoren, nog eens een keer langs alle discutabele vragen gegaan, met dank aan het superlate versturen van het correctieadvies Latijn. En na 11 uur, toen alles ingeleverd was, zakte ik als een plumpudding in elkaar. Er kwam geen zinnig woord meer uit bij mij. O ja! Plumpudding! Dat is eten! En daar krijg ik weer energie van! Hoppa! Naar beneden. 

Zo. Vandaag is het examen Latijn geweest. Livius, altijd dikke fun! Voordat het examen begon mocht ik vban de baas de leerlingen nog moed inspreken. Ik kreeg na wat ik had gezegd applaus. Huh? Applaus? Wat zei ik dan? Met omfloerste, doch krachtige stem sprak ik de volgende tekst: "Ik ben Hannibal. Jullie zijn mijn manschappen en ik spreek jullie bemoedigend toe. Jullie hebben de listen van de gidsen van de bergbewoners doorzien, van jullie docenten dus. Jullie hebben de guerilla-aanvallen van de bergvolkeren overleefd. Jullie (ik vond de anafoor zelf wel sterk) zijn heelhuids door de Alpen gekomen (niet allemaal, maar dat zei ik er niet bij). Nu resten alleen nog de afdalingen naar Italië, en die zijn makkelijker dan de beklimmingen. Maar pas toch op, want die afdalingen zijn nog best steil hier en daar. Maar áls je dan beneden komt wachten de groene grazige weiden van Noord-Italië op je. En ... heel in de verte ... Rome. Ik wens jullie veel succes!" Ze stonden nog net niet op, maar ze klapten voor mij. Ik was geroerd. En nou hopen dat ze het een beetje Scipio-like gedaan hebben.

Vandaag zijn de eindexamens begonnen. Vanochtend was het Grieks, vanmiddag biologie. Ik was om 9 uur de eerste surveillant, zeg maar de capo de surveillantio, dus ik mocht aan de hoofdtafel zitten. Nika was mijn secondante vanochtend en dat deed ze hartstikke goed. Voor zo'n eerste examen wil iedereen altijd nog wat zeggen. Gewoon, belangrijke mededelingen doen, zoals Frank dat weer uitstekend deed. Ze mogen echt niet afkijken, anders hebben ze een probleem! Nee hoor. Etui in de kleedkamer, smartwatches en mobieltjes al meteen bij de claviger afgegeven. Vinger opsteken, het liefst de wijsvinger, wanneer er iets is. Voorbeelden: extra blaadje, pleebezoek, extra blaadje voor het pleebezoek, kan ook, te veel licht, te veel airco, allemaal dat soort praktische dingetjes. Nou toen mocht de rector natuurlijk ook het woord voeren en dat deed hij, zo twee voor negenen, heel kort. Ik mocht ook nog iets zeggen, maar maakte geen gebruik van mijn spreekrecht. Dus toen was er heel weinig tijd over. Of, zoals Frank het noemde: 1 minuut stilte. Omineus. Het feest kon beginnen. Natuurlijk sta je als surveillant op scherp, en als hoofdsurveillant al helemaal. Want ja, "when the shit hits the fan, you're the prick". Ik geef toe, geen geweldig Engels. Maar het gaat om de boodschap. Gaat er iets fout, dan heb je iets uit te leggen, met je bijna 40 jaar ervaring. Gelukkig ging alles goed. Mijn ogen gingen van rechts naar links en van links naar rechts. Af en toe een blik in de kleedkamer, waar er ook nog twee zaten te werken. En dan weer van links naar rechts etc. Ik heb het examen Grieks niet ingekeken, want ja, andere activiteiten zijn verboden tijdens het examen. Het wachten was op de eerste wijsvinger. Ruim drie kwartier gebeurde er niets bijzonders. Er heerste serene rust. Nika en ik hadden de boel compleet onder controle. En toen ging er een vinger omhoog. zesde rij, vijfde van voren (zo veel kandidaten Grieks hebben we nou ook weer niet). Een beetje schichtige jongen. Lichte paniek straalde uit zijn ogen. Ik ga staan en gebaar (dan blijft het rustiger) of ie een blaadje nodig heeft (twee wijsvingers op ooghoogte tegen elkaar, die uit elkaar bewegen en dan naar onderen gaan, zodat de denkbeeldige rechthoek van een examenblaadje ontstaat) of naar de plee moet (rechterhand met de rug naar de zaal, links naast en dus voor mijn gulp). Nee, dat was het niet. Dus ben ik maar naar hem toe gelopen. Hij had zoveel mededelingen en reglementen te horen gekregen, dat ie niet wist wat hij met een afwijkende situatie moest doen. Wat was het geval? Hij zat kauwgom te kauwen. Dat mag en schijnt zelfs goed te zijn, omdat die kauwende beweging de werking van je hersens zou stimuleren. Maar nou wilde hij een vers kauwgompie en wist hij niet waar hij het ouwe, smakeloze en uitgewerkte kauwgompie moest laten. "Waar moet ik mijn kauwgom in spugen, meneer?" Verreweg de meeste vreemde vraag die ik ooit op een examen gekregen heb. Nou ja, ik vergeet die vraag, ook van een jongen, die de druk op zijn darmsysteem wilde verminderen. Waar hij het beste die scheet kon laten. Nou ja, niet in de zaal, leek mij toen. Gewoon naar het toilet en dan als surveillant maar van de reglementen afwijken en niet helemaal mee lopen tot aan de toiletdeur. Dat leek me verre van verstandig en humaan toen. Goed, wij staan natuurlijk voor niets, dus ik zei: spuug je kauwgompie maar naar ome Marc hoor! Ik vang hem wel op en transporteer het ding dan wel naar de surveillantenprullenbak. Nee! Tuurlijk niet! Ik zeg tegen hem: spuug het maar uit op dat spiekbriefje daar, is dat probleem ook meteen opgelost. My lips are sealed. Nee!! Dûh! er lag gewoon een oude verpakking van plastic en daar dumpte zijn zijn kauwgompie in. De schoonmaak ruimt dat aan het eind van de sessie wel op. Tenzij hij het bij zijn examen heeft ingeleverd. Zal toch zeker niet! Het leven van een hoofdsurveillant, elke dag anders. Morgen mag ik bij Nederlands zitten. Na mijn lessen althans.

Rome, we kome. O nee, toch niet. Op deze dag, maar dan in 753 voor Christus, werd Rome gesticht. Sja, zo gaat het verhaal althans. Stichters waren ene Romulus en ene Remus. Van hen overleefde laatstgenoemde de arrogantie van zijn broertje niet. Volgens de mythe sprong Remus over een muurtje dat volgens Romulus de stadsmuur van hun stad zou voorstellen. En wat doet die oetlullus van een Remus? Hij neemt een aanloopje en springt met gemak over dat muurtje heen. Wilde deze Remus interessant doen? Wilde hij zien of hij nog een beetje kon hoogspringen, met de achterwaartse driedubbele flipflap met een salto mortale? Zag ie ineens binnen het muurtje zijn mobieltje liggen? We weten het niet hè. Had ie wellicht een pestpokkentyfushekel aan zijn broertje, omdat die van mama altijd het toetje mocht kiezen? Ehm, mama? Welke mama was dat ook alweer? Was het Acca Larentia, vrouw van Faustulus? Was het een wolvin, een lupa (moet je niet hardop zeggen als je in Italië aan iemand de weg vraagt), die haar tepels aanbood aan wie het maar wilde? Of was het misschien Rhea Silvia, de dochter van de brave Numitor, die bezwangerd was door Mars? En dan bedoel ik niet die reep chocola dus. Even voorstellen. Mars was net als Jupiter een god. En precies zoals good old Juup hem overal in hing, al was het een gat in een boom (men zegt wel eens dat Juup de uitvinder van het/de gloryhole is), zo was Mars ook aardig actief met zijn knuppeltje. Laten we zeggen dat ie die geregeld in het hoenderhok mikte. En daar was Rhea Silvia, die kinderloos had moeten blijven, als het aan haar oom Amulius gelegen had, de dupe van. Geen consent whatsoever. Nee, hoor. De arme Rhea werd Vestaalse maagd, maar slaagde er alleen in het eerste gedeelte van deze eervolle titel waar te maken. Boink. Kut! Twee streepjes op de Predictor. Ja hoor. Zwanger. Prompt, nou ja, negen maanden later, werd er een tweeling geboren. En niet eens één baby, maar twee. God straft onmiddellijk, zei mijn moeder vroeger wel eens. Dan had ik de tv in hun slaapkamer aangezet voor Top Pop, maar dan viel de antenne uit. Romulus en Remus werden ergens in een mandje in de Tiber gezet. Toch een redelijke safe methode ze te laten verdrinken. Maar nee hoor. Een wolvin vond hen en zoogde hen. Later kwamen ze bij hun stiefouders terecht en nog weer later namen ze wraak op Amulius en brachten Numitor weer aan de macht. Kijk, die Remus was dus een loser. Ook Catullus, de enige Romein mét humor na Martialis, laat zich vrij ongenuanceerd uit over Remus. In een sarcastisch gedichtje over zijn grote liefde Lesbia vertelt hij hoe zij - de verliefdheid is door allerlei affaires inmiddels danig bekoeld - op duistere kruispunten en in donkere hoekjes mannen bevredigt. Het maakt niet uit wie. Alleen Catullus niet. Ach gosjie! De verlopen types helpt ze graag uit de nood, deze Lesbia, die eigenlijk Claudia heette, maar zich volkser Clodia liet noemen. Catullus noemt hen de nazaten van de fiere Remus. "Fier" is sarcastisch op te vatten. Tuurlijk! Anders zou ik het niet noemen. Goed, per saldo had het dus maar een haar gescheeld of die prachtige stad in Italië had Reme geheten. En dan hadden we nooit uit kunnen roepen: Rome, we kome. Hooguit: Reme, we game. Maar dat slaat dan weer nergens op.

Een paar weken geleden had ik een schema gemaakt voor de laatste lessen in mijn examengroepen. Na de laatste toetsweek is het een beetje lastig de leerlingen nog te motiveren en de hele stof nog een keer doornemen, dát is net een beetje te veel. Dus ik bedacht ook een mooie afsluiting voor de woensdag. Dan heb ik de eerste twee uur de ene groep, het derde en vierde de andere groep. Voor de eerste uren had ik een ontbijt bedacht, voor de uren daarna een koffie/thee rondje met taart. Alles in een Excel gezet en aan de leerlingen gemaild. Nou lezen die hun mail nauwelijks en alleen als het uitkomt, maar deze hadden ze mee gekregen.

Ze waren er állemaal, afgelopen woensdag het eerste uur. Zelfs de notoire spijbelaars en laatkomers waren er. Ik was ontroerd en heb even iets officieels gezegd - voordat ze als hongerige leeuwen aanvielen op het ontbijt van broodjes, kaas, jam, chocoladepasta - over wat ik zo in ze gewaardeerd heb en waarom ik zo blij was dat ze er allemaal waren. Iemand had een tosti apparaat meegenomen en er werden volop tosti's gemaakt. Heerlijk. Sinasappelsap erbij, thee, het was echt heel gezellig. Ze spraken in de groepjes (ik had de tafeltjes in groepjes van vier laten zetten, en dat is echt een totaal andere opstelling dan die ik tijdens de lessen heb: oud-leerlingen weten dat, hè Thomas?) en ik wisselde één keer in de zoveel tijd van groepje. Ze namen geen blad voor de mond en ze prezen mijn gepassioneerde manier van lesgeven "af en toe", dus ik werd met de minuut trotser.

Nadat ieder zijns weegs gegaan was, naar de scheikundetraining of zo, ontving ik de volgende groep. Ook die waren er allemaal! Met zelfgebakken kwarktaart, koekjes, brownies en zo nog veel meer lekkers. Ik verzorgde de thee en de koffie en ook hier ontsponnen zich volop verhalen over de school, de lessen, de lessen Latijn, hoe lang ik al op school werkte, over mijn manier van lesgeven. Maar ook over de naderende examenreizen. Ja daar zat ik toch een beetje met de niet geringe oortjes te klapperen bij een groep meiden die een week een huis zouden gaan delen in Albu. Da's kort voor Albufeira, in Portugal. Wat die allemaal meenden in hun koffer te moeten stoppen, mamma mia! Speciale manieren van shirtjes en jurkjes opvouwen, en wel zodanig dat er voldoende schoenen, slippers, sneakers mee konden. O, hebben we ook nog handbagage? Hoe groot mag zo'n stuk handbagage eigenlijk zijn?

Het was oprecht supergezellig en ik ga die nog niet door de wol geverfde vijfdeklassers van mij eens lekker maken met de lessen Latijn volgend jaar. Heerlijk! Aan de ene kant Vergilius, mét scanderen ja, aan de andere kant een gezellige ochtend ontbijten en taart eten.

Nog één lange examentraining, nog een examen, nog nakijken, nog overleggen met een tweede corrector en dan op naar de Proclamatie eindexamens in de Augustijnenkerk. Ik hoop dat mijn mentorleerlinge slaagt. Moet zeker kunnen. Ze staat er goed voor en dat heeft ze zelf voor elkaar gebokst. Ik begin vast aan haar speech.

Ik was er niet bij, maar/dus het was echt keigaaf. Volgend jaar nieuwe kans. Ik leef van achter mijn schoolwerk natuurlijk wel enorm mee. Met de leerlingen, met mijn collega's, met de leerlingen uit andere leerjaren, met de bouwvakkers naast de school.

Misschien dat ik bij mijn afscheid van school ook wel iets kolderieks organiseer. Ik ga eens broeden op wat ludieke plannetjes. Daar heb ik nog wel even de tijd voor.

Zo. Nu een drankje (melk in mijn geval) en wat te knabbelen (gewoon lekkere chips). Wachten tot onze dierbare vrienden uit Hellevoetsluis komen eten. Ep en Vero gaan binnen nu en een half jaar met pensioen, dus we hebben genoeg om over te kletsen. 

Onze zesdeklassers hadden een leuk idee bedacht. En gisterenavond voerden ze dat uit. Ze nodigden hun leraren van het examenjaar uit voor het eten. Nou heb ik niet veel extra aansporing nodig als het woord "eten" valt, dus ik was present. Met door mijn lieve gade gefabriceerde tiropita's en spanokopita's. Nou, die gingen erin als Gods woord in een ouderling. Binnen 10 minuten waren ze verleden tijd. Ik mag wel zeggen voltooid verleden tijd. Plusquamperfectum voor degene die intelligent wil overkomen ja.

De rest van het eten was gemaakt door groepjes leerlingen, eigenlijk net zoals dat ooit in het laatste jaar van de basisschool ging. De regie was in strakke handen van Roos, Suzanne en Ella. Wat een kanjers! Martin Ras hield een oogje in het zeil en stond af en toe in de keuken. Nou, dan komt het natuurlijk helemaal goed.

Er was ook een mogelijkheid om op de foto te gaan. Met elkaar of met een docent. Van velen was ik ineens de favoriete docent, dus ik sta er geregeld gekleurd op met een paar leerlingen, een loslopende leerling en met mijn volle baard. Sja, hoe ga je dan als mannelijke docent, niet gering uitgevallen bovendien, staan te midden van twee leerlingen? Kijk, die jongens willen dan nog wel eens gaan staan als op ene foto van een voetbalelftal. Armen om elkaar heen. Maar dat doe je met de meiden natuurlijk niet. Ook niet als ze noodgedwongen nogal dicht tegen je aan staan. Dus ik stond daar met mijn handen omlaag, zeg maar zoals in een muurtje. Kroonjuwelen beschermen hoefde nou ook weer niet, gisterenavond.

Ik werd ook nog uitgedaagd door een paar leerlingen, met name door Ole, om een potje te darten. Dus wij met een groepje naar 117, waar mijn dartbord hangt. Ole had een week getraind en daar pijn van aan zijn werparm. Zei hij. Enfin, hij begon zoals hij geoefend had. De trippels en dubbels vlogen me om de oren, aan het begin van dat ene potje. Maar ja, je moet eindigen met een dubbele. En daar had hij misschien wat minder op getraind. Met dubbel 2 ging hij eraan. Had ik toch nog een extra goede avond.

Zelfs het tafeltennisbatje heb ik ter hand genomen. Nou ja, een hele eenvoudige uitvoering daarvan. Dus mijn backhandspin ging niet echt zoals normaal. Laat staan de keiharde allesbeslissende smash. En ik geef toe, Martin Ras was wel iets beter. Half 9 was ik thuis. Op tijd voor Endeavour Morse. En Flikken Maastricht. De avond was goed geweest. 

Donderdag was ik in een museum. Huh? Van Hoon in een museum? Ja. 's Avonds, ook dat nog. Meestal hang ik 's avonds vanaf half 9 op mijn leren stoel naar tv te loeren, maar nu niet. Ik was in het RMO. In Leiden? Yep, in Leiden. Ik was uitgenodigd om mee te doen met een pubquiz. Ze hadden niet genoeg mensen, ik was een ouwe zak met hopelijk veel oppervlakkige voetbalkennis en 1 en 1 was 2. Dus ikke met een paar jonkies naar mijn oude studentenstad.

Nou, die hele hal voor de Egyptische tempel daar was nokkievol. Ik geloof dat er 45 teams waren, met de meest exotische, humoristische namen, plus combinaties daarvan. Platoontje lager vond ik wel geestig gevonden, dus die was niet van ons. Wij hadden gewoon JDW en dan Χαίρε και ὑγίαινε erachter. Dat is het motto van onze school, vandaar. Nou goed, na allerlei listige vragen werden we uiteindelijk 19e. Linker rijtje, zoals mijn collega quasi voetbaltechnisch opmerkte. Ja, klopt. Linker rijtje, maar wel onderaan daar. Ach, het was gezellig. De voetbalvraag had ik fout. In welke wedstrijd in 2023 scoorde Virgil van Dijk uit een penalty (voor Rotterdammers een "pinantie") tegen Odysseas Vlachodimos? Het ging de makers van de quizvraag natuurlijk om de voornamen van de twee heren. Virgil naar Vergilius, Rome's hofdichter, en Odysseas naar Odysseus, de leperd van het paard van Troje. Nou, ik had het dus fout met m'n Olympiakos tegen Liverpool. Het was gewoon Griekenland-Nederland. Ach, ik kon ermee leven. Een paar andere vragen had ik dan weer goed.

Natuurlijk kwam ik weer veel bekenden tegen, die ik allemaal de groeten aan hun partner heb laten doen. Ik hoop dat ik de goede combinaties had.

Zelfde vertrok ik voor de prijsuitreiking richting Dordt. Dat hoogtepunt kon ik er echt niet bij hebben. Maar leuk was het zeker. Volgend jaar wat studeren op parate kennis en dan komt het wel goed.

Die Caesar toch! Het is toch werkelijk niet te geloven! Hij is net een dag dood en vandaag is het oversteken van de Rubicon (niet te verwarren met Rummikub) alweer in het nieuws! Arrogant, ik zei het toch? Opgestaan uit de dood. Na één dag dood zijn al. Nog vóór de Pasen. Dat kunnen er niet veel zeggen. O, wacht ff. Het is actueel omdat het over een beslissing met grote strategische én politieke gevolgen gaat. Ja ja. Waarop je niet meer kunt terugkomen. Zo! Dan is de Rubicon wel een mooie metafoor inderdaad. Nederland steekt in politiek en strategisch opzicht de Rubicon over, omdat het bij Frankrijk vier nieuwe <i> kanniesinkniebootjes <i> gekocht heeft, à een miljard per stuk. Nou, en Caesar stak in 49 voor Christus de rivier de Rubicon over met zijn troepen in zijn kielzog, toen hij op weg was Rome aan te vallen. Staatsgreep noemen we dat tegenwoordig. Hij sprak de gedenkwaardige woorden "Alea iacta est". De teerling, de dobbelsteen, is geworpen. Casino-taal voor: het is een 1, een 2, een 3, een 4, een 5 of een 6, maar daar blijft het dan ook bij. Ik lees één alinea met bijzondere belangstelling. Gaat over de oude onderzeeboten: "De torpedo's in de boegbuis van de Zr. Ms. Zeeleeuw zijn groen en er kunnen er vier tegelijk worden afgeschoten. Maar dan moet je ze dus niet verwarren met de gelijkvormige torpedobedden waar extra bemanningsleden in kunnen slapen - die zijn blauw." Je zal kleurenblind zijn! Moeite hebben met turquoise. Lig je net te pitten, wordt je onder water weggeschoten richting vijandelijk schip. Ook een soort van "alea iacta est" dus. Ben je wel snel wakker. Elk nadeel heb ze voordeel. 

Eerst π, dan Caesar. Ja kijk, wij classici denken in maart niet zozeer aan 14 maart als wel aan 15 maart. Zelf denk ik dan ook nog aan 17 maart, omdat Roxane dan jarig is. En aan 25 maart omdat dan het loon weer wordt gestort. 31 maart, ook leuk. Zomertijd terug. Nou goed, even iets leuks dat ik vandaag hoorde over een school (niet die van mij), waar speciaal voor 14 maart een heerlijke taart gebakken was. Ja, en? Door de wiskundemensen! Valt het kwartje, sorry 20 centmuntje, nog steeds niet? 14 maart. 14-3. Nee? Draai eens om: 3-14! O! Op die fiets! 3,1415926535897932384626433 83279502884197169399 en nog een hele zooi decimalen meer. Pi! Die wiskundemensen hadden een taart in de vorm van de Griekse letter pi, π dus. Grappig! Origineel! En lekker veel! Kunnen wij talenmensen een puntje aan zuigen, of een komma. Trema, wat jij wil. Uitroepteken? Mij best. Wij hebben dan weer heel andere humor. Pi in het Engels klinkt als het Engelse woordje voor taart "pie". Taart, taart, en er wás taart. Tot zover de humor. Voor ons is 15 maart niet 15 maart, maar de Iden van maart. En op de Iden van maart werd C (Gaius, want het was echt gajes van de straat, tuig van de richel) Julius Caesar omgelegd. We hebben het laatst onze vierdeklassers aan durven doen, een stukje Suetonius laten lezen over de moord op Caesar. Man, wat sloeg die een hoop voortekens in de wind zeg, die Caesar! En aan voortekens hingen ze nogal daar in het Romeinse rijk. Zo was er een waarzegger, Spurinna. Vage babbels had de man, jointje gehad of zo, maar het kwam er op neer dat Caesar extra op moest passen voor de Iden van maart. Wat zegt die oetlullus tegen Spurinna op 15 maart? Kijk, Spuro, het is 15 maart en ik ben er nog. Spuro hield niet zo van grapjes en repliceerde: de dag is nog niet voorbij. En gelijk had ie. Want laten we wel wezen, waarzegger word je niet zo maar. En Caesar had, voordat ie om zeep geholpen werd, dromen. Ja ja, iedere man heeft dromen, so what? Nee, dat hij boven de wolken vloog en Jupiter een hand gaf. De planeet? Nee, de oppergod. Was ie high as a kite? Geen idee. Een dag eerder, π-dag dus, werd er een winterkoninkje verscheurd door iets meer dan 3 grote vogels. 3,14 grote vogels om precies te zijn. Het arme beestje had een lauriertakje in zijn snaveltje, meer niet. De vrouw van Caesar had ook al een droom. Ja ja, iedere vrouw heeft dromen, so what? Nee, dat haar gevel instortte, die van hun huis dus. En dat manlief lek geprikt werd terwijl hij - hoe zeg ik dat nou netjes - zijn hoofd op haar schoot had. Nou ja, als je dan nog steeds naar de senaatsvergadering gaat, dan ben je echt van het padje af. Hij wel. Of hij had toch cojones. Kan ook. Nou ja, de moordregie was voortreffelijk en er wordt gefluisterd dat Caesar tegen Brutus, toen die hem aan zijn satéprikker wilde jassen, onuitwisbare woorden heeft willen spreken. Zeg maar gerust gevleugelde woorden. En zo zijn ze ons ook ter ore gekomen: Tu quoque, Brute. Of, wat veel raadselachtiger klinkt, καὶ σὺ τέκνον; Waarbij de ; het Griekse teken voor een vraagteken is. Ook jij, kind? Wauw! De moord op Caesar, geweldig! Niet voor hem nee. Maar voor het nageslacht, voor al die schattige gymnasiasten die zo graag uren en uren aan Latijn besteden, die zo graag over de dood van die kalende, armluizige, arrogante bestuurder lezen? Zeker weten, voor hen wel! Het is wel jammer dat ik morgen niet op school ben op de Iden van maart. Het had mij wel leuk geleken ons setje keukenmessen in aardbeienjam te dopen en die in de les te presenteren. Instructiemateriaal. Of gewoon om Caesar salad te versnijden en te verorberen. Zo van, wiskunde doet taart, Latijn doet sla. Mwah, andere keer.

Zal ik je een geheim verklappen? Ik ga de komende week minder lesgeven! Yeah!! Jippie! Trainen voor mijn pensioen. Heb ik dan een interessante regeling weten te treffen? Nou nee. Was het maar zo'n feest. Betaal ik dit geheel uit eigen zak dan? Eigenlijk ook niet. Ben ik deels de laan uitgestuurd? Niet dat ik weet. Maar wat dan, Marc? Vertel het ons! Ik hoor het jullie vragen. Nou, de vijfde klas is al op vaka... ehm studiereis en de vierde gaat komende week. Wat een rust! Zesdeklassers smeken nog wel om mijn lessen, dat weer wel. Anderzijds, ook de collega's zijn weg, dus Latijn babbelen gaat ook niet door. Nee, ik mag dit wel.

Alleen maar een stuk of honderd vragen maken voor de laatste toets van de zesdeklassers. Honderd? Jazeker. Dan heb ik reservevragen voor wie zich bij de eerste versie ziek meldt en dus mag inhalen. En vragen voor wie er dan nog niet is - kan allemaal, hè - en dus wederom in mag halen. Nou, dan heb ik nog vragen nodig voor de herkansing van wie de eerste ronde wel is komen opdraven maar slecht gescoord heeft. En ook nog vragen voor de inhalers, want ook die hebben recht op een herkansing. Onderwijs, nooit saai. Nooit rust ook.

Je raadt het nooit! Ik heb net een poëziealbum ingevuld voor iemand! Vroeger zeiden wij in Brabant poezie album, dus zonder trema. Maar ja, dat was Brabant. En dat deed je voor basisschoolvriendinnetjes. En dan schreef je "Roosjes verwelken, scheepjes vergaan, maar onze vriendschap blijft altijd bestaan." Dat kon toen gewoon. Sterker nog, zo'n gedicht was toentertijd bijna relatiemateriaal. Als je dit nu opschrijft in een vriendenboekje - want zo heet het ding nu - krijg je meteen een veeg uit de pan dan wel onder uit de zak dan wel de wind van voren. Hûh, Roosjes verwelken, hoe weet jij nou het het er daar bij mij uitziet, joh? Gore Van Nieuwkerk, dat je d'r bent. En hoezo, scheepjes vergaan? Wil je me dood of zo, mafkees. Hoezo altijd vriendschap? Geef maar terug dat boekje. Ik wil helemaal geen vrienden met jou zijn. Randdebiel. Nou goed, die ellende begon vorig jaar ineens. De ene na de andere leerling die je na de les discreet, nog net niet in een bruine papieren zak, een vriendenboekje onder je neus kwam duwen. Hallo meneer! Wilt u iets voor mij doen? Nou, moet je net aan Marc - zegt vaker ja dan nee - de Hoon vragen. Tuurlijk! Vertel eens, waarmee kan ik je helpen. Ik verwacht een vraag over de AcI of de abl abs. Nee hoor. De meest beminnelijke lach wordt uit de hoge hoed getoverd. Nou, en dan komt de aap uit de mouw en het vriendenboekje uit de handtas. Wilt u in mijn vriendenboekje schrijven? Kijk, hier, meneer. Op deze bladzijde, eh bladzijden. Drie bladzijden maar. Gewoon wat standaardvraagjes. Mag u gerust een uurtje over doen hoor. Als ik het nou eind van de middag terug heb, dan kan ik uw collega x, y, z en a, b, c ook nog net vragen iets te schrijven. Ik kom straks terug, ja? Ja, en dan zit je dus in je tussenuur vragen te beantwoorden. Wie bent U? Op welk adres kan ik u mailen? Ha! Mailen, je kijkt al zes jaar niet naar je schoolmail! Wat zijn uw voornamen? Hebbie ff? Wat was uw meest saaie vak vroeger? Waar kunnen ze u 's nachts voor wakker maken? Voor grammatica, vul ik dan met droge ogen in. Welke hobby's heeft u? Behalve die ene, bedoel je? Wat wilt u later worden? Massamoordenaar. Is weer eens iets anders. Sinds wanneer kennen wij elkaar? 5 minuten? Wat was uw leukste herinnering, samen met mij dan? Toen je in het verkeerde lokaal zat en dus weer snel vertrok? Mag die erin? Ik bedoel "in je boekje". Wat is uw levensmotto? Jezus, ben ik toch weer bij de navigatorensecte beland! Ehm, aaien, naaien, paaien en vlaaien. Mag niet? Oké dan. Dan deze maar "Wie goed doet, goed ontmoet." Meneer, het moet wel lopend Nederlands zijn. O. De laatste vertaling die ik van jou zag bevatte anders ook weinig lopend Nederlands. maar goed. "Geniet van het leven, het duurt maar even." Die had meneer **** ook al, maar het is goed zo. Heeft u een fotootje van uzelf? Eh, ja. Makkelijke vraag tussendoor. Nou goed, even later had ik mijn SO'tje af. Ik denk dat het geen 10 wordt. En nu maar weer munitie verzinnen voor het jaarboek. Moet ik ook elk jaar teksten in schrijven die nog een beetje leeswaardig zijn. Kunnen ze niet gewoon het jaarboek tot de laatste bladzijde vullen met quasi-leuke herinneringen van geslaagden aan hun schooltje? Is toch veel leuker!

Na de voorjaarsvakantie begint de laatste periode van het jaar. Zo voelt het althans. De zesdeklassers hebben nog één toetsweek te gaan en daarna staat hun schoolexamencijfer vast. Ze worden langzaam wakker, die gastjes. Sommigen maken zich al totaal geen zorgen meer, anderen zouden dat wat meer moeten doen. In overleg met mijn collega Otto hebben we onze leerlingen maar vast voorzien van al het materiaal voor de laatste toetsen en het examen Latijn. Otto heeft al zijn ingesproken filmpjes weer staan op YouTube en ondergetekende heeft zijn examendocument gepubliceerd. Ze zijn er op hun eigen manier wel enthousiast over. Denk ik tenminste. Ze zitten in ieder geval achter hun device niet te slapen, maar naar filmpjes te kijken en het examendocument te lezen. Nou, da's geen gekke score dan.

Ik ben druk met schaken. Doe ik ook. Voor de voorjaarsvakantie een leuk toernooitje voor de laagste jaren. Er waren maar 8 deelnemers, dus ik kon keurig op tijd afreizen naar de Katjeskelder die vrijdag. Binnenkort schaken we weer tegen het Stedelijk Dalton Lyceum. We proberen revanche te nemen voor afgelopen jaar toen we nipt verloren daar. Nu spelen we thuis en gaat het vast beter. Als de spelers zich nog aanmelden dan. Ik heb er pas twee, dus dat lijkt weer een dikke overwinning voor de Daltons te worden.

Later dit jaar nog een toernooi van de leerjaren 2 en 3, en nog later eentje voor de leerjaren 4, 5 en 6. Kortom, ik kom mijn tijd prima door.

Dit bericht heb ik even geplaatst voor het geval dat mijn trouwe volgers eraan twijfelen of ik nog wel aan het werk ben. Ben ik dus.

Ik rust uit. Vandaag was het weer Open Dag. Van de week zei ik tegen leerlingen dat het mijn 39e Open Dag was. Helemaal zeker ben ik daar niet van, omdat ik niet meer weet hoe het in mijn beginjaren geregeld was. Wás er toen wel een Open Dag of zo?

Nou ja, ik schaak op de Open Dag sinds jaar en dag en dat doe ik simultaan. Ik schaak aan de binnenkant van een carré - sorry Maarten, het was met drie tafels aan de korte zijde en vier aan één lange zijde inderdaad eerder een rechthoek dan een carré - met wit tegen schakers die aan de buitenkant gaan zitten en zwart hebben. Normaal moet ik een vreselijk goed geheugen hebben wil ik onthouden wat de diverse schakertjes op de borden allemaal voor fratsen uithalen. Kijk, dat ze hun zet al doen als ik mijn hielen gelicht heb om er als ik weer aankom nog eentje te doen, die "vergissing" heb ik al menigeen onder het aanstaande JDW-neusje gewreven. Dat er eentje - JDW-debattechnisch volkomen ontspoord - mij op wijst dat ik een aangeraakt stuk moet spelen, daarvan heb ik er in de loop van de jaren al velen gezien. En aan hun verstand gepeuterd dat een simultaangever het recht heeft met een ander stuk te spelen dan hij als eerste aangeraakt heeft. Dat hij, zelfs als hij bij het volgende bord nog geen zet gedaan heeft, op het vorige bord nog een zet mag veranderen. Quod licet Iovi non licet bovi, ach, ik kan het wel zeggen, maar ze begrijpen het nog niet. Is Latijns. Dus? Ben ik super lief voor de aanstaande JDW-ertjes? Vraagt u het Stan maar. Of Sara. Of Oscar, of zijn broertje Fabian. Ze waren er vandaag. Op Stan paste ik ook nog eens, terwijl zijn zusje met hun ouders proeflessen wiskunde en biologie ging volgen. Kun je toch nog beter bij mij van het bord geveegd worden. Aldus Stan.

Nee, ik sta ze niet alles maar lukraak toe in de hoop dat ze dan vast naar mijn school zullen komen. Als het goed is hebben ze dat door. Ben ik naar tegen ze? Zeker niet. Geef ik op, als ik verloren kom te staan? Ja, echt wel. Behalve dan tegen Casper, een oud-leerling die meende met mij nog een appeltje te moeten schillen. Grapje Casper! Ik had je wel tuk op het eind, hè?

Voor de rest schaak ik zoals ik op Lichess schaak, of op chess.com. Soms bagger, soms briljant. En de papa's, die hun kinderen helpen een goede zet te vinden tegen die gemene truc van die meneer? Ze zijn er nog wel, maar ze helpen hun kinderen niet goed genoeg meer.

Ach, het blijft allemaal spel. Toneelspel. Net als in de les. Word ik ooit echt boos? Nou, nee. Eén keer in bijna 40 jaar, kan ik me herinneren. Ga ik nooit meer doen.

De ochtend begon met een heerlijk ontbijtje. En daarna was het gewoon werken geblazen. Tegen twaalven klonk via de omroepinstallatie een bericht zoals je dat in de trein weleens hoort. Beste ouders, beste leerlingen uit groep acht. Het is nu tien voor twaalf. De ochtend nadert het eindpunt en de laatste pendelbus zal over enkele minuten vertrekken. Dan mag u weer heerlijk naar het Halmaheiraplein reizen. We hopen dat u allemaal een fijne, informatieve en leerzame ochtend hebt beleefd op onze school en we wensen u verder nog een heel fijne dag. Vergeet u niet uit te checken en uw kinderen mee te nemen? Er zit nog een jongetje te schaken in 112. Hij heet Stan. Zegt hij zelf.

Om 1 uur was ik thuis. Op de bank viel ik snel in een onrustige slaap. Na tien minuten schrok ik wakker. Volgens mij had ik tegen Stan bij de 20e zet loper maal f7 moeten doen en niet paard naar g6. O nee. Mijn lieve gade had thee gezet en een cake gebakken. 

Schaken en eten, daar kun je me voor wakker maken. Bij wijze van spreken dan. Joh, als je me wakker maakt en vraagt of ik een vluggertje wil doen denk ik niet per se in eerste instantie aan 2 minuten per persoon per partij. Ja, per persoon misschien ja. En wek je me met een patatje speciaal, een crompouce of een pizzam dan ligt het echt aan het moment waarop je me wekt. Om 5 uur 's middags als ik een tukkie doe? Oké, kom maar binnen met die hap. Maar om 4 uur in de nacht? No way. Bij wijze van spreken dus. Gisteren had ik een combinatie van die twee. Samen met Bruce, een nieuwe collega LO, reisde ik naar het AFAS Circustheater in Den Haag, eigenlijk in Scheveningen. Schakers van onze school zouden daar een poging doen Nederlands kampioen te worden van het Schoolschaken Voortgezet Onderwijs, categorie 1. Vijf ronden, tien minuten per persoon per partij - echt belachelijk lang - met een increment (da's, dames en heren classici, iets anders dan excrement) van 10 seconden per zet. Zo dadelijk de details en als je daar niet tegen kunt scroll je een meter naar beneden: je kent mijn hekel aan beknopt formuleren. Na de prijsuitreiking eten. Ik had een Bram Ladage tent uitgezocht, maar die bleek daar helemaal niet te zijn. Maar een Mac voldeed voor één keer ook. Allejezus, wat hebben die gasten zitten kanen zeg. Alsof ze een week niet te eten hadden gekregen. Maar goed, zelf had ik ook een leuk bordje - geen schaakbordje nee, voor de humoristen onder jullie - met happen. Schaken en eten, en dat op een dag. Ze mogen me vaker zo verwennen. Goed, dan de uitslagen. Haha. Ik houd het kort hoor. De eerste wedstrijd moesten ze er nog een beetje in komen, die vier leerlingen, drie jongens en een meisje. 2-2 gelijk tegen het Stedelijk Gymnasium Leiden. Tweede ronde 2,5 tegen anderhalf gewonnen tegen het Lorentz Casimir Lyceum. Derde ronde zelfde verhaal, gewonnen van het Christelijk Gymnasium Utrecht. Haha! Spoilertje: de latere winnaar. gewonnen van de latere winnaar, nou dan ben je echt goed! helaas in ronde vier verloren (3-1 op de klootjes gekregen) van Gymnasium Novum. Dat we in de laatste ronde het Coornhert Gymnasium uit Gouda nog met 3,5 tegen een half verpletterden, het hielp JDW niet meer aan een tweede plaats. Het tot dan toe ongenaakbare Gymnasium Novum liet het afweten tegen Utrecht. Ach, we hadden een mooie tijd. En we gingen smekken bij de Mac, ook niet verkeerd. Al had ik toch liever een beetje broccoli erbij gehad. Nou goed, het is niet anders.

Gisteren was een prima dag voor JDW en debatteren. Van onze superdebaters uit klas 5 en 6 werd op de site van het debatinstituut het volgende vermeld:

"In het zinderende finaledebat versloegen zij (de winnaars van het Noordik Lyceum) nipt het Johan de Witt-gymnasium, die dus het zilver pakten." En verder stond er dat de beste Trouble speecher ook al van onze school kwam. Anouk doet alles wat ze aanpakt goed, dus ook het Trouble speechen. Ik klets me niet in maximaal twee minuten vaardig en handig en grappig uit een penibele situatie. Zij wel! Complimenten dus! Ik ga bij Anouk in de leer, denk ik. Zij leert van mij Latijn, ik van haar speechen om uit mogelijke "troubles" te komen.

Voor het Lagerhuis+ team verliep de dag zonder specifieke hoogtepunten. Er werd, onder het toeziend oog van Jurre en Julia uit klas 2, goed gedebatteerd over actuele stellingen, maar anderen waren beter. Dat is gewoon zo en er komen in deze jaargang van de BeNeLux-competitie nog meer kansen op eeuwige roem. Gaat vast lukken. De sfeer was geweldig en het maakt je als docent trots wanneer je ziet hoe de vierdeklassers zich ontfermen over de tweedeklassers, hoe ze elkaar tips geven, elkaar verbeteren, elkaar af en toe afremmen. Geweldig. Zit je aandachtig te luisteren, stopt ineens de derde spreker van jouw team. Huh? Tekst kwijt of zo? Nee, tik tegen de flank van buurvrouw lief. Venijnige blik erbij. Nu stoppen! Ik heb ook nog munitie.

De reis verliep eigenlijk, geheel tegen mijn ervaringen in, best goed. Via Leiden naar Alphen aan den Rijn, daar de bus naar de Nesstraat en vandaar in een paar minuten naar het Groene Hart Lyceum. Mooi gebouw, nou ja, niks mis mee-gebouw. Speculaasjes en andere koekjes in de gang, na de ontvangstbalie, koffie, thee, frisdrank. Goed geregeld. Elke keer verzamelen in de zaal beneden om te horen wat de stellingen zouden zijn en waar precies LG (ons JDW-team) de strijd aan zou binden met de tegenstanders. Zijn "we" propositie of oppositie? In welk lokaal zitten "we"? En veel reclame aanhoren voor de debatunie. Ach, tot aan de lunch was het prima. De lunch was fabeltastisch. En daarna was het weer prima.

Na afloop was het wat jammer dat we naar het station moesten lopen. Er reden of geen bussen of te laat. Bij het station namen we afscheid van Lieske die nog naar een verjaardag ging, alleen niet in Alphen, maar in Dordt. De rest sloeg linksaf richting Da Simeone, alwaar we een half uur eerder en met één persoon minder aankwamen dan doorgegeven. De eigenaresse had ons alweer min of meer buiten gewerkt, omdat we zo vroeg waren. En toen besloot ondergetekende er maar eens een paar woorden Italiaans tegenaan te gooien. Nou, de deuren gingen terstond weer mooi open en we konden meteen aanschuiven. Toch. We hebben heerlijk gegeten, vrijwel iedereen pasta, en zijn daarna op huis aan gegaan. Via Leiden weer naar Dordt. En daar heb ik lekker de bus naar huis gepakt en niet 20 minuten gelopen annex geglibberd. Tegen tien uur was ik thuis. Thee gedronken, "Vera" gekeken en lekker geslapen.

Ik had een leuke dag, de leerlingen ook en bovendien waren ze onder begeleiding. Niet echt mijn bezielende begeleiding. Nee, gewoon mijn sjokkende voortgang, mijn milde humor, mijn verbeteringen op taalgebied, het werd allemaal geduld. Zulke dagen zijn bijzonder.

Dinsdag met vier schakers op pad. Echt heel anders!

Morgen eet ik in het mooie Alphen aan den Rijn. Da's pas 's avonds. Eerst moet er gewerkt worden. Werken, Van Hoon? In het weekend? Daar deed jij toch niet meer aan? Eh, nou ja. Het is een beetje wat je werken noemt. Kijk, ik begeleid het debatteam van onze school niet meer. Er kwam dit jaar een frisse, fruitige jonge collega die in zijn vrije tijd debattrainer was. Kijk, ik kan aardig lullen, maar qua debatcriteria zou ik ruim afvallen (in tegenstelling tot ... enfin, laten we het daar nou eens niet over hebben). Ik zou het gewoon niet volgens de regeltjes doen. Nou past dat buiten de lijntjes kleuren annex buiten het potje piesen wel specifiek bij Brabo's, maar laten we zeggen dat scholieren met mijn debattraining echt never nooit een prijs zouden halen. En dat willen en kunnen ze wel. Dus... hup nieuwe man ingevlogen, vanuit Groningen. Nou zijn er morgen, ja ja, in het weekend dus, ineens twee toernooien. Naar het NK in Utrecht gaat mijn team van vorig jaar. Mét ... inderdaad, mét de nieuwe collega. Er gaan geloof ik nog wat oud-debaters mee en ook nog een jonge bevlogen collega/oud-leerling die vloeibaar Italiaans spreekt en dat met Latijn probeert. En naar het BeNeLux-toernooi in Alphen aan den Rijn gaat het onderbouwteam. En die zouden geheel onbegeleid reizen. Daar heeft onze schoolleiding terecht een stokje voor gestoken en er is iemand aangezocht, die wel iets van debatteren weet, die graag oeverloos met de trein reist, die het prima vindt dat er bij het toernooi een lunch geserveerd wordt en dat er achteraf nog een pizza naar binnen gewerkt wordt, en ook nog eens iemand die zichzelf geheel onbaatzuchtig had aangeboden om het team uit de brand te helpen. Moi.

Nou, da's dus morgen. Ik ben met leerlingen onderweg, en dus heet het werk. Maandag wat lesjes, dinsdag alweer op pad met leerlingen. Nu de schakers, 4 uiterst lastige puberende figuren (maar niet heus: het zijn echt allemaal schatjes! Super slimme schatjes) die goed kunnen schaken en die best wel eens kampioen voortgezet onderwijs categorie 1 kunnen worden. Als ze goed op al hun poppetjes letten. Zowel wanneer ze met wit spelen als wanneer ze met niet-wit (je kunt niet alles meer gewoon zeggen, hè) spelen. Ik heb natuurlijk het eten voor na de prijsuitreiking geregeld. Een frietje bij Bram Ladage, daar vlakbij het Circustheater in Scheveningen. Moet kunnen. En dan woensdag weer gewoon les. Deze man komt zijn tijd wel door. Wordt tijd voor pensioen. 

Mooie titel, ik ga er alleen niets mee doen. Wat ik wel ga doen is uitrusten. De afgelopen periode ben ik, op hier en daar een dipje na, best goed in mijn vel komen te zitten. Ik weet mijn weg steeds beter te vinden. Dat mocht na anderhalf jaar "afkicken van coördinatortje spelen" ook wel eens. De klassen die ik heb zijn leuk, de individuele leerlingen bijzonder, grappig, slim, lui, belangstellend, dankbaar, kortom, net echte JDW'ers. De nieuwe, allemaal jongere collega's zijn ook prima, echt waar. Ik blijk nog met velen door één deur te kunnen. De activiteiten waar ik vanwege mijn vrije dag niet aan mee hoef te doen laat ik ook inderdaad schieten. Maar verder kom ik braaf op kerstfeesten, organisatiedagen, weer andere organisatiedagen, nog weer andere organisatiedagen, vul ik getrouw van elke leerling in "Make that the cat wise" feedback in, doe ik dappere pogingen Latijn mee te praten op de wekelijkse dinsdagmiddagen, begeleid ik zelfs een profielwerkstuk, zorg ik samen met Weena en José voor de bloemetjes, kaartjes en andere attentie voor collega's, vermaak ik me uitstekend met het begeleiden van schaakteams en, eigenlijk niet meer mijn taak, het debatteam Feniks, verschijn ik al schakend en Latinam linguam garriens op de jaarlijkse Open Dag. En ik geef ook nog wat lessen, die vergat ik bijna.

En als ik dat dan allemaal zo optel vraag ik me weleens af of het een droom is. Nou nee. Nachtmerrie? Ook niet. Gewoon het uitdovende werkzame leven van een leraar klassieke talen. Ik doe wat ik kan, maar ik ga niet meer voetballen in een schoolteam. Zelfs niet keepen. Ik wil graag heel blijven. Ik ga niet voor de troepen uitlopen. Ik ga geen andere kijk ontwikkelen op lesgeven. Wat ik wel ga doen, is met een hoop mentorleerlingen een pizza eten bij Portobello. Een pizza, Van Hoon? Met zijn alleen een pizza? Nee, ieder één pizza natuurlijk. Het zijn vijfdeklassers, die barsten van de honger, zo aan het eind van een schooldag. En er is één zesdeklasser, die mijn mentorleerling is. Die gaat in mei examen doen en ik ga mijn best doen haar te helpen te slagen. Want ... ze wacht met smart op mijn speechje voor haar! Geweldig toch!

Het ligt even twee weken stil, het schoolse leven. Maar daarna sta ik weer in de startblokken, hoor. Hoezo droom? Keiharde realiteit. 2024, kom maar op.

Al mijn trouwe lezers wens ik een super(latijn) kerstfeest en een oogverblindend 2024, vol mooie dromen! O nee, ik zou er niets mee doen. Sorry! 

Het is 18 december. Het is tegen negenen. 's Ochtends. Voor mij zitten 14 zesdeklassers aan een wiskundetoets. Ik zie ze en profil, want zo is lokaal 206 ingericht. De spanning is van de gezichten te lezen. Bij sommigen hangt een lok haar voor de ogen, wat ervoor zorgt dat ik extra goed op let. Ze hebben hun grafische rekenmachine, standje examen. Geel frame, een knipperende N, ja hoor. Examenstand. De klok hangt links achter mij. Heel geregeld wordt daar een indringende, soms wanhopige blik op geworpen. Alsof ze eerst hebben zitten berekenen, uit hun hoofd, hoe lang ze per opgave hebben. Elk geluidje leidt af, dus ik typ heel zachtjes.

Ze hebben hun spullen allemaal op tafel moeten leggen en hun hutkoffer voorin het lokaal. Telefoontjes in de uit-stand in de telefoontas. Voordat ze binnenkwamen had ik alles al klaargelegd. Zo konden ze exact op tijd beginnen. Het is woest stil in het lokaal. Een enkeling hoest, maar die kijk ik venijnig aan. Had ie maar een dopper water, neem ik aan tenminste, mee moeten nemen. Je bent als zesdeklasser nou eenmaal altijd op alles voorbereid. Soms kijkt iemand naar mij. Dan ziet ie me niet, maar ik roep kennelijk de associatie van concentratie op. Het lijkt alsof hij dwars door me heen kijkt. Afgezien van de te overbruggen afstand is dat sowieso al een goede eigenschap. Die moet leraar worden. Dan mag je elke dag dwars door mensen heen kijken. Leerlingen zeiden vroeger dat ze me altijd best aardig vonden, totdat ik nadrukkelijk naar hen keek. Dan voelden ze zich een stuk minder op hun gemak. Ach gosjie. Ik vermaak me hier wel. Jammer dat er hier geen Anja Proost meer is die hier samen met Tinus Sebes koffie rond komt brengen. Dat je in de doodstille zaal elke keer weer de vraag hoorde: Zwart? Melk? Suiker? Met de veelbetekenende knipoog van Tinus waarmee hij aangaf dat wij en zij, de leerlingen, zich niet zo moesten aanstellen met dat gezeik met stilte. Sttt hielp niet. Sterker nog, dan ging Tinus in overdrive. Wat zeg je, meneer De Hoon? Willie ook een koffietje? Mojje suiker d'r in? Lang vervlogen tijden.

Ik lust wel koffie, maar niet met zo'n vette knipoog erbij. Koekje zou dan weer wel lekker zijn. Speculaasje of zo. 

Hoe herken je een gepensioneerde classicus? Die zit achter de gerania.

Kerstmarc 

Vandaag kon ik alvast wennen aan wat een pensionering met mij zal doen. Rust, oorverdovende rust, om maar eens een lekker oxymoron te gebruiken. Ik was in de les, zat achter mijn bureau, de leerlingen waren allemaal rustig aan het werk. Oortjes in, en ik had ook heel zachtjes stemmige kerstmuziek op staan. De Pogues ontbraken niet, nee natuurlijk niet. De meeste boefjes zaten aan Latijn, de paar uitzonderingen keek ik eens oud en wijs aan en dan stopte er eentje zijn biologieboek weg, de tweede zijn economie-aantekeningen en de derde schrok op uit een hazenslaapje. Ik weet nu waarom er een uil in het logo van school voor knappe leerlingen staat. Menigeen knapt daar tijdens de les een uiltje. Goed idee trouwens. De bel ging, iedereen was min of meer op tijd binnen. En ach, het regende net op het verkeerde moment, briefjes worden toch al vervalst, dus joh. De bel ging weer en de volgende les begon. Ik kon gezapig onderuit gaan, kijkend naar mijn plantje met een luie kerstman er in. Toen er zes vroegen of ze water mochten halen, omdat het binnen zo droog was, vroeg ik ze ook een bekertje water voor mijn plantje mee te nemen. Ze moeten hun toets nog krijgen dus ik had ineens zes bekertjes water op mijn bureau. Gosj, wat zijn ze lief zo af en toe. Nou, en om een uur of drie zat het er weer op voor mij. Rondje populair doen, hier en daar een boks uitdelen, jas ophalen en op huis aan. Nog net het laatste chocolaatje meegepikt, dat niemand wilde hebben en dat zielig alleen op een tafeltje lag. Neem mij, please, neem mij. Ehm, dat zei het chocolaatje hè. Voor degenen die weer allerlei scabreuze gedachten aan mij toedichten. Volgens mij ga ik dit tempo wel redden.

Deze week zijn mijn leerlingen allemaal aan het repeteren, aan het oefenen, zich aan het voorbereiden op de komende toetsweek. Dat kan omdat ik ervoor gezorgd heb dat ik de stof eind vorige week ook echt af had. Nou vinden ze het ontzettend moeilijk langer dan een paar minuten stil te blijven en geconcentreerd aan het werk te gaan en te blijven. Ik heb er vandaag eentje in de zesde (!) gecomplimenteerd omdat hij erin geslaagd was twee keer minimaal 10 minuten rustig en voor zichzelf aan het werk te gaan. Tevens bedankt namens je buurman, voegde ik er ludiek aan toe. Bij beiden kon er een lachje af. Hopen dat Menno dit niet leest, anders weet ie meteen wie het waren. Maar je moet ook af en toe wat luchtigheid brengen. In de vierde hadden we het over taal en onbewuste signalen die je door een bepaalde woordkeus kunt afgeven. En zo vertelde ik de anekdote die ik al wel vaker verteld heb in een les, die over de Bambix-reclame. Ik vertelde dat er ooit een briljante jongeman was die bedacht dat een reclamecampagne voor Bambix in beeldtaal moest worden gelanceerd, niet in gewone tekstuele taal. Goed plan. Hij bedacht dat er drie plaatjes moesten komen. Op het eerste plaatje zou een huilende baby moeten staan, iets wat vele jonge moeders en vaders, soms in opperste vertwijfeling, wel herkennen. Ingenieus als de reclamemaker was bedacht hij dat hij zijn product het best in het midden kon plaatsen, een afbeelding van een pak Bambix-pap. Duidelijk herkenbare verpakking, de goede kleuren en, niet te missen, in grote letters het magische woord Bambix. Het laatste plaatje moest het hem doen: een lachende, tevreden, van plezier kraaiende volgevreten baby. Geniaal in zijn eenvoud. Grote posters gemaakt van zijn reclame voor Bambix. Plakken maar. In de stad liep de campagne goed. In Nederland ging het als een tierelier en in half Europa kon men niet om de pap heen. Doorslaand succes, die pap. En toen lanceerde de briljante reclameman zijn product in de Arabische wereld. Vol vertrouwen dat hij nu echt de zilvervloot binnen ging halen. Tot de campagne in de Arabische wereld plots geschrapt werd. Na een uur. Paniek in de tent. Beurzen op tilt, enfi, je kent het wel. De analyse van het disaster duurde niet erg lang. Men leest in de Arabische wereld niet van links naar rechts, maar van rechts naar links. Dát had de briljante reclameman niet aan zien komen. Men las daar onwillekeurig de afbeeldingen dus ook van rechts naar links. En de conclusie die men aan het product Bambix verbond was simpel doch desastreus: je hebt een tevreden, van plezier kraaiende baby, je geeft hem pap en vervolgens jankt ie alles aan elkaar. Dat verkoopt niet. De klas was stil. Het leek alsof ik een kerstverhaaltje had verteld. Of een heel serieus onderwerp had aangesneden. Zwijgend en onder de indruk pakte eenieder zijn boeltje bij elkaar en verliet stemmig lokaal 117. Wat een rust!

NL alert, wat fijn dat het er is 

Afgelopen maandag was het de eerste maandag van de maand. U weet het, dan gaat er om 12:00 uur een zogenaamd NL alert uit. Buiten op daken van hoge gebouwen gaan sirenes loeien en iedereen die een mobieltje heeft ontvangt dan een bevestiging a) dat het mobieltje aan staat b) dat het ding nog goed functioneert c) dat NL alert geïnstalleerd is en o ja, d) dat er een testalarm uitgegaan is. Ik leg op zo'n moment even de les stil, omdat ik me met de herrie toch niet verstaanbaar kan maken. De herrie van buiten bedoel ik. Nu was er ook binnen herrie. Alle leerlingen hadden van mij hun mobieltje in de kluis moeten stoppen, als ze dat al niet uit eigen beweging gedaan hadden. Ik stond zoals steeds aan het begin van de les bij de deur. zogenaamd om iedereen van harte welkom te helen bij weer een nieuwe les Latijn. Om nu te voorkomen dat ik ze verwelkomde met een vorsende blik op kruishoogte vroeg ik elke leerling die van Latijn wilde gaan genieten of het mobieltje in de kluis lag. Het maandagmotto bij ons op school is namelijk "Thuis of in de kluis". Dat is ingegeven door de afkondiging van de overheid over mobieltjes op school. Het dinsdagmotto is dan "In de kluis of thuis" (onderwijs, elke dag anders!), woensdag gaat de telefoon in de telefoontas, onder het motto "Hup, allemaal in de pas, dus mobieltje in de tas". Het donderdagmotto is even aan mijn aandacht en herinnering ontsnapt en vrijdagen ben ik niet op school. Dan zal er ook een motto zijn op school. Om afkickverschijnselen te voorkomen hebben we dan thuis ook een motto. "Een mobieltje is wel fijn, maar da's ook zo met een trein". "Jammer dat een mobieltje niet meer mag, geldt gelukkig niet voor broodjes hagelslag". Plus wat variaties daarop. "Jee, zit je nou alweer op je mobiel, je bent toch niet infantiel?" De duidelijkste vind ik dan nog "Mobieltje boven of in de oven". Maar goed, maandag gingen er diverse mobieltjes af tijdens het 5e uur. Al die brave koppen schoten van wit (ruig weekend gehad) via roze naar rood. Betrapt! Natuurlijk had ik ze toen alsnog naar de bovenmeester kunnen sturen, maar Martin heeft wel betere dingen te doen. Mijn triomfantelijke blik deed de zondaars al genoeg pijn. Heerlijk. En nu is het wachten op een app waarmee wij op school op een willekeurig moment rook uit mobieltjes kunnen laten komen plus een stemmetje dat zegt "Stom, ik weet het. Thuis of in de kluis. I plead guilty your honor". Misschien dat we het ontwikkelen van zo'n app aan AS over kunnen laten. AS? Je bedoelt Artificial Intelligence, AI? Nee, ik heb het over Artificial Stupidity, AS. Superficial Stupidity was eigenlijk mijn bedoeling, maar vanwege de afkorting laat ik die term maar voor wat ie is.

Vannacht kwam ik om half 2 thuis. Broodnuchter en daarom vol goede herinneringen aan de dag van de reünie 2023. 's Middags was ik op tijd om mijn lokaal in orde te maken. Ja, voor een potje snelschaken moet je toch een half lokaal verbouwen. Voor ik in 117 acte de présence gaf cirkelde ik als een gier bij de ingang. Kijken wie ik kon spotten, voordat men mij spotte. Daarna heb ik braaf gesnelschaakt. Natuurlijk heb ik van de echte goede schakers verloren, Arjan, Dirk, Christophe. Maar de meeste heb ik gewonnen. Achter in mijn lokaal heb ik sinds kort een dartbord hangen, gewoon voor de verloren uurtjes. Ik had de fotootjes van de luie leerlingen er donderdag maar even afgehaald. Maar het dartbord kwam nu goed van pas voor de wachtenden. Zij die erop wachten om ingemaakt te worden, die gaan darten. En dat in het Latijn. Ik heb toen al, tijdens de partijtjes en tussen de potjes door, heel veel oud-leerlingen gesproken. Sommigen herkende ik meteen. Bij anderen dacht ik "Sja, dat gezicht herken ik wel, maar zo zonder haar op het bolletje weet ik het niet meteen". "Hm, zo met wat vriendelijke maar doorleefde rimpeltjes bij deze mevrouw is het toch wel lastig". En je wilt op zo'n feestelijke dag ook niemand voor het hoofd stoten met een totaal verkeerde naam. Voor ik samen met Maarten en Ad de deur uit kon komen hadden weer velen mij, in de hal van de school, aan mijn jasje getrokken. Dat wil zeggen aan mijn JDW-hoody. Nadat we met veel moeite buiten geraakt waren, hebben we met zijn drieën een hapje gegeten in Willaerts. 's Avonds was het feest in Bibelot. Ad ging mee naar binnen, maar die heb ik daarna niet meer gezien. Ik ben even in de zaal geweest, maar ik kon mij slecht verstaanbaar maken daarbinnen, omdat er iemand stond te zingen op het podium. Dus ben ik buiten de zaal gaan staan. Met mijn colaatje. En met heel veel gesprekspartners. Groot, breed, dun, klein, met dubbele tong, met driedubbele tong, nuchter, quasi-nuchter, biertjes in de ene hand, wijntjes in de andere hand. De omzet bij Bibelot was denk ik "op zijn JDW's". Op die gang daar heb ik dus met vele oud-leerlingen staan praten, maar wat diepgaander dan 's middags. Ik haal er drie gemene delers uit. Ik kan er zo nog drie bij bedenken, maar sommigen vinden dit al zo'n lang stuk tekst. Veel meer mensen dan ik gedacht had lezen mijn stukjes op Facebook en hebben daar een bepaald soort waardering voor. Leuk om te horen. Grappig dat ze nu de moeite namen, nu ze de auteur in levenden lijven waarnamen, om die veren laten we zeggen goed te mikken. Velen gaven me mee dat ik er goed uitzag, wat ik zeker als een groot compliment opgevat heb. In samenhang hiermee ging het over twee gerelateerde dingen. Hoe lang ik nog ging werken en of ik nog leerjaarcoördinator was. Ik heb op beide vragen oprecht eerlijke antwoorden gegeven. Voor mijzelf hangen die twee dingen ook behoorlijk samen namelijk. Ik zal niet in details treden. Eén leerling vroeg me op de man af of ik 100% gelukkig was. Toen bleef ik een fractie van een seconde te lang stil. En het derde, natuurlijk voor het einde bewaard. Ontzettend veel alumni beweerden dat ze bij mijn lessen pas voor het eerst en dan ook echt Latijn geleerd hadden. Het wonderlijke daarvan vind ik dat ik dat een paar maanden geleden van mijn vijfdeklassers ook hoorde. Na hun eerste les. Onderwijs, toch niet elke dag anders. En over mijn rol als leerjaarcoördinator waren al mijn gesprekspartners, maar dan ook allemaal, heel positief. Sommigen, nu zelf in het onderwijs, zeiden er een voorbeeld aan te nemen. Anderen hadden het over de zeeën van tijd die ik in gesprekken met hen stak. Hoe ik altijd, de twee kanten van het verhaal wilde horen. Als er bijvoorbeeld weer eens iemand uit de les gestuurd was. Mijn gezicht was in de lichte duisternis op de gang daar niet goed te zien, hoop ik. Maar ik moet gebloosd hebben bij al die mooie en lieve en ondeugende verhalen. Verhalen vol zelfreflectie. Over hoe ze toch vroeger waren geweest. Welke dingen ze allemaal uitgehaald hadden en of ik dat nog wist. Ik heb zeker een keer of tien de opmerking gehoord dat ik zeker nog wel wist hoe haar ouders tijdens een gesprek boos geworden waren. Hoe zijn problemen open en bloot besproken konden worden. Over open en bloot gesproken. Eén deugniet stond naast mij en trok zijn shirt rechts omhoog. Ongeveer ter hoogte van zijn ribbenkast stond een tatoeage van een Latijnse tekst. Letterlijk een citaat uit Seneca. Uit brief 13 aan Lucilius: Plura sunt, quae nos terrent quam quae premunt, et saepius opinione quam re laboramus (Er is meer, wat ons schrikt aanjaagt dan wat ons dwars zit en we lijden vaker door indrukken dan door feiten). Veel Latinisten wisten zich Seneca te herinneren en waren daar nog steeds enthousiast over. Filosofie is hot, dat is nog steeds zo. Zeker in deze voor jongeren lastig in te schatten tijden. De een hengelde ernaar of ik er nog ooit achter gekomen was wat ie uitgevreten had. De ander vroeg of ik me ook de trieste dingen nog kon herinneren die zich tijdens mijn carrière hadden afgespeeld. Zeker, Michèl, Lex en Marijn, ik denk nog vaak aan ze. Maar ook aan Miranda, ruim na haar schoolcarrière niet meer in leven. Toen ik op mijn klok keek, nou ja mijn mobieltje, was het ineens kwart over twaalf. ik moest op huis aan. Maar voordat ik drie meter verder was was ik alweer in gesprek. Uiteindelijk slaagde ik erin redelijk ongezien (dom dom dom, zo'n rode jas aantrekken!) naar de uitgang te komen. En ja hoor. Daar stond nog een hele meute te roken, te vapen, te kletsen en te kleppen. Heerlijk! Ik voelde mij nog steeds thuis. Na wat losse woorden koos ik het hazenpad. En toen sjokte ik in mijn bekende gangetje weer huiswaarts. In de stilte van de nacht en ook later in bed gingen vele gesprekken nogmaals door mij heen. Sommige gesprekken waren zeer indrukwekkend. In een paar gevallen waren het de oud-leerlingen zelf die zo'n impact maakten met hun verschijning dat ik me afvroeg of het allemaal wel alleen aan de biertjes te wijten was dat er wat samenhang ontbrak. Alles maalde door mijn hoofd. En ik sliep zelfs pas om een uur of 5. Maar goed, na drie uurtjes slaap rook ik een heerlijk ontbijtje en liep ik zonder welke kater dan ook naar de ontbijttafel toe. Samen met die andere oud-JDW'er, mijn lieve gade, heb ik, met mijn door het vele praten aangetaste zware, "rokerige sexlijnstem", de dag nog eens doorgenomen en goed bevonden. En nu weer lessen voorbereiden. Maar wel in het rijke besef dat ik kennelijk toch wel een paar dingen goed gedaan heb. Op naar 2028. Maar dan hopelijk als gepensioneerd, oud, ingezakt "icoon".

Ik zit foto's te kijken. Die koppies van toen in aan het prenten. morgen is de reünie, hè. Vandaar. Al die agenda's aan het nalopen op sappige resultaten. Agenda's? Ja, toen we die nog gebruikten, van die papieren boekjes waarin afspraken genoteerd werden. En cijfers. En lessen. En huiswerk. En wie ze moesten waarschuwen bij onverwacht onheil. Overmorgen wil ik de blits maken en laten zien dat mijn geheugen nog niet heel erg aangetast is. Ehm, morgen natuurlijk. Zondag lig ik plat van de emotie, van de indrukken, van de openhartige gesprekken, van de verlopen koppen aan het eind van het feest. Nee, het einde van het feest - dat is rond 4 uur gepland. Op zijn JDW's zal het dus wel na 4 uur worden - ga ik niet meemaken. Morgenochtend ga ik eerst een rondje rennen. Kijken, wie dit gelooft. Daarna drink ik koffie. Waarschijnlijk met gevulde speculaas, want die moest getest worden. Dan trek ik een sportief colbertje aan, geen stropdas, en dan sjok ik richting Oranjelaan. Ehm, park, Oranjepark natuurlijk. Daar aangekomen laat ik me fotograferen. Met kleren aan. Want ja, elke foto wordt meteen op sociale media gepleurd. En dat kunnen we ff niet hebben. Nou, en dan zal vast al iemand het gesprek met mij gestart zijn. Dat ik er geen dag ouder uitzie dan vroeger. Dat ik altijd zulke grappige humor gebruikte. Of ik nog lang "moet". Of ik doorhad dat ze weleens spiekten. Of ik ook naar het feest kom, want dat ze dan daar wat langer met me kunnen babbelen. Hoe het met mijn kinderen gaat. Met mijn ouders, met de buurvrouw, met de slager op de Reeweg en met mijn poes. Huh? Met mijn poes? o! Melas! Da's een kater. Geen poes. Vroeger had ik een poes. Maar ik heb een transitie ondergaan en nu heb ik een kater. Net als morgenavond. Of ik nog steeds in hetzelfde tehuis woon. Tehuis? ben je mal! Gewoon, huis. Huize Avondzon. Ja hoor. Of ik nog steeds van lekker eten houd. Ken je 't zien dan? Nou, zo kom ik de middag dan door. Ik moet ook nog ergens acte de présence geven, 's middags. Ik dacht bij de foto. Oh nee, bij de toespraak van de rector. Of was het bij het schaken? Dát was het. Er gaat mij ineens een lichtje op. Ik ben ingehuurd om te snelschaken tegen bezoekers. Een of andere onbenul dacht dat ik de hele middag ging lopen simultaanschaken. "Want dat doe jij toch altijd?" Ja, dat is echt een overtuigend argument zeg. Ik verheug me best op morgen. Hopelijk beland ik niet in al te confronterende situaties. En anders is het jammer. Ik ga braaf vele handen schudden. Schouderklopjes geven, belangstelling tonen, veel babbelen over niks. Eigenlijk is mij die reünie, nu ik dit zo teruglees, op het lijf geschreven. Fijne middag allemaal!

Ik kom bij. Ja, Van Hoon, dat weten we nou wel, dat je alleen maar bijkomt. Nee, dat bedoel ik niet. Jullie altijd met je negatieve gedachten. Het zit anders. Gisteren was het een pittige dag. Alleen maar feest eigenlijk. Nou, dat is zwaar. Wat is er aan de hand dan? Je bent toch niet zo'n feestneus van jezelf, Hoontje? Nee, klopt. Maar we hebben lustrum op school. We bestaan volgens de legenden 770 jaar. Onze rector nuanceerde die legende gisterenavond enigszins. Maar het blijft een mooie score. Zo'n lustrum, dat betekent niet alleen drie vrije dagen voor de leerlingen, maar ook voor de collega's een hoop feestelijkheden. Nou, en daar sjok ik dan wel, al dan niet smaakvol gekleed (wie me kent, weet dat ik wat dat betreft geen smaak heb en ook totaal niet nastreef), naar toe. Pluutje erbij en gaan met die ... ehm banaan.

Gisteren mocht ons team, opgedeeld in subteams, in de ochtend, in de behaaglijke warmte en droogte van een genoeglijke Dordtse tent, een moord oplossen. Er was een moord gepleegd aan boord van een luxe cruise schip. De kapitein was vermoord, maar liep wel rond, met kapiteinspet, om smakelijk en sappig te vertellen dat ie omgebracht was. Nou, aan ons om de moord op te lossen. Onder leiding van onze inspecteur Maarten met de klassieke bolhoed lukte ons dat. Alleen nekte ons ouwelullentempo ons. Te laat ingeleverd. We lijken wel JDW'ers. Vierde geworden. Van de vijf? Nee van de acht. De lunch maakte gelukkig nog iets goed.

In de middag mochten we workshops doen bij Den Witten Haen. Het ging allemaal over humor, dus dat was niet zo aan mij besteed. We mochten individueel à l'improviste vertellen over een gênant moment in ons leven en ook over een moment waarop we ons intens gelukkig voelden. Dat soort privé dingen moesten we vertellen aan een groep van zo'n 25 collega's, die als echte smikkelende leerlingen, als een soort amateur juicy Coldeweijertjes de verhalen aan zaten te horen. Nou, dat is best anders... Met gelukkige momenten had ik wat minder moeite dan met gênante momenten. Maar ik kon er toch wel over eentje vertellen. Het had te maken met het Bergse carnaval in 1977, met Boney M en met het feit dat ik dingen verkeerd verstaan had. Zoiets. Blijft geinig, hè jarige Veronique Stern! Van harte gefeliciteerd!

Was best wel aardig, al moest ik wel aan de instructie wennen dat ik voor mijn lessen beter wat humor kon gebruiken. Want dan bleef het beter hangen, volgens die man. En die had er verstand van, want hij was cabaretier. Toch eens proberen.

In de avond hadden we, feestelijk gekleed als we volgens de kledingaanwijzing in de uitnodiging waren, een lopend buffet in het dichtbij gelegen Wantijpaviljoen. Dat wil zeggen dat wij liepen en het buffet op zijn plaats bleef. Het was heerlijk eten. Echt waar en ik kan het weten, want ik heb het een keer of wat getest. Niet hoeven dansen, lekker gekletst met collega's en met partners van collega's. Je kon door een apparaat foto's laten maken en ik sta er gekleurd op, hier en daar. Een oud-leerling - we zullen hem Casper noemen, naar het vriendelijke spookje - wilde met mij op de foto. Natuurlijk weer twee vingers achter mijn hoofd omhoog. Arme Casper, hij moest zich toch voor iets revancheren denk ik. Van een trauma bekomen. En ik heb ook de vier leden van onze klassieke talen sectie die er van de tien waren aangespoord op de foto te gaan. In het Latijn, want dat doen wij classici natuurlijk altijd. En natuurlijk ben ik met Elma op de foto geweest, het was tenslotte ook een speciaal uitje. Leuke foto's, echt allemaal leuke foto's. Maar ik begreep later dat je in de camera moest kijken. Voor een beter resultaat. Goed, na één glaasje melk en drie watertjes zijn we tegen half 12 eens een keer op huis aangegaan. Het was toen gelukkig droog.

Volgende week het slotgedeelte van dit laatste lustrum dat ik als docent meemaak. De reünie. Ja, het laatste lustrum, tenzij ik na mijn 67e nog een jaar doorga. Maar dat denk ik niet. Ik vind 67 zelfs al rijkelijk laat.

De reünie komende zaterdag, die wordt het sluitstuk van het 154e lustrum. Alle kaartjes zijn uitverkocht. Ik stel me maar verdekt op, kijken wie er naar me toekomt. O nee, ik moet snelschaken die middag. 

Afgelopen weekend kreeg ik een appje van een oud-mentorleerling. De man is in de veertig, maar hij wilde van mij als zijn oud-mentor advies. Ik begreep zijn vraag heel goed, want ik lees nogal wat informatie over oud-leerlingen op FB en dus ook over oud-mentorleerlingen. Zo goed en kwaad als ik kon heb ik hem geadviseerd. Het betrof best ingrijpende zaken. Aan het eind van de appjes bedankte hij me en zei dat hij blij was dat ik zijn mentor was. Ruim dertig jaar later! Ik voelde een diepe waardering en was ontroerd door zijn openhartigheid. Kijk, dat zijn de mooie dingen in het onderwijs.

Mijn weekend was goed. Dat Heerenveen verloor, ach, daar kon ik mee leven.

Reünie 2023 

Er zijn weer vijf jaar verstreken. Sinds 2018 bedoel ik dan. Een lustrum dus, om maar eens een mooie klassieke term te gebruiken. Heel veel oud-leerlingen, sommige inmiddels bevorderd tot collega, zullen hun oude schooltje bezoeken die dag. Er wordt voor de horeca die dag in Dordt een soort van code geel afgegeven. Nu al slecht weer voorspeld? Nee. Bier. Ik hoop dat ik al die koppies nog herken. Mij zullen ze wel herkennen, da's niet zo moeilijk. Witte baard, sjokken, quasi-humor, Brabantse tongval. Glaasje melk erbij. Nee, dat lukt wel. Ik lust ook rum trouwens. Die middag ben ik ingezet om te schaken. Ik had ook les kunnen geven over Homerus (niet te verwarren met homeruns), maar dat doet een andere oud-collega al. Ik had een Groot JDW-dictee kunnen maken en presenteren. Maar ja, zoveel rode pennen kon ik in Dordt niet vinden. Ook een lesje Latijn, old school fashion, had in mijn bereik gelegen. Boeken open, pennen op tafel, mond dicht, vertalen regel1 t/m 12. Toen kon dat nog. Ik bedoel, toen kon ik dat nog wel zeggen. Het gebeurde alleen toen ook al niet. Softie die ik ben. Maar het wordt dus potjes snelschaken. Mooie manier om voor eens en voor altijd te dealen met nooit verwerkte trauma's. Voor bezoekers en ontvanger. Ik verheug me op zaterdag 18 november. Ja, best wel eigenlijk.

Vol tering! Dat dacht ik eventjes te horen, toen een leerling mij een vraag stelde. De brave jongen zag een woord dat hij niet kende en hij vroeg mij wat dat woord betekende. Nogmaals, ik hoorde vol tering, maar hij vroeg wat een foltering was. Of, in zijn uitspraak, een folteering. Ik heb hem uitgelegd dat dat een synoniem was een een "marteeling". Toen was hij tevreden. Dat zijn ze al gauw.

Ik was van de week iemand aan het onderwijzen in het Leids. Nou ja, ik hoorde een collega met een Leidse tongval praten en ze hadden het geloof ik over Leids ontzet. Dat wordt op 3 oktober gevierd. Makkelijk te onthouden, daarna komt namelijk dierendag en daarna lerarendag. Simpel, volgorde van belangrijkheid. Ik ben nogal een talenmannetje dus toen ze even stil vielen vroeg ik of de Leids sprekende collega hét Leidse woord kende. Hét Leidse woord? Nee, wat was dat dan? Toen vertelde ik hem over "koekeroe". Wat dat dan was. Ik dacht stante pede terug aan onze eerste huisbaas, de eigenaar van ons kleine wevershuisje in de Vierde Binnenvestgracht. Hij heette Henk R, had een strakke broek aan, een geruit shirt en een zonnebril met van die roze glazen. Schoenen, als was ie Hugo de Jonge avant la lettre. Een pimp van het zuiverste water. Die kwam elke maand zijn huur ophalen. Cash, want ja, enfin een heel verhaal over de fiscus. En als wij dachten dat we hem gewoon konden aangeven vanwege vermoede malversaties, nou dan was Henkie echt niet gek. Met de wijsvinger het ene oog naar beneden trekkend placht hij dan het fameuze "koekeroe" te zeggen. Dan "vergat ie gewoon een keer gas en elektra te betalen" zodat we wel link uitkeken. We waren, jong en groen als we toen nog waren, alleen al door Henkie's verschijning geïntimideerd. Hij heeft nooit last van ons gehad. Nou ja, misschien heeft hij een paar honderd kilo oud papier van zijn zoldertje moeten ruimen, toen we de bovenverdieping na enige tijd verlieten.

Goed, dus ik heb de collega blij gemaakt met een mooi Leids woord, koekeroe. Maar hij wist er ook eentje, zei hij. Het enige woord in het Nederlands waar 4 x de letter w in voorkwam. Geïnteresseerd hoorde ik hem aan en haalde mijn schouders op, ten teken van mijn onkunde. En ja hoor, in onvervalst Leids kwam hij met de oplossing. Woofowewwal. Inderdaad, vaak de letter w. En geloof het of niet, ik verstond hem. Leidenaars onder elkaar, koekeroe! Je moet het horen om het thuis te kunnen brengen. Een Leidenaar spreekt het woord roofoverval écht heel anders uit. 

Schaken is "hot", dat had ik al eerder opgemerkt. Elke dinsdag probeer ik 18 drukke eersteklassertjes in de zogenaamde JDW-uren iets van de mooie en edele schaaksport bij te brengen. Daarna wacht ik een uurtje. Dan komt Sacha meestal een paar potjes schaken en afgelopen week was Kevin-Noah er ook.

Nou, dat bijbrengen van schaakrituelen is een beetje gelukt. Mat zetten met koning en dame tegen koning, dat lukt nog niet iedereen. Ze slaan elkaar niet de hersens in, maar zetten bij het begin de 9x2 tafels tegen elkaar en zetten daar de schaakborden op. Let op, A1 links onder, zeg ik de eerste keer altijd. Kan ik het overzicht mooi houden. Nou dan zetten ze de stukken op en vragen dan "Meester (heerrrrrlijk!), mogen we gaan beginnen?" Dan geven ze elkaar een hand (serieus!!!!), wensen elkaar een fijne partij (maar niet heus: ik zie heus die andere hand wel met de wijsvinger en middelvinger gekruist) en maken elkaar dan af in hele snelle potjes. Dames worden eraf geramd, je hoort overal "Schaak", of liever "Check", want heel veel gaat in het Engels. Maar echt iets bijbrengen, dat is met zoveel gastjes lastig. Gaan ze de volgende periode iets aan doen. Maximaal 12, heb ik gezegd.

Afgelopen dinsdag hief ik het vermoeide lijf zelf maar eens richting één van de stoelen. Ik besloot het schakertje met het meeste lef maar eens uit te dagen. En dan wel met de schaakklok erbij. Hij had zijn tegenstandertje al vier keer vermalen. Nou, er werd ruim baan gemaakt. "Jongens, kom gauw kijken! De meester gaat schaken en hij heeft maar één minuut! Kom naar de meester kijken, snel!" Nou, de potjes waren ineens allemaal afgelopen, vredelievend of niet. In een grote boog hielden ze hun spandoeken omhoog. HUP MEESTER. ALVAST ZALIG KERSTMIS. Het stond er echt met koeienletters op gekalkt. MEESTER, U BENT GEWELDIG zag ik. En RAM M VAN T BORD, MARCO, die zag ik ook. Verkeerde naam, maar ach. Ik bewaar het spandoek wel voor de rector. MAG IK LATIJNS VAN U OVER 5 JAAR? kwam ook ergens langs. LAAT DIE LOSER LOOSEN MEESTER! Kennelijk hadden ze het niet op dat mannetje met zijn grote ego. En ze waren typisch gymnasiaal begiftigd met een fikse dosis eloquentie.

Goed, na 27 seconden tikte het mannetje verbijsterd, zeg maar gerust volkomen gedesillusioneerd zijn koning om. Toen ik hem nog een potje voorstelde moest hij de bus halen. Zei hij.

Een uurtje later kwam Sacha dus. Die zit op een club en hij schaakt elke week beter. Dus hij wint ook weleens. Nou zijn schakers vreemde mensen soms. Dan zeggen ze tijdens een partij af en toe beledigende dingen, gewoon voor de fun. Dus als Sacha mij in de problemen brengt zeg ik weleens "Je bent een vervelend mannetje, Sacha". Geen probleem tijdens het schaken in beider vrije tijd. In de les Latijn houd ik me maar in. Maar goed. Sacha is ook een schaker, dus die zegt dat gewoon terug ook. Hij aarzelt nog wel tussen u en jij, en da's echt grappig. Doe ik een goede zet, zegt ie "Je, eh u bent een naar etterbakje, meneer eh Marc".

Leuk. Hij won een lastig lopereindspel van me afgelopen dinsdag. Nadat hij in zijn schaakapp gekeken had of de stelling überhaupt te winnen was. Dat dan weer wel. Etterbakje. 

Van de week stak een warrig ogende knaap zijn vinger op. Zijn wijsvinger, wel te verstaan. Zeg het eens, jongeman. Meneer, mag ik even naar de wc om mijn bril schoon te maken? Nou, nou, moet dat nu? Kijk eens naar me en vertel me wat je ziet. Nou, meneer een aardig hoofd met een enorme bos haar erop. Oké, ga jij je bril maar schoonmaken hoor. Is hard nodig. Komt ie even later terug. En, vraag ik hem, zie je alles weer scherp? Ja, meneer. Kaal, meneer. U bent gewoon kaal.

Kijk, op zo'n manier direct en ad rem antwoorden vind ik prachtig.

Stilletjes geniet ik na. Genieten, Van Hoon? Jij? Jij bent toch niet zo'n hedonist? De kwalificatie asceet past toch beter bij jou? Leuk hoor, al deze retorische vragen in het wild. Maar ik wilde, geheel tegen mijn gewoonte in, discreet blijven over waarván ik geniet.

Zal ik het dan toch maar zeggen? Niemand bezwaar, zo te horen. Gaat ie. Ik heb heel wat gelukwensen in ontvangst mogen nemen de laatste dagen. Niet alleen bij de gezamenlijke borrel, sorry melksessie, van Maarten en mij ter gelegenheid van zijn 61e en mijn 63e verjaardag afgelopen vrijdag. Toen ook, maar dat waren handen en klapzoenen. Nu ben ik verheugd te kunnen melden (Dankjewel, LinkedIn. Ik had deze formulering nooit zelf kunnen verzinnen) dat ik afgelopen 19 augustus de 38 jaar op JDW en in het onderwijs sowieso vol heb kunnen maken. Ze zijn voorbij gevlogen! Het is nog geen 40 jaar, waarbij er aan de eindstreep nog een leuke bonus wacht. Maar 38 is toch ook best aardig. Nou, LinkedIn houdt elke scheet bij die iemand laat, dus er waren best wel pak 'm beet 20 mensen die mij opeens feliciteerden. Nou, en daarover gniffel ik nog na.

Weinig te gniffelen de komende twee uur. Ik ga verder met de correctie van een formatieve proefvertaling. Het lachen verging mij gisteren en eergisteren al snel. Ik ga nu waarschijnlijk een record vestigen. Van blij tot sneu in 3 seconden. Eerst Himmelhoch jauchzend en zo dadelijk zum Tode betrübt. Kijk, dát is nog eens Duits!

De eerste anderhalve week school zit erop. Ik ben weer heel wat ervaringen rijker. Maar bijna was ik ook een tientje rijker geweest. Ja, ja. Ik liep afgelopen maandag zoals gebruikelijk naar de DWR1. Dat is de docentenwerkruimte op de eerste verdieping. Al anderhalf jaar wordt beloofd dat die ruimte omgetoverd wordt tot een echt goed geoutilleerde werkruimte. Maar eerst waren andere dingen belangrijker. Snap ik, ook al anderhalf jaar trouwens. Ik loop altijd een beetje met mijn hoofd omlaag gebogen. Hee, zei mijn vader dan vroeger. Doe doeen liter is un bietje omôôg. Lopte gij soms dubbeltjes te zoeke (Brabants voor Doe je hoofd eens iets omhoog. Loop je soms dubbeltjes te zoeken. Humor!). Nu stond ik voor mijn kluisje van 20 cm breed, 15 cm hoog en 37,5 cm diep (enfin, zie geklaag hierboven), pakte de sleutels uit mijn jaszak, maakte een schijnbeweging naar het slotje en zag toen plots een tientje op de grond liggen. Zo'n 10-eurobiljet. Nog niks gedaan, en nu al rijk, dacht ik nog. Ik kijk rond, ik kijk goed naar het biljet, want misschien zit het vastgelijmd en ben ik het slachtoffer van een onvolwassen "prank". Nee hoor. Niemand te bekennen en het ding lag gewoon los. Camera's in de buurt? Nope. Dus ik doe dat tientje in mijn portemonnee en bedenk of het slim is een mailtje te sturen aan het hele personeel om te vragen wie er een tientje kwijt is. Nou, dan krijg ik, gezien de recente inflatie, van de meesten wel een mailtje terug dat ze zelfs meerdere tientjes kwijt zijn. Geen goed plan dus. Ik ga lesgeven en loop in de pauze weer die DWR1 in. Daar zit een nieuwe collega. Ik vertel opgewonden, nou ja, een beetje ontspannen grappend over het gevonden tientje. Want ja, zeg nou zelf, zo spannend is het nou ook weer niet op school. De collega geeft aan dat ze kort daarvoor iemand gesproken heeft die een tientje kwijt is geraakt. Ik vroeg haar wie dat was, maar ja, ze was nieuw en ze kende de collega in kwestie niet. Ik ben van alle markten thuis, dus ik haal het kinderspel Wie is het? tevoorschijn uit mijn rugtas. Nou, kom maar op, nodig ik haar uit. Was het een man? Ja. Tik tik tik, alle foto's van mijn vrouwelijke collega's naar achteren getikt. Wijs hij oud of jong? Middelbare leeftijd, was haar diplomatieke antwoord. Tik tik tik, de foto's van de jonkies en de dertigers en veertigers naar achteren getikt. Had hij een bril? Ja, hij had een bril. Tik tik tik, weer wat mogelijke kandidaten voor het tientje naar achteren. Praatte hij uit zichzelf heel veel, zonder dat je hem een vraag stelde? Nee. Hup, weer wat foto's weg. Was ie knap? Mwah. Hup, vrijwel iedereen naar achteren getikt. Uiteindelijk was het mij duidelijk wie het moest zijn. Ik had zijn telefoonnummer en ik heb hem geappt dat de kleine terecht was. Ondertussen had hij me al gemaild dat ik niet had gereageerd op zijn app. Want dát had de nieuwe collega wel aan de rechtmatige eigenaar doorgegeven, wie de eerlijke vinder was. Goed, tientje teruggegeven en iedereen was weer gelukkig. Het tientje zelf ook. Je maakt wat mee in zo'n week.

De kruitdampen van de eerste confrontaties zijn opgetrokken. Het viel nog niet tegen wat ik allemaal voor trucjes kon. Zo heb ik vrijwilligers gevonden voor het uitdelen van stapels papieren. Ik had vrij veel staan inleiden en ze waren, het 9e uur hè, een beetje sufgeluld, denk ik. Hier en daar zag ik wat oogjes dichtvallen. Goed teken want dan horen ze m'n fouten niet. Maar toen liep ik naar een jongeman linksvoor toe en vroeg hem een getalletje onder de tien te raden, dat ik in mijn hoofd had genomen. Hij keek mij arglistig aan, terwijl de rest van de leerlingen in één keer wakker schrok en gedacht moet hebben: krijg nou tieten, zijn we hier in één keer in een gokhol beland? Goh, die man tapt ook ineens uit alle vaatjes, zeg! Nu weer wiskunde! De jongeman wachtte even - ik denk om de spanning op te bouwen, zo eentje is het wel - en zei toen aarzelend acht. Ik complimenteerde hem met zijn goede keuze en overhandigde hem de forse stapel readers (ja, zo heet dat nowadays). Hij mocht ze uitdelen. Iedereen wint graag een prijs. Al is het een flutprijs, je staat toch gewoon even in de schijnwerpers. Op de gezichten van de anderen brak een meewarige lach door. Toen ik naar rechts liep met de andere zware stapel stak de leerlinge in kwestie haar handen al uit en zei, geef maar hoor meneer. Ze had niet gerekend op mijn onverwachte manoeuvre. Ik zei tegen haar, eerst een getalletje onder de tien. Acht was haar antwoord. Fout! luidde mijn triomfantelijke reactie. Ik heb serieus nog nooit iemand zo blij gezien als ik luidkeels en enigszins ironisch, zeg maar gerust sarcastisch een antwoord afkeurde en "Fout!" zei. Tegenwoordig moet je daar ook mee oppassen, hè. Voor je het weet heb je enorme emotionele schade aangericht. Tja, of je hebt een mes tussen je ribben. Kan ook. Maar goed, de eer om de papieren uit te delen viel nu iemand te beurt die grappig dacht te zijn en twaalf zei. Ik was in een soepele bui en rekende zijn foute antwoord goed. Dat doe ik tegenwoordig ook heel vaak, hè. Je moet ze niet afbranden, dat snap ik, maar je moet ook super begripvol zijn en veel goed rekenen. Liefst alles. Allemaal hoge cijfers uitdelen, dan heb je geen gelazer. Als ik ergens een hekel aan heb, is het aan gelazer. Zo, en nu gelazer. O nee, koffie.

Als een paard van Sol schiet ik morgen uit de startblokken. Ik sta al twee weken te briesen en te trappelen, maar morgen mag ik los. Ik zie mijn collega's allemaal weer, hopelijk in goede gezondheid. Ik ben zelf van plan er een zo goed mogelijk jaar van te maken. De complimenten aan mijn adres dat ik zo veel passie aan de dag leg in de lessen en daarbuiten hebben me goed gedaan. Dus dat wil ik dit jaar ook wel doen. Toch wel een bepalend jaar, denk ik zelf. Gaat het dit 39e jaar op school lekker genoeg en geeft het energie, dan houd ik het 40e ook wel vol. Over het 41e en 42e denk ik nog maar even niet serieus na. Maar zo niet, dan hebben de veranderingen op school gewonnen en niet ik. Zou jammer zijn.

Het is vakantie. Eindelijk. Alle verplichtingen zijn nagekomen. Diploma's uitgereikt, rapporten zelfde verhaal. Afscheidsspeeches voor vertrekkende collega's, ze zijn afgestoken. Afgelopen vrijdag heb ik de blaren op mijn voeten gelopen. Hup, naar de Augustijnenkerk. Daarna hup naar de lunch, daarna hup naar de borrel van de oudervereniging. Nou ja, en daar heb ik geen borrel tot mij kunnen nemen. Eén Fanta, dat was de schrale oogst. Borrelhapjes? Nou, het is goed dat er een jongedame rond liep met schalen warme hapjes die elke keer tegen mij zei: meneer, u mag er ook wel twee hoor! Sympathiek. Ik zag er kennelijk hongerig uit. Maar waarom liep ik daar dan zoveel en dronk ik zo weinig? De oorzaak is het jaarboek. In het jaarboek bevinden zich, behalve leuke anekdotes van, door en over leerlingen en collega's, ook nog een aantal lege pagina's. Daar kunnen medegeslaagden, en vooral leraren, nog een persoonlijke boodschap noteren. Ik moet je zeggen, ik heb wel dertig persoonlijke boodschappen geschreven. En dus elke keer naar een statafeltje lopen om daar makkelijker te kunnen schrijven, hè. Maar het was een eer ook, en ook nog wel grappig. En het Latijn dat ik af en toe gebruikte moest ik toch nog voorvertalen. Ach. En ik kreeg opvallend veel complimenten over mijn gepassioneerde stijl van lesgeven! Serieus, maar dat had ik echt nooit gedacht. Ik vind mezelf saai lesgeven. Ik gooi de tere hoofdjes vol met grammatica, stijlmiddelen en narratieve middelen, en dat is natuurlijk niet echt leuk. Wel nodig, zeker weten, maar niet leuk. Tuurlijk gooi ik er wel eens opmerkingen over de inhoud tegenaan, en soms weet ik van bepaalde dingen weer meer dan zij, dus dan vertel ik de onzin gewoon ontspannen. Eén geslaagde: Meneer, ik heb nooit les van u gehad, maar die vier reparatielessen was ik bij u ingedeeld. Ik snapte het! Meneer, zelfs over het gerundivum vertelt u zo gepassioneerd dat we onze hand nu ook niet meer omdraaien voor een ablativus absolutus en een coniunctivus irrealis. Nou! Dat moet ik nog zien. Dus de borrel was een uithoudingsslag. Het eten (Taco Mundo) thuis ging er soepel in, maar vrouw lief zag dat ik moe was, dat ik elk moment in slaap kon kukelen en hield mij dus wakker. Hup, je moet zo nog naar DownTown, hè! Blijf je wakker? Hûh? Wat zei je? Ik was even weg... Negen uur was ik bij Downtown. Ik had me voorgenomen geen stap binnen te zetten, omdat ik dan het risico liep min of meer ritmisch te moeten meebewegen op de muziek. Een enkele collega had mij in de loop van de dag al lopen fokken met dreigementen als: Kom je ook vanavond, Marc? Gaan we gezellig dansen. Toen heb ik gezegd: ik kom om 9 uur en als iemand mij het woord dansen alleen maar probeert uit te leggen ben ik om 1 minuut over 9 weer weg. Ik houd totaal niet van dansen dus. Oké, gisterenavond bij Queen Vision liet ik me gaan. Ik was niet stabiel. Maar 's avonds bij DownTown was het lekker buiten op het terras zitten. Binnen was het de gebruikelijke kadans, buiten was het wél heerlijk. Eén leerling kwam nog bij me zitten. ZZoo meneertje! Ik - hik - heb een hekel aan ZLAtijns, maar u vvvvind ik de "legend", de bezzte. Zja, zei zijn tijdelijke vriendinnetje, dat vvvvind ik ook. Ik vvvvond het zooo jammer dat ik u in de zzzzesde niet meer had! U bbbben echt wwwel de beste, mmmmeneer. Mmmmag ik een knuffel? Ja, hoor. Nu wel. Mag ik ook een knuffel, vroeg haar kompaan voor de avond. Zeker, jij ook. Goed, acht knuffels later kon ik eindelijk mijn fiets vinden en ging ik op huis aan. Het was een lange, vermoeiende, maar erg leuke dag geweest. Met vele complimenten, knuffels, handen, verbazingwekkende verhalen en tevreden gezichten. Ze hadden me eindelijk Marc genoemd en er was niet van hogerhand ingegrepen. Zelfs op kaartjes die listig aan een fles "citroenmelk uit Italië" geknoopt waren of aan een verrassingspakket van de slijterij of aan tuinfakkels stonden nog teksten over mijn passie. Leuk is dan ook dat geslaagden ineens jij en jou durven te zeggen. En zich daar soms nog wel eens bij vergissen. Het is de ene keer beste Marc (wel met een -c dus) en de andere keer meneer De Hoon. Ik heb mogen genieten van allerlei typische Van Hoon-dingetjes en ook van een man vol passie. Nou, dat doet mijn hart dubbel goed, natuurlijk! Ik steeg in één keer boven mezelf uit. Niet alleen de alcoholische opkikkertjes deden het goed, maar ook de uit Salamanca meegebrachte gelukskikkertjes waren te zien bij Proclamatie en borrel. De meesterkikker had ik voor mezelf gereserveerd. Kijk, onderwijs leuk. Onwijs leuk. Maar verschil mag er gewoon zijn. Cohort 2020, het ga jullie goed. O ja, "ga" is hier een coniunctivus desiderativus, van wens. Dat is dus geen fout in het Nederlands.

Superlatijn is vandaag niet helemaal super. Heb ik dan zo hard gewerkt? Nou, dat viel ook wel weer mee, maar het is ff druk.

Vandaag was het eerste JDW-schaaktoernooi en daar was ik mee bezig. Werkte de techniek goed? Nou, perfect! Waren ze er alle 22? Nou, een paar hebben niets laten weten, maar kwamen niet. Dat klopt wel met het percentage no-show bij een schaaktoernooi waarvoor men zich van tevoren op moet geven. 10 procent komt gewoon niet. Ik neem het ze kwalijk dat ze me dat niet even melden. Andere prioriteiten? Pubers? Tuurlijk!

Het toernooi ging met twintig leerlingen van start. Na zeven ronden was er maar eentje de allersterkste. Mees had 7 uit 7. Gezien zijn ELO-rating niet heel raar, maar je moet wel scherp blijven. Om 11 uur begon ronde 1 en ronde 7 was kwart over drie afgelopen. De rector opende het toernooi en deed ook de prijsuitreiking. Eigenlijk verliep alles naar wens. Volgend jaar weer!

Ik oefen met zingen. Nee, ik sta niet onder de douche. Nu niet althans. Zo'n paar weken voor de diploma-uitreiking ga ik mijn keel schrapen, toonhoogte vinden, registers aanslaan, dat soort dingen. Ik wil goed bij stem zijn als het schoollied aan het begin van de plechtigheid gezongen wordt. Ook door mij ja. Het Eia is het schoollied van onze school. In alle jaren dat ik op school werk is het Eia aan verschillende invloeden blootgesteld.

Men heeft er met verschillende speelse arrangementjes een andere klank aan proberen te geven. Het is de nieuwe eersteklassers jarenlang door de docenten muziek als een soort van ontgroeningsritueel door het strotje gedouwd. Zo onder het motto van "Je bent pas een echte JDW'er als je het Eia kunt zingen." Punt. Als je daarna ook nog je eigen gang gaat, uitstelt, in discussie gaat, je huiswerk nooit maakt, met waterpistooltjes schiet, allemaal prima. Maar het Eia ken je.

En kende men het lied in de eerste klas eenmaal, dan was het daarna net de overgang van basisschool naar middelbare school: alles wat je aan vaardigheden geleerd had verdween als sneeuw voor de zon. Pas helemaal aan het eind van de rit, als je je diploma in ontvangst ging nemen, kwam, als een duveltje uit een doosje, het Eia weer boven water. De coördinator van de zesde klas had dan tevoren een mailtje geschreven (nou ja, hij schreef er vele en het waren niet allemaal mail-tjes) waarin de tekst van het Eia opgenomen was. Kon iedereen vast oefenen. Ook de ouders, van wie er velen zelf op het JDW gezeten hebben. En dan was het tijdens de Proclamatie een kwestie van, hup, tekstje van het lied op de stoelen, en dan, staand, meezingen. Geloof me, dat meezingen van het Eia lijkt altijd een beetje op het meezingen van het volkslied voor een voetbalwedstrijd. Je ziet wel lippen bewegen, niet eens synchroon met de tekst, maar je hoort maar her en der een Latijnse frase.

Er zijn nog maar enkele personen op school die de tekst uit hun hoofd kennen. Een enkeling daarvan kan dan ook nog echt zingen, maar nou net degene die niet kan zingen staat de laatste jaren samen met de rector aan het begin van de Proclamatie het Eia te krassen. Dat is toevallig ook degene die het Latijn enigszins machtig is en die dus weet wat ie zingt. Van een ander kaliber dus dan de doorsnee teksten van supporters in een willekeurig voetbalstadion zeg maar. Nou, voordat die persoon plotseling met pensioen gaat, toch nog maar eens gaat kijken of er bij andere scholen nog iets te halen valt of anderszins uit beeld verdwijnt en het Eia dan definitief de geest geeft, volgt hier de tekst. Pro memorie.

Eia cantemus, sodales, carmen eloquentiae,

cui studemus, nos amici, fervida cupidine.

Namque magni semper aestimabitur facundia.

Vivat ergo, fiat nobis, nobilis sodalitas.

Ik zou de vertaling geheim kunnen houden, maar dan is er tegenwoordig Chatgpt. En dan "weet" iedereen het zo. Het is een lied, gericht aan makkers, aan drinkebroers, aan leden van al dan niet geheime genootschappen. Wat doet men in dat genootschap, behalve zuipen, vreten, en ketsen? De sodales leggen zich toe op de welsprekendheid. Ze trainen, met een glas melk in de hand, in het aanleren van de juiste verhouding tussen hoogdravend en wollig taalgebruik aan de ene kant en het toepassen van het Duitse principe In der Beschränkung zeigt sich der Meister aan de andere kant. Hoe subliemer, hoe attractiever. Hoe humoristischer, hoe smakelijker. En niet te vergeten, hoe taliger, hoe edeler. De ander "uitlullen" is voor sommigen het heerlijkste dat er is. Maar daar moet je wel op oefenen. En dat formuleren van je visie, van een antwoord op een vraag, van een vraag, dát is nou een typisch gymnasiale bezigheid. Die klassieke talen, met hun lange zinnen, zijn het schoolvoorbeeld van welke eisen men in de oudheid aan een retor stelde. De Ciceroniaanse periodes (=volzinnen) waren voor velen een utopie. Behalve voor Cicero zelf dan. Maar ja, dat was ook een aparte vent.

Het Eia? Volhouden die traditie. Zingen! Alle leerlingen, alle collega's, elk jaar bij de Promotie én bij de Proclamatie. In de pauze, mag ook. Aan het begin en einde van een les, mwah. Zou ik persoonlijk niet voor zijn. Voor je het weet staat iedereen naast zijn schooltafeltje te zingen en steekt iemand zijn hand vooruit om te vragen of ie ff naar de wc mag. Dan sta je zo in de krant.

Vooruit tafelgenoten (mee-eters, niet te verwarren met acne)! Laten we nou dat lied van de welsprekendheid zingen, laten we daar nou eens extra ons best op doen, als vanuit een onblusbaar verlangen. Want ons perfect kunnen uitdrukken, dát zal toch altijd door ons op de juiste waarde geschat worden! Moge dus juist ons edele college voor altijd voortbestaan. Beilo kèrels!

Of: Vooruit JDW'ers. Zullen we er nou eens samen voor zorgen dat jullie plezier krijgen en houden in het fenomeen taal? In de dingen kernachtig en fraai verwoord formuleren? Zullen we daar nou eens extra ons best op doen, gewoon omdat het leuk is? Die klassieke talen zijn handig voor Frans, Spaans, Portugees, tuurlijk! Maar juist die klassieke talen leren je aan om je perfect te kunnen uitdrukken. Dat zul je later altijd blijven waarderen. Koester je school, jouw JDW, jouw gymnasium in je hart en in je hoofd, daar zul je zeker weten altijd de vruchten van plukken.

Oké, dit is wel een erg vrije bewerking. Ik draafde wat door. Goed weekend.

Zul je altijd zien. Heb je iemand op school nodig, bel je die persoon. Dat is het snelste. Krijg ik een antwoordapparaat. "Helaas kan ik je oproep niet beantwoorden. Ik ben aan het werk en mijn apparaat ligt thuis. Het is vandaag een mobieltjesloze dag op school. Dat ding mag vandaag niet op school gesignaleerd worden. Als dat toch gebeurt wordt mijn arme mobieltje ten overstaan van iedereen op een leerlingentafeltje gelegd en dan mag de dikste persoon van school het ding aan gort stampen."

Ik bedenk wat ik als reactie zal inspreken. Hij hoort het toch pas vanavond. Ik besluit tot een relativerende opmerking. "Nou, dat treft zeg. Die persoon wil je nou juist even spreken en ik beloof dat ik je apparaat heel laat. Maar ik begrijp dat ik dus beter een duif kan vangen, een briefje voor jou aan zijn pootje kan binden en hem richting school kan sturen? Ik kan ook in mijn tuin wat rooksignalen produceren, maar ik weet helaas de code niet. Naar school fietsen en jou in persona de boodschap doorgeven, het zou kunnen. En weet je, zo belangrijk was het ook weer niet. Tot maandag. Vanavond wel even je apparaat opladen, hoor. Tabee!" 

Ja, Goedemiddag. U spreekt met Jansen, Moeitewaardcollege. Ik bel met de uitslag van het examen. Is uw zoon thuis? Eh, daar spreekt u mee. Spreek ik met Jopie? Ja, joh? Ik had je stem niet herkend! Je bent ook zo gegroeid hè! Ik weet nog goed dat je bij ons op school kwam. Wat was het? Vijf jaar geleden. Ja, dat was het. Vlak na die koude zomer, weet je nog? Goh, we wilden op vakantie, mijn vrouw en ik. Maar ja, met 15 graden ga je niet lekker zwemmen, wat jij? Nu is het weer bloedheet. Denk je ook niet dat we het klimaat met zijn allen naar de gallemiezen aan het helpen zijn? Ik persoonlijk denk dat wel. Ben je er nog? Ja, meneer. Poe, ik was even bang dat mijn mobiel het liet afweten. Heb ik in België gekocht. Daar zijn ze goedkoper. Misschien een idee voor jou. Ik weet niet of jouw mobieltje al oud is. Net benzine. Die is in België ook goedkoper. Maar jij bent nog geen 18, toch? Als u nog eventjes doorpraat wel, meneer. Ben ik geslaagd? Ja, gefeliciteerd hoor. Doei.

N-termen, deel 86

Nou, het is geschied. Klokke 7.59 uur stonden de n-termen er. De n-termen, die tegenwoordig doelwit zijn van allerlei (pseudo)onderzoekers. Die kijken of de honderdduizenden klachten die bij LAKS gedeponeerd zijn nog iets opgeleverd hebben. Of de door "experts" verwachte n-termen ook uitgekomen zijn. En zo ja, waarom niet. Nou, het enige dat uitkomt is een kuiken uit een ei. Wat een massahysterie. Goed, Latijn was 1,2 en Grieks 1,0. Lekker voor de eindcijfertjes. De score op onze school was goed genoeg. Ik zag tenminste tevreden hoofden en ja, dan is het dus goed. Vrijwel 91% van de kandidaten (117 personen) is in één keer geslaagd. Hopelijk komen er nog een paar bij, als ze hun herexamen beter gedaan hebben althans. Er zijn er die net niet geslaagd bleken te zijn. De meesten rapen zich dan bij elkaar en gaan aan de slag. Dat zijn ook niet degenen die de n-termen overal de schuld van geven. En daarna de examinator, omdat ie er niet een hoop puntjes bij gepraat heeft. Nee, die hebben wij niet op school. Bij ons is de diploma-uitreiking op vrijdagochtend 7 juli. Hopen dat we er dan een stuk of 110 een welverdiend diploma kunnen uitreiken. Voor een paar was deze horde te hoog, helaas. Ik mocht vier mentorleerlingen blij maken. Maud, Hielke, Robin en Marijn, van harte gefeliciteerd! De eerste die ik belde moest ik jammer genoeg slecht nieuws brengen. Ze gaat het volgend jaar opnieuw doen en ik wens haar daar veel succes bij. Weer een jaar bijna voorbij. Afgelopen dinsdag was ik met vier mentorleerlingen uit de vijfde klas pizza aan het eten. De vijfde was het vergeten en/of had ineens een andere verplichting. Jammer van het gebrek aan communicatie daar. Maar het was toch reuze gezellig, daar aan de Vriesestraat. Lekker buiten kunnen eten, want ja, dat had een andere vijfdeklasser leuk voor ons geregeld. Er kwam nog een oud-leerlinge langslopen. Natuurlijk hebben we even een praatje gemaakt, want ja, een leraar - mét korte broek, oei oei oei - met de groepje jongeren, dat valt wel op. Volgend jaar gaan zij examen doen, dat is althans wat ik hoop. Zonder mij als mentor dan. Hûh? Ga je met pensioen, Van Hoon? Nee, ik kies voor de schone taak van mentor klas 5. Dat is dus niet klas 6. Eigenlijk best wel simpel. Straks ga ik een leerlinge ondersteunen die Latijn gaat herkansen. Die komt samen met anderen die nog niet geslaagd zijn. Een enkeling ga ik natuurlijk troosten en anderszins bemoedigende woorden inspreken. Sterre gaat Latijn herkansen en daar weet ik wel iets van. Ze gaat dat natuurlijk gewoon halen. Als ze dit soort blogs leest, dan kan ze ook dat beetje Latijn "handelen". Daarna nog een uurtje les in klas 4. Lunchje doen, en dan lekker vanmiddag naar de tandarts. Na 25 jaar weer eens een gaatje. In mijn agenda en in mijn kies. Morgen, op de vrije dag, u leest het goed, ga ik geslaagden feliciteren op school. En ook lekker gniffelen. De school heeft een mobieltjesloze dag ingesteld. Niemand moet met een mobieltje betrapt worden, ook de personeelsleden niet. Op straffe van een meewarige blik en een bloedheet lokaal 117. Ga jij maar in 117 zitten mannetje. Straf omdat je je niet kon beheersen. Ga maar volksliederen overschrijven, die schijnen wel aardig te zijn. O jee, maar daar zit ik al de hele week! Jammer dan! Ramen kunnen daar niet meer open! Jammer dan. Kunnen die niet gerepareerd dan? Nee! Te duur. Jammer dan. Maar ik, ik heb morgen geen school. Dus ja. Ik neem er gewoon eentje mee, hoor. Een mobieltje, hè, geen geslaagde. Bijna vakantie.

Ik bijt op mijn nagels, mensen. Ehm, welke nagels precies, meneer? Haha. Leuke grap. Had zomaar van mij kunnen zijn. Ik ben zenuwachtig. Woensdag komt de uitslag van het examen. Om 8 uur worden de zogenaamde n-termen gepubliceerd op internet, op de CITO-site. Leuk, n-termen, maar wat is dat voor iets? Nou, kort door de bocht. De scores zijn per examen per leerling vastgesteld door eerste en tweede corrector. Die score wordt woensdagochtend in een cijfer omgezet. Van dat cijfer (het CE-cijfer) en het schoolexamencijfer (SE-cijfer) wordt dan het rekenkundig gemiddelde bepaald. En het resultaat daarvan is het eindcijfer. Is een examen goed gemaakt dan zal de n-term (kort voor normeringsterm) laag zijn, bleek het examen aan de moeilijke kant dan zal de n-term hoger zijn. Vrijwel altijd bevindt de n-term zich tussen de 0,0 en de 2,0. Een lage of een hoge n-term, het kan een wereld van verschil maken. Wij docenten, sorry examinatoren, zijn nerveus. De leerlingen, sorry kandidaten, zijn bloedje nerveus. Woensdagochtend worden alle scores omgezet naar cijfers. Vervolgens naar eindcijfers en dan is vrij snel duidelijk wie geslaagd is, en wie nog niet. Om de examinatorenvergadering goed voor te bereiden worden bij nog niet geslaagde kandidaten alle mogelijkheden bekeken om in een tweede tijdvak alsnog te kunnen slagen. Van de geslaagden wordt bij de hele goede scores nog onderzocht of er sprake is van cum laude of summa cum laude, en bij alle geslaagde kandidaten of er via herprofilering nog mogelijkheden zijn cijfers fundamenteel te verbeteren. Herprofileren is iets anders dan herkansen. Herkansen moet je doen om nog te kunnen slagen; herprofileren mag je doen om je uitgangspositie verder te verbeteren. Hoogste telt, dat sowieso. In dat voorbereiden woensdagochtend gaat dus nog heel wat tijd in zitten. In de examinatorenvergadering zelf wordt de uitslag formeel door de rector vastgesteld. Pas daarna gaat het embargo van de uitslag af en mogen de mentoren hun pupillen bellen met de uitslag. Ik heb dit al heel wat jaren gedaan en ik heb de meest wonderlijke reacties op uitslagen wel meegemaakt. Van een geslaagde die ik belde toen hij op het toilet was tot een geslaagde die me helemaal stijf vloekte, ook van de zenuwen natuurlijk! De een valt compleet stil en verbreekt de verbinding, het gejuich van een ander wordt compleet overstemd door het gejoel van familieleden op de achtergrond. De een, ruim geslaagd, barst in tranen uit, de ander, net aan nog niet geslaagd, hinnikt van het lachen alsof er net een doos lachgaspatronen doorheen is gejaagd. Ach. Ik ben mentor van vijf kandidaten. Ik ben ook zenuwachtig. Wat zeg, ik? Ik heb geen nagels meer over!

Voor corona ging ik met mijn mentorleerlingen wel eens een pizza eten, hier in het ruige centrum van Dordt. Daarna plachten we dan nog in een bruin café te darten. Al dan niet met foto's van andere leerlingen ter hoogte van de bullseye. Pieltjes smiet'n noemen ze dat in het oosten van het land. Nu het weer kan ben ik opnieuw een pizzaatje gaan scoren met mentorleerlingen. Nu nam ik alleen de leerlingen mee die in mei examen gaan doen. Vijf mensen. De mentorleerlingen uit de vijfde klas trakteer ik denk ik op een barbecue thuis, maar dan moet ik dat ding eerste weer helemaal reinigen. Komt goed. Nou, het was woensdag echt reuzegezellig! Maud, Mees, Robîn, Hielke en Marijn, het was genieten! Ik zat tussen Hielke en Robîn in en tegenover mij zaten de andere drie. Boordevol verhalen over andere leerlingen, over collega's, ex-collega's, schoolkenmerken, hun examens, hun plannen, hun frustraties. Er natuurlijk op uit mij wat meer informatie te ontlokken. Over het examen Latijn, over mijn zes voornamen, over mijn vakanties, van alles. De pizza's waren goed, de sfeer was voortreffelijk, en de cola was best weg te krijgen. Ik heb sterke verhalen gehoord, er zelf geen verteld natuurlijk, ik heb ze bedachtzaam horen formuleren, hun kennis op allerlei vlakken horen etaleren, hun visie op de toekomst gehoord. Weet je, deze mensen zijn er volledig klaar voor de maatschappij in te gaan. Hun eigen leven op poten te zetten. Met een knipoog naar hun middelbare school eigen keuzes te maken. Ik gun ze een fantastisch mooie, veilige, succesvolle toekomst.

Weet je wat ik net gedaan heb? Nee hè. Ik heb mijn bureau opgeruimd! Ik wist niet dat ik zo veel ruimte had! Ook vind ik ineens weer allerlei aantekeningen en papiertjes. Nou zoals dat gaat, die kunnen dus gewoon bij het oud papier. Ik heb ook mijn bloknootjes, oeps spelfout, mijn blocnotejes, eens geordend. Ik bleek er zevenentwintig te hebben. En van mij balpennen heb ik gecheckt of ze het nog deden. Een zootje ligt nu in de afvalbak. Zo. Ik kan er dus weer even tegen. Komende week toetsweek, dus geen lessen. Wel een lange examentraining Latijn. Nog een sectievergaderingetje en natuurlijk de nodige uitjes. Nee, niet sjalotjes, de léuke uitjes! Pizza eten met mijn zesdeklas mentorleerlingen, borrel voor de pensionering van een dierbare collega, borrel voor het afscheid van een andere collega, vanwege zelfgekozen 'functie elders'. Jammer dat hij gaat. En nu is het tijd voor mijn zondagse dosis melk. Ik zal maar zeggen, met schijfjes komkommer erbij. Wink wink, nudge nudge.

Je wordt doodgegooid met aanbiedingen, heb je dat gevoel ook? Je kunt voor een habbekrats naar Turkije of naar Nepal, of naar Coevorden of zo. Je krijgt gratis een blok kaas bij het blok dat je voor € 13,95 in de wacht hebt mogen slepen. Ja ja. Als je nu je auto inlevert op autogratisinlevereneneenmooiedealkrijgen.nl staan ze over een kwartier voor je deur met een maatwerk aanbieding, én een leuke wagen. En je bent als classicus wel erg dom en loyaal als je niet naar "de leukste school van Noord-Holland" wilt komen om daar mee te bouwen aan een ideaal leerklimaat voor jongeren die meer uit hun leven willen halen. Of naar een "super gezellige" school in de achterhoek waar een inspirerende en bevlogen collega Latijn gezocht wordt voor een deeltijdbaan. Met gezamenlijke uren voor klas 4 en 5 en maar liefst 3 lesuren (van 45 minuten, dan dan weer wel) Latijn in de examenklas van twee leerlingen. In het zuidwesten van Zeeland schijnt een vacature te zijn die aangeeft hoe hoog de nood er is. Welke jonge, inspirerende, humoristische, talige, all-round classicus wil bij ons positief gewaardeerde collega, flamboyante schoolleider, retetechnische TOA, minder afgebrande afdelingsleider en afvallige docent godsdienst worden? Dat allemaal onder het motto "Onderwijs, elke dag anders."? Nou, ik heb in die lijst maar één minpuntje. Het is echt smikkelen en smullen op Meesterbaan.nl.

Dus ik ben toch eens verder gaan kijken dan mijn neus lang is en er zitten toch wel erg leuke aanbiedingen bij hoor. Zeeland, mmm, toch wel aardig denk ik. Beetje lastig aan te rijden, zeker zonder auto. Maar Zeeuwen, ik heb er wel iets mee. Mijn vader kwam ook geregeld in Zeeland en als ik dan vroeg wat dat voor mensen waren, dan zei mijn vader, met een in mijn ogen perfect dialect: Bruune bon'n kâ me nie schèl'n, maa spek mok èèn. Voor wie dit niet begrijpt een transcriptie: Bruine bonen kunnen me niet bekoren, maar spek moet ik wel hebben. Wat het voor zin aan het leven toevoegt, geen idee. Maar het klinkt exotisch. Noord-Holland, ik word er nu al opgewonden van. En de Achterhoek? Mjammie, genieten van de nuchtere mensen daar, het lijkt me wel wat.

Dus mochten jullie me volgend jaar niet meer zien in Dordt, dan zit ik misschien in Oost-Groningen, ergens in de buurt van Eijsden, onder de rook van Den Helder of inderdaad in het zuidwesten van Zeeland. Waar de aanbiedingen maar vandaan komen. Want aanbiedingen, die kan ik nou eenmaal slecht weerstaan. 

Ik geniet na. Er waren leerlingen die dachten dat ik net aan vijftig was. Man, ik straalde als een kerncentrale! Helemaal blij. Ze begonnen niet vlak daarna over hun mislukte toets of zo. Dit waren ook leerlingen bij wie toetsen niet mislukken. Dus ik hoefde niet paranoïde te reageren. Ik heb natuurlijk terug geslijmd. Beetje evenwicht kan geen kwaad. Ik heb gezegd dat ik ze ga missen als ze straks geslaagd zijn. Dat is ook wel zo, de eerste weken en zo. Nu ben ik weer op aarde geland. Kan ik tenminste paaseieren gaan zoeken zondag. O nee, eerst verstoppen. 

Missie niet geslaagd. Net niet geslaagd. Vers van de pers, heet van de naald. De schakers van onze school hebben net te laat hun eindspurt ingezet. Het scheelde uiteindelijk maar één winstpartij. Hadden we de buit kunnen pakken? Jazeker. Maar de spelers van het Stedelijk Dalton Lyceum waren vooral in de breedte sterker dan wij. Zo simpel is het gewoon. Onze toppers behaalde ruime zeges op hun toch niet kinderachtige tegenstanders. Maar vanaf bord 5, 6 werd het werken voor de punten. Een keertje niet goed opletten, een mat in één overzien, helemaal niet schaakmat staan maar wel denken dat je schaakmat staat en dus opgeven, het zijn dingen die zo vaak bij jonge spelers voorkomen. We hebben een klus voor volgend jaar. Concentratie, discipline, maar vooral elke zet weer heel, heel goed kijken. Onze school feliciteert het Stedelijk Dalton Lyceum met hun verdiende winst en de mooie wisselbeker.

Is dit een snedig stukje geworden? Nee. Zie je wel! Ik kan best zonder humor. Heb ik de pee in? Nee hoor. Waar gespeeld wordt wordt gewonnen en verloren. Ik heb een fijne middag gehad. Alles verliep in harmonie en sportiviteit. En dat is sowieso al winst.

Ga ik er een paar te kakken zetten, die van dat mat in één bijvoorbeeld? Nee, waarom zou ik? Hij zag het gewoon even niet. Ik zie zo vaak dingen even niet. Dat maakt een mens tot een mens.

En met deze licht filosofische beschouwing ga ik over tot de orde van de dag. Nu thee, met heel veel koekjes. Morgen lessen. Donderdag herkansingen en vrijdag vrij. Da's een echt goede vrijdag zo. De ballen.

Nou, succes ermee, hè! Huh? Waarmee? Ik heb wel vaker voor een klas gestaan hoor. Nee joh, dat bedoel ik niet. Ik wens je gewoon succes toe! Met het poëziealbum dat ik van een leerling gekregen heb en waar ik in mag schrijven? Dat is toch een eer? Daar heb ik toch geen succes voor nodig? Nou, misschien als je de vragen eens gelezen hebt, dan waarschijnlijk wel. Nou nou, er wordt niet gevraagd om mijn pincode. Hooguit om mijn lievelingsboek, -kleur, -film, -leerling en wat ik vroeger wilde worden. Huurmoordenaar, maar dat wordt niet goed gerekend denk ik. Hoe dan ook, ik vind het gewoon gwappig. Maar waarvoor dat succeswensen dan? Iemand "helpt". Morgen? 4 april? Jezus, ik haat mensen die me allerlei kleine clous geven als ik iets niet weet. Na de lessen? Je doet het graag? Het is je hobby? Open Dag? Gokkernolle, zeg het nou gewoon! Dame? 64? Nee, ik kan het niet op een dame van 64, nou goed? Niet op een Open Dag althans. Dalton? Aha, mij gaat een lichtje op. Zeg maar gerust een vérstraler. Schaken! We gaan morgen proberen met ons JDW-team het Stedelijk Dalton Lyceum proberen te verslaan. Ik wacht nog even de uitslag morgen af, want dan kan ik in Het geweldige VRIENDENBOEK voor volwassenen (het poëziealbum dus) bij één van mijn bucketlistitems neerzetten: winnen van het Stedelijk Dalton Lyceum. Maakt me geen fuck uit waarmee, als we maar winnen. Schrijf ik niet zo op hoor. Succes! Nu snap ik hem.

Wat schrijf je melancholische berichten de laatste tijd! Of was het nostalgische berichten? Weet ik ff niet meer. Die moeilijke woorden ook altijd. Maar goed, dat kreeg ik als feedback. Positief waarderende feedback. Tenminste, dat gok ik. Weinig te lachen, bedoelden ze eigenlijk. Veel te janken. Van Hoon, je bent een jankerd aan het worden! Huilie huilie en daar vul je dan je miserabele leventje mee. Zou kunnen hoor. Interesseert me geen hol.

Maar nou even iets anders. Dat zei Pieter altijd, als we eerst onze onvrede over Ajax hadden besproken en hij mij weer tot de orde van de dag wilde brengen. Ja, het was een klotenwedstrijd, hè. Man, die linksback kan er niks van. Ik moet nog zien wat dat volgende week tegen De Graafschap wordt. Maar nou even iets anders. De herkansingsformulieren heb je toch uitgedraaid? Ehm ja. Dus die liggen klaar. Yes sir! Goed bezig, Marc. Kijk, dát is positief waarderende feedback. Als je nu wilt printen, geef je een afdrukopdracht, gewoon in Word of zo. Dan open je één van de tegels op het Digiplein, die van Uniflow. Dan opent dat programma zich en vraagt of je bent wie je bent. Ja zeg ik dan meestal. Dan komt je opdracht rechts onderaan in een venstertje te staan. Dan selecteer je die opdracht. Vervolgens draag je die over. Of ja, je kunt hem ook annuleren natuurlijk, maar dan begint alles weer van voor af aan. Overdragen geselecteerd en dan kies je, sorry selecteer je, Repro-jdw of zoiets. Keuze bevestigen. Klaar. Tussendoor moet je ook nog ergens aanvinken op wiens kosten je gaat laten afdrukken. Sexy klassieke talen dus. Ja, leuker kunnen we het niet maken, eenvoudiger ook niet.

Vandaag is het 30 maart. Dat wil zeggen dat 1 april dit jaar op een zaterdag valt. En dát wil weer zeggen dat we dit jaar alleen in de privékring het risico lopen voor de gek gehouden te worden. Al had een collega vandaag al even getest of ze doorhadden dat het nog geen 1 april was. Hij had ze bij de claviger laten vragen of ie dat luchtbelletje in z'n waterpas even door kon prikken. Zoiets. Grappig. Ik zou ook wel een 1aprilgrap uit willen halen met mijn zesdeklassers Latijn. Maandag gewoon zeggen: jullie hebben allemaal een voldoende. Toch niet. Jullie hebben allemaal een onvoldoende. Ach, ik denk dat ze nog de ene noch de andere variant zullen waarderen. Dan maar humorloos maandag.

Steeds vaker smachten mensen naar complimenten. Het is binnen een "organisatie" niet vanzelfsprekend meer dat er iemand een compliment krijgt. Je doet gewoon je werk, dus waarom een compliment? Zakelijk, kil, niet te menselijk, gewoon targets halen, via mail communiceren, het zijn vaak tekenen van de wegsmeltende neiging om eens iets echt aardigs tegen een collega of ondergeschikte te zeggen. Of, als je op een school werkt, tegen een leerling. En toch geeft het een enorme kick als er een welgemeend compliment gemaakt wordt. Een schouderklopje uitgedeeld wordt. Voorwaarde is merkwaardig genoeg dat de ontvanger er wel open voor moet staan. Een loos compliment is bijna dodelijker dan geen compliment. Ik zit hier niet mijn gal te spuwen over mijn eigen situatie, hè! Serieus, ik kom om in de complimenten. Joh, wat leuk, dat je in mijn les Duits kwam! Hee, goede collega, wat had je het etentje au bain-marie weer leuk geregeld! Meneer, u had wel een fijne makkelijke toets gemaakt, hoor! Meneer, ú snap ik wel! Meneer, ik vond uw lessen wat meer beleving, wat meer enthousiasme uitstralen. Beste Marc, zo fijn dat je toch les bent komen geven! Ik weet dat je het druk hebt, maar je hebt me wel geholpen. Hé, goed dat we vanochtend even een tijdje konden praten. Ik heb er echt iets aan gehad. Nou ja, enzovoort.

Zo was er laatst een leerlingenmarkt. Ik zeg het waarschijnlijk niet helemaal goed - je zou daar toch een heel apart beeld bij kunnen krijgen - maar ik bedoel een middag waarop oud-leerlingen informatie geven aan vijfdeklassers over de studie die ze volgen. Dus dan zie je de leerlingen van vorig jaar weer terug en die zeggen nog steeds u tegen mij. Sja, is dat nou een compliment of juist niet? Maar waar ik zeker heel blij van werd is van een opmerking van één van hen. Meneer, ik was laatst bij een feestje van mijn studievereniging en toen ik zei dat ik op het Johan de Witt had gezeten, vroegen ze aan mij: JDW, is dat de school van die man van Superlatijn? Had je les van hem? Was ie in de les ook zo grappig? Nee, had ze naar waarheid geantwoord. Ze had Grieks en was dus heel Superlatijnpipo niet tegengekomen. Maar hij was wel tof, ja. Kijk, mooi compliment.

Een andere oud-leerling voegde er een vraag aan mij aan toe. Meneer, schrijft u nu u geen leerlingenjager annex leerjaarcoördinator meer bent, nog van die leuke lange mails? Mijn ouders kwamen af en toe niet meer bij als ze weer eens een mail van u tijdens het avondeten voorlazen, meneer. Of zo'n mail over de woordenboeken? Schrijft u die nog? Ik heb mijn zusje al voorbereid dat ze zo'n lap tekst van u gaat krijgen. Dat ze haar woordenboek gratis aan u geeft als ze geslaagd is. Of uw mails over de zomertijd? Haha, als je de klok niet vooruitzet kom je de maandag erop om 9½ over 7 op school aan in plaats van 9½ over 8. En dan is school nog dicht!

Mijn antwoord was zakelijk, kil, weinig empathisch: nee. Dat zit er voor mij niet meer in. Maar daar zit ik niet mee. Overigens, wel goede opmerkingen van jou. Zo. 

A trip down memorylane 

O, wat zijn we weer melancholisch zeg. Nou, vertel, watskeburt? Ik was toetsen aan het maken. Tegenwoordig moet je drie exemplaren maken, want er is een originele versie (die gewoon door de meesten, zelfs ZZM, gemaakt wordt). Nou, dan is er ook nog een inhaalversie, voor wie het de eerste keer niet trok. En omdat echt iedereen dezelfde kansen moet krijgen is er ook een herkansingsversie. Goed, het zij zo. Maar met weinig tekst wordt het echt een beetje squeezen met die vragen. En dan moeten de drie versies ook nog gelijkwaardig zijn, anders hangen ze meteen aan de telefoon. Dus ik pak steeds een stukje van een vertaler om ze te laten stoeien met moeilijk Nederlands, én met Latijn! Gna, gna. Vandaag sloeg ik een boek open dat ik sinds 1997 niet meer open had gehad. Want wat vond ik? Een te laat briefje van ene Klaas Jan. Nee, niet Huntelaar. Gedateerd op 6 november 1997. Rond kwart over negen kwam ie aankakken. Nog schappelijk van hem. Dat halen ze vandaag de dag niet allemaal meer. Goed, ik weet weer waar ik sta. Nog zevenhonderd achten en zestig toetsen. En dan? Met pensioen! Of opgebrand.

Het is twee voor twaalf. De quiz. Ik zie als kandidaat tweede ronde een bekend hoofd. En ja hoor, Tim Micklinghoff. En wie zit er naast hem, wie is de opzoeker? Ene Emek. Wat? Emek? Ja hoor, Emek Sahin. Allebei oud-leerlingen. Wat is de wereld toch klein! Ze doen het goed, hoor. Sja, wat wil je? Oud-JDW’ers. Kaakgewricht, woord geraden? Zij? Nee. Ah, wat jammer. 

Ik ben vandaag de hele dag stil geweest. Niet gebruikelijk voor mij. In Brabant schamen ze zich kapot voor zo ene stille. Maar ... ik had een goede reden. Ik herdacht de sterfdag van Julius Caesar. Tuurlijk, ik ben op mijn manier wel een vakfanaticus. Maar ik had ook gewoon weinig te zeggen vandaag. Geen vijfdeklassers op school, geen vierdeklassers in de les en de zesdeklassers, tja, die waren vooral zelf aan het woord. Laatste echte les, hè. Leespensum is af. Nog een paar daagjes relaxen tot de toetsweek. Nee, was een rustig dagje vandaag.

Gisteren daarentegen was het gezellig druk. Vooral met de schakers die zich mentaal aan het voorbereiden zijn op de clash der clashes, de wedstrijd tegen het Stedelijk Dalton Lyceum. Ze hebben daar op de Overkampweg zo'n zin in de wedstrijd (op het Oranjepark ook, hoor), dat ze een wisselbeker hebben laten maken. Ik zal een shopper van de Jumbo meenemen, op 4 april. Meneer, mogen er ook meisjes meedoen? Ja, dûh! Tuurlijk. Bij ons speelt Dana sowieso mee en ook Inshaal. SDL kan zijn borst natmaken. Ja maar, meneer. We willen niet schaken (meiden uit de zesde), maar supporteren. O. Ehm, ja is leuk. Spandoekje mee. Wel een Latijnse tekst d'r op dan, hè. We gaan het zien. Alle steun is welkom. Of, zoals de onzen dan zeggen: we gaan ze van de pan hacken. Of zoiets. 

Hij zit met zijn poot omhoog, is aan het nakijken, heeft er een muziekje erbij. Zo komt hij de dag wel door. Gelukkig wat minder pijn. Komende week zijn ze maar met een paar classici "in the house". De rest is op klassieke reis. Met vrijwel alle vijfdeklassers. Daar vervallen dus zijn lessen. Maar hij heeft ze ingeprent komende woensdag wel hun plicht te doen. Huh? Stemmen? Nee, dat bedoelt hij niet. Ze bevinden zich op de Iden van maart (15 maart is dat, even voor leken) in de stad der steden, Rome. In 44 voor Christus werd Gaius Julius Caesar daar vermoord. 23 messteken van bekenden en onbekenden maakten een eind aan het roerige leven van de dictator. "Ook gij, mijn kind" (kai su, teknon) zouden zijn laatste woorden geweest zijn, in het Grieks nog wel. Er zijn ook andere versies, maar uiteindelijk was Caesar in elke versie even dood. Caesar spreekt tot de verbeelding. In De Bello Gallico spreekt Caesar voortdurend over zichzelf in de derde persoon. Een soort van Rogaar, een fameuze geschiedenisdocent aan ons illustere gymnasium. Die deed dat ook nog wel eens. Aan het begin heb ik dat ook geprobeerd, maar ik voel me dan toch een rare vogel. Dus daar stopt hij maar mee. Onthoud, woensdag aanstaande: 1 minuut stilte voor Julius Caesar. Of was het nou Ceasar? Nou, goed, die van de salade in ieder geval. En van het eigenwijze Gallische dorpje.

Mijn fietsblessure is bepaald nog niet over. Details zijn te goor om te "delen", dus die geef ik alleen aan goorlapjes. Kijk, allemaal heel erg, veel pijn en zo, maar ik kon nog steeds lullen als Brugman. Lesgeven, orde houden, afwisselend venijnig en begripvol kijken, no problem. Beetje Latijns tussendoor. Lekkerrrr! Dus ik kon "in overleg" misschien eens denken aan online lessen geven. Ja toch?

Vijf jaar geleden meldde je je ziek en dan kwam je niet naar je werk. Of je je been gebroken had of iets totaal verkeerds gegeten had, je was ziek. Dankzij COVID zijn we nieuwe wegen ingeslagen: online, wie is er niet beter van geworden? Nou, niks online, dan liever met de poot omhoog met een pijnlijk been naar school toe. Leerlingen zien, collega's zien. Niks beter dan dat. Mijn collega Mari (dank!) brengt me 's ochtends en 's middags naar de plek van bestemming, ik voel me echt een hulpbehoevende bejaarde. Volgende week met het busje (komt zo), want dan kan Mari niet.

Dus ik heb nu lokaal 117 voor mezelf, zolang als ik geleggicapt mijn werk doe. Koffie wordt gebracht, af en toe eens een klein rondje (niet van de zaak nee) door de gang naar de plee en dan weer terug. Mijn jas hangt er, mijn oplader ligt er, mijn boeken, mijn lunch, mijn fruithapje. Ik heb een groot scherm dus als er niemand is bingewatch ik Friends, Rome en zo meer.

Komt vandaag de eerste vijfdeklasser binnen. Met het hoofd al helemaal bij de aanstaande klassieke reis naar Rome. Kijkt vooruit, signaleert mij, ziet mijn poot op een kussentje op een stoel en vraagt: nou meneer, goedemorgen. Wat heeft u nu allemaal? Dus ik zeg tegen hem: Goedemorgen! Tja, ik ben aan het snowboarden geweest en misschien had ik dat op mijn leeftijd niet moeten doen. Blik vol ontzag. Zo, meneer! Snowboarden! Dapper (wat zegt ie het netjes en lief, hè?)! Waar was u dan? Ik help hem uit de droom. Nee, joh. Ik wilde bovenaan de Zwijndrechtse brug op mijn fiets stappen, deed dat ook, maar wilde snelheid gaan maken met mijn stuur in een te korte draai. Toen lag hij, mijn fiets. En ik ook. Ik onderop. Dus ja, ik was op grote hoogte, maar ik ben gewoon van mijn fiets gekukeld. Meewarige blik die mij vertelde dat hij zich diep van binnen afvroeg of ik wellicht gedronken had. Alcohol. Hij had kennelijk toch de wintersportsetting van een après-ski in gedachten. De eerste slag was gewonnen voor deze semivalide.

De lessen liepen prima vandaag. Bijna beter dan anders. Volgende keer mijn andere been. Nee hoor. Collega's kwamen langs, mentorleerlingen toonden belangstelling. Het was gewoon keigezellig. Morgen weer? Morgen weer!

Zo. Nog twee weken tot aan de vakantie. Voor degenen die over onderwijsmensen altijd hun mening klaar hebben, de voorjaarsvakantie ja. De krokusvakantie heet ie ook wel. Een weekje les, maar eigenlijk een belofte nakomen die ik de klassen gedaan heb: een week om lekker te oefenen voor de toets. En daarna toetsjes. Hmmm, ik heb me toch een lekkere toets gemaakt voor de vijfde! Die lezen dit toch niet, dus ik zou in principe de vragen én de antwoorden hier neer kunnen zetten. Doe ik niet, want dan werk ik de ongelijkheid in de hand. Dan heb je aan de ene kant de superlatijnlezers en aan de andere kant de superlatijnweigeraars. Ik vind het allebei toffe peoples, maar ik zet hier dus maar niks neer. Voor je het weet heb ik een schisma veroorzaakt.

Nou, ik weet mijn rooster voor de surveillance ook al. Dat delen we nooit met leerlingen, dat rooster. Want dan kunnen ze per surveillant inschatten hoe groot de kans is dat ze gesnaaid worden omdat ze spieken. Bij de oudste collega economie is die kans nul, bij een ander is de kans heel groot. Ik zit er een paar keer in, in het surveillancerooster. Ik heb, zoals jullie weten, ook mensen voor mij lopen. De reservesurveillanten. Die moeten sinds kort heerlijke kutklusjes doen. Ik word wel hoofdsurveillant dan. Maar hoe dan ook, maandag de 20e ben ik 's middags vrij. Dan ga ik poolshoogte nemen op het Stedelijk Dalton Lyceum. Nee, ik ga daar niet werken. Ik ga daar naar een schaakwedstrijd kijken. Daar ben ik voor uitgenodigd door de collega wiskunde van die school, die dat schaken regelt. Ehm, Stedelijk Dalton Lyceum, is dat niet de werkhabitat van eega lief? Yep. Die ga ik dan ook niet bespioneren die middag, want dan heb ik bonje thuis. Nee, op 4 april schaken daar de "onzen" tegen de "hunnen". Niet die van Attila, nee. En ik wil zien hoe zwaar de tegenstand is.

Doe ik nog iets anders in die lesvrije week dan? Nou, het is niet helemaal lesvrij, want de zesdeklassers mogen gewoon les volgen. Latijn bijvoorbeeld. De mazzelaars! Maar verder vergader ik wat met de sectieleden over allemaal weer andere koersen die we gaan varen. En het summum is dan het etentje met de collega's, 23 februari, bij Zohej, in Zwijndrecht. Daarna begint voor ons de vakantie. Hoera! Vakantie! Benji en Linnéa te logeren. Echt leuk!

De open dag gisteren was een succes. Vele ouders hebben met hun kroost uit groep 8, en 7 de weg naar het Oranjepark gevonden. Zelf had ik een beperkte scope, want ik was zoals gebruikelijk aan het simultaanschaken. Doe ik al jaren en dit jaar had ik de steun van Dana. Dana is een goede schaakster uit de vierde klas. Dana heeft in een carré van 9 tafels rondjes (mooie antithese: carré - rondjes) gelopen om tegenstandertjes aangenaam bezig te houden op de 64 velden. Te verslaan, in gewoon Nederlands. En ik deed dat in een opstelling van 7 tafels. Tussendoor komen er dan leerlingen die tegen elkaar willen spelen en dus eigenlijk in de weg zitten als je als simultaangever door wilt lopen. Ik had Dana van tevoren ingeseind dat er "rare" dingen konden gebeuren tijdens zo'n simultaan. De tegenstanders zetten gewoon meteen als je je hielen gelicht hebt, zodat je behalve een aardige conditie ook een goed geheugen moet hebben voor stellingen. Huh? Zo stond het net echt niet toen ik wegliep! Tja, en dan tegen zo'n lief klein meisje, met vader, moeder, opa en oma achter zich, in de supportersmodus, zeggen dat ze maar één zet mag doen, en wel als de simultaangever bij het bord komt, dat doe je dan ook weer niet. Hallo, het is wel een open dag ja. Hoe dan ook, Dana ging het prima af. Zelf deed ik het op de oude dag ook niet onaardig. Tussen gesprekken door met oud-leerlingen die nu hun eigen kinderen aan de goede zorgen van het Johan de Witt-gymnasium gaan toevertrouwen, tijdens het nuttigen van koffie, tijdens het ordelijk houden van het lokaal van mijn wiskunde-collega, lukte het me alle partijen te winnen. Zelfs die tegen Stijn, een zesdeklasser met humor. Dat lijkt een contradictio in terminis. Ik zeg hier niets over het waarheidsgehalte van die bewering. Ik ga niet op leerlingen vitten (de humor is dan dat ik eerst van leerlingen af moet komen, af moet stappen als ik op hen vit. "Op" is dan letterlijk en zo. Als je op een bus staat te wachten, moet je er eerst afkomen voor je erin kunt meerijden. Nou, dat soort humor dus). Tegen Stijn stond ik veel hout voor (zo noemen schakers dat), maar hij probeerde me te neppen. En gelukkig zag ik dat. Prompt raakte ik op het bord ernaast ineens een volle dame kwijt. Sorry voor de term "volle dame". Ik bedoel er niks denigrerends of hitsigs mee. Een volle dame verliezen is in de schaakwereld een dame, een koningin, kwijtraken zonder compensatie van andere, lichtere stukken. Gelukkig won ik hem/haar na twee zetten weer terug. Er zit toch meer achter die schaaktermen dan ik dacht, merk ik nu. Het lijkt wel op Sammy, dat liedje van Ramses Shaffy waar ik ook nooit iets achter de tekst zocht. En nu wel, ja. Open dag? Volgend jaar weer!

Schaakmat! Wie zegt dat nou nog als ie de tegenstander inderdaad, dus op het schaakbord, mat gezet heeft? Gewoon mat, het is al erg genoeg. Niks schaakmat. Ja, iemand die exact volgens de regeltjes wil spelen, die zegt enigszins bombastisch en vooral triomfantelijk “schaakmat”. Blijft leuk, zo iemand van dichtbij gadeslaan, zeker als ie het bij nader inzien verkeerd gezien heeft. Het grappigst zijn dan voor mij ook de leerlingen die geen pepernoot begrijpen van Latijn en dan een soort van revanche willen op de 64 velden. Lachen als ze dan ook daar geveegd worden. Ach, beter een 2,6 voor een dossiertoets dan een 0 met wit tegen de veroorzaker van die 2,6. Is ook een opvatting ja. Pseudoschakers zeggen ook schaakmat, als ze iemand letterlijk of figuurlijk klemgezet hebben. Zo van “schaak”, seconde aarzelen, pauze ten behoeve van de dramatiek, … “mat”. Grappig vind ik altijd dat gymnasiasten bij het woord schaken eerder denken aan wat Paris met Helena deed zodat die lul de Trojaanse oorlog over zich afriep. Of wat Jupiter met Ganymedes deed toen hij een wijnschenker nodig had. Ja ja, een wijnschenker. Ganymedes schonk hem niet alleen wijn, hoor. Maar over schaken gesproken: schaken is hot. O nee, ik zou geen Engelse woorden meer gebruiken. Schaken is heet. Op school wordt er heel veel geschaakt. Eerlijk is eerlijk, vaker tijdens de lessen Latijn dan tijdens de lessen wiskunde. We gaan dus op school ook op de behoefte inspelen en een schaakwedstrijd organiseren. Onderling? Ja, als er heel veel gegadigden zijn wel ja. Maar de naam Stedelijk Dalton Lyceum als tegenstander roept vrij primitieve, zeg maar primaire reacties op. Dus spelen we binnenkort tegen de school van eega lief. Dat gaan ze echt niet eventjes winnen, die van ons. Ze zijn al een beetje nerveus als ze met een klok moeten spelen. Nou, dat gaan we zeker doen! Een echte schaakklok is te duur, maar er zijn apps! Er is door Mees, een mentorleerling van mij, een prachtig en kleurig affiche gemaakt voor deze moeder aller wedstrijden: SDL versus JDW. De afgelopen weken bleven er steeds meer leerlingen hangen na mijn negende uur op dinsdag. Wonderlijk hoe die gastjes, om indruk te maken in een soort game-Engels (nogmaals, ik waag me daar niet aan), dan praten over “sacrificen” (=offeren), “redrawen” (=terug met dat piece, opzouten met die bisshop), je gaat niet m’n queen zitten fucken (onvertaalbaar) en meer van dat soort termen. Leuk voor de sectie Nederlands, die taalvervuiling. Afgelopen week was er trouwens een collega Nederlands bij het schaken (leuk dat je kwam, Anne!). Nou Paul nog, van beeldende vorming! Dus van die dinsdagmiddag maken we maar een vast schaakuurtje. Donderdagmiddag zal Thomas, een collega die een stuk beter schaakt dan ik, ook na het negende uur schaken met en tegen leerlingen. En dan maar eens zien of we, waarschijnlijk op 4 april, op het Stedelijk Dalton Lyceum de overwinning kunnen behalen. Eerst maar eens trainen met die koninkjes van me: mat zetten met koning en dame tegen koning is voor een enkeling al een brug te ver. Meneer, ik heb bijna al zijn stukken geslagen (vinden ze volgens mij diep van binnen ook lekker: stukken slaan, het mag gewoon!), goed hè? Ja! (altijd enthousiast blijven, je leert het op elke cursus). Heb je hem ook mat gezet? Ehm, mat? Ja, schaakmat, heb je hem ook schaakmat gezet? Nee meneer, dat stond niet in mijn leerdoelen. Tja, daar had ie me. Ik stond met de rug tegen de muur. Mat. Sorry, schaak ……..mat.

Gisteren vond in één van de vele gebouwen van de Radboud Universiteit in Nijmegen het NK debatteren voor scholieren havo/vwo plaats. Onze school had in één van de drie voorrondes toegeslagen en dus waren de verwachtingen hooggespannen. Zou Feniks, met Rebekka van der Put, Rosa Urbanus, Ilaysa Theunissen en Isabel de Vreede, onder de bezielende leiding van Nikky Pruijmboom, ook de nationale titel veroveren? Dat bleek na drie spannende en goede debatten net een brug te ver, maar op het perron van Nijmegen Heyendaal sprongen de gezichten van de meiden door één bericht van chagrijn op zonneschijn: het was een vijfde plaats geworden. Meneer! Vijfde hè? Vijfde van heel Nederland! En zo is het ook. Feniks heeft een prachtige prestatie geleverd! Sowieso ben ik heel trots op die vijf meiden, maar ik weet zeker dat de hele school zichzelf door onder meer dit resultaat net iets meer op de borst kan slaan de komende week! De dag was door het Nederlands Debat Instituut voortreffelijk georganiseerd. Tijdens de opening sprak de burgemeester van Nijmegen, Hubert Bruls, de deelnemers toe. Eén van de deviezen die hij de leerlingen meegaf was dat winnen leuk was, maar dat het speciale van een goed debat erin bestond dat er wederzijds respect was voor elkaars standpunten, of je daar nou voor of tegen was. En een andere zeer zinnige boodschap aan het massale publiek was dat open met elkaar in debat gaan ook een beroep deed op de vaardigheid feiten van fictie te onderscheiden. Dat onderscheid zuiver kunnen maken is iets wat door de sociale media ernstig bemoeilijkt wordt. Of hij nou een punt had of niet, vervolgens riep de organisatie nadrukkelijk op The Socials deze dag volop te gebruiken. Hashtag hier, hashtag daar. Tagt u maar raak! In de eerste ronde won JDW zowel op argumentatie als op presentatie van het Altena College. In de tweede ronde scheelde het minder dan "de onzen" van tevoren hadden ingeschat. Tegenstander was de latere winnaar, het Utrechts Stedelijk Gymnasium. De debaters van deze school vertegenwoordigden de door Bruls verkondigde waarden maximaal. Zeer goede sprekers, en na het debat vol lof voor onze debaters, zonder enige zweem van arrogantie. Open voor nog een beetje na-debatteren. In de laatste ronde, na de fantastische lunch, was het Gomarus College uit Gorinchem de tegenstander. Omdat er alleen bij de eerste twee rondes na afloop van het debat een uitslag, een uitgebreide analyse en een nog uitgebreidere feedback per debater gegeven worden, bleven we in het ongewisse over de uitslag. Pas in de 's avonds bekendgemaakte uitslag zagen we dat we van het Gomarus College op beide onderdelen verloren hadden. Kijk, en dan toch vijfde worden! Grote klasse! Het laatste stukje van deze volle zaterdag bestond uit eten bij een goede pizzeria in Nijmegen, uit rennen om een trein te halen die in één keer naar Dordrecht reed en uit napraten. In die trein, zeker. Daarna was het snel op huis aan en daar opnieuw vertellen hoe goed ze het hadden gedaan. Terecht.

Vandaag is het NK debatteren. Ik zit nu ..

A. rechtop in bed van de zenuwen

B. Stijf van de adrenaline aan het ontbijt

C. Op school want ik was iets vergeten

D. In de stationshal te wachten op mijn superteam

Nou? Want is het goede antwoord?

D.

Ze gaan het goed doen vandaag. Hoe goed, we weten het eind van de middag.

Nijmegen, here we come.

Eerste tegenstander: Altena College. Op 1 Rebekka, op 2 Rosa, op 3 Ilaysa en op 4 Isabel. De sfeer is goed, het vertrouwen ook, de deskundigheid zeker. Nu de zenuwen snel onder bedwang krijgen. Eerste stelling: het importeren van fossiele grondstoffen uit onderdrukkende regimes moet verboden worden. We zijn VOOR.

Eerste debat op presentatie en argumentatie gewonnen! De kop is eraf! Top gedaan!!

Op naar ronde twee, tegen het USG.

Tweede debat helaas op presentatie en argumentatie verloren van het Utrechts Stedelijk Gymnasium. Ikzelf, met nog maar weinig ervaring, vond het terecht.

Nu lunch, ook belangrijk. Daarna ronde 3.

Ouders moeten jaarlijks het zakgeld voor hun kinderen aanpassen aan de inflatie. Dat is de stelling voor het derde debat. Feniks bereidt zich nu 20 minuten voor op de rol van propositie.

Geen potten kunnen breken, helaas. De finale ging tussen het Utrechtse stedelijke gymnasium (tegenstander waar wij van verloren) en het Stedelijke Gymnasium Arnhem.

En de winnaar wordt nu bekendgemaakt. Nederlands kampioen is geworden het stedelijk gymnasium uit Utrecht. Gefeliciteerd!

Wel vijfde van Nederland!!

Donderdag. Een gewone donderdag. Dag voor het weekend, in mijn geval althans. Maar wat een feest vierden we vanmiddag in de kantine! Even uitleg. Korte uitleg, wilde ik zeggen, maar dat gaat mij niet lukken.

We hadden vanmiddag twee toneelspelers van toneelgroep Aluin op bezoek. Ze speelden verhalen uit Ovidius' Metamorfosen. Voor wie niet weet wat dat zijn: verhalen zijn een weergave van al dan niet fictieve gebeurtenissen. Het vertellen van verhalen is zo oud als de wereld. Of het nu gaat om troubadours, barden, minstrelen die de Ilias van Homerus in een aantal dagen vertellen, of zijn Odyssee, in het beste geval allebei, of om moppentappers (https://www.youtube.com/watch?v=sO9Lb4jQuWg... )

die hun verhaaltjes met een geestige pointe aan hun publiek vertellen, de amusementswaarde is en blijft hoog. Zo hebben de huidige zesdeklassers ongelofelijke mazzel dat Ovidius, de lekkere dwarse, nietsontziende, geleerde en ongeveer atheïstische Ovidius hun examenauteur is.

En de twee acteurs van vandaag maakten een keuze uit Ovidius' gigantische oeuvre van veelal droevige verhalen die als thema de gedaanteverandering, de metamorfose, hebben.

Voor het examen hoeven ze/we maar 600 versregels te "lezen" en gelukkig werden vijf van de negen pensumverhalen door Maxime Vandommele en Boris van Bommel op een fantastische wijze naverteld. Met de nodige humor, met kennis van zaken, met een ontstellend inlevingsvermogen, enthousiasme en vakmanschap. De leerlingen waren flabbergasted en die paar asociale lullo's die toch op hun mobieltje meenden te moeten schaken, ik hoop dat ze er spijt van hebben als ze de positieve verhalen van hun klasgenoten horen. Ze moesten zich schamen.

De herrie van de leswissels maakten het voor de acteurs extra lastig, maar ik heb ze er niet over horen klagen. Dát is nog eens een professionele instelling!

Blij dat we onze examenkandidaten, met de financiële support van de schoolleiding, en met dankzij de hulp van collega's om de boel zo stil mogelijk te houden, deze voorstelling hebben kunnen aanbieden.

Voor wie interesse heeft: https://www.aluin.nl/voorstelling/metamorfosen/

Vandaag was ik op school. Hoezo, op een maandag in een toetsweek? Nou, ik mocht patrouilleren bij een toets. Om kwart voor 11 was ik eerste reserve bij een toets. Klinkt goed, maar ik heb er geen onderscheiding voor gekregen of zo. Ik hoefde ook niet op te draven trouwens. Dus kon ik mij anderszins nuttig maken. Er lagen nog marsjes en die moesten op. Mandarijntjes ook, maar die moesten niet per se op.

Om één uur was het wel prijs. Ik mocht mijn tronie laten zien in 109, het lokaal van Dick de Gelder. Zijn dartbord hing er nog. Hele brave vierdeklassers maakten onder mijn bezielende leiding hun toets Latijn over verhaaltjes uit het verleden. Ik kende ze niet (die leerlingen, die verhaaltjes kwamen me wel bekend voor), maar deed net of dat wel zo was. Ze mochten pas om 5 voor 1 naar binnen, maar toen had ik alles al lang klaar liggen. Leuk, die paniek in die ogen: meneer, over zes minuten begint de toets al! Mogen we alstublieft naar binnen? Nee. Wachten jullie. En na een minuutje zenuwen: hup, tassen voorin, telefoontjes in de uitstand in de telefoontas, woordenboeken bij de hand en op het scherm een grote aftelklok. Exact om 1 uur begonnen ze hun beproeving voor 10% van het totale cijfer in klas 4. De woordenboeken heb ik natuurlijk gecontroleerd: je wil niet weten wat daar af en toe aan geheugensteuntjes ingeplakt is. Ze waren niet onder de indruk van mijn nors onder mijn borstelige wenkbrauwen vandaan kijkende ogen. Pas toen ik zei dat ze door diagonaal kijken een verticaal cijfer zouden ontvangen werden ze wat losser. Huh, meneer. Is dat humor of wat?

Nou, klokke twee was het feest over. Ik heb er geen een betrapt op spieken, niemand totaal ontredderd zien kijken en iedereen had aan het eind van het uur zijn telefoon terug. Normaal verkoop ik er wel een paar op marktplaats in zo'n loos uurtje. Een tientje vang je zo.

Mijn zware taak voor vandaag was weer volbracht. Morgen heb ik een uur lang een verhoor van een collega die mag uitleggen of zijn sectie zich aan de PTA-regeltjes houdt. Zal hij vast doen. Nou, woensdag ben ik weer eerste reserve en zit ik daarna bij een toets Duits. En zo kom ik de zware week tot aan de vakantie een beetje door. Vakantie!! Jippie! Nakijken!

Nou, Superlatijn is bezig geweest het de Latinisten in het land, en vooruit, ook die op school, weer extra makkelijk te maken. Het examendocument is weer gereed t/m de toetsstof. Ik heb met opgesloten met mijn computer en het beestje heeft me ontzettend geholpen. Andere activiteiten heb ik niet ontplooid. Heb ik dan ook geen voetbal gekeken? Nee. heb ik inderdaad niet. Maar dat was principieel. Niet dat ze er in Qatar of bij de FIFA of KNSB wakker van zullen liggen, hoor. Dat weet ik ook wel. Af en toe heb ik wel beelden binnengekregen (niet als medium of in een seance), maar ja, daar was niet aan te ontkomen. Nederland is er uitgeknikkerd, heb ik gelezen. Nou, dan hebben ze het nog lang volgehouden. Genoeg over het voetballen. Komende week zijn alweer de laatste lessen voor de toetsweek. Ik heb ruimte gecreëerd dus we gaan morgen in de zesde de voorbereidingen doen voor de Ken je Klassieken pubquiz. Er is al een leerlinge langs geweest die zich wil voorbereiden op deelname. Nou, die zijn van harte welkom! Komende woensdag ga ik weer met mijn mentorleerlingen pizza eten. Het mentoruitje is weer in ere hersteld. Vroeger ging ik na de pizza darten met ze. In een café bij het tunneltje, waar ik vroeger ook nog wel eens met vrienden of collega's kwam. Dat was altijd reuze gezellig. Aan de innerlijke mens werd ook goed gedacht daar, want menig schaal met bittergarnituren zou nooit afgerekend zijn als pipo hier zijn mond niet open had gedaan. Op enig moment is die tent dichtgegaan. Schietpartijtje geweest of zo. Dus darten daar zit er niet meer in. Nou ja, dan maken we het op een andere manier gezellig, woensdag. Ik zie er naar uit. Pizza gaat er altijd in.

Morgen naar PSV. O nee, alleen maar naar Eindhoven. De laatste keer dat ik in Eindhoven was, was ik in het stadion. Dat dus wel. Maar ik was daar toen begeleider van het schaakteam van de school. Morgen ben ik ook begeleider, maar dan van het debatteam. Van de school. Correct mevrouw. Morgen wel een beetje vroeg op, dat is jammer. Kwart over 8 op het station hier. Vinden ze in het weekend geen enkel probleem. Te laat komen? Doen ze niet. En verder hebben ze het allemaal weer geregeld hoor. Beetje treintje reizen, busje pakken, paar uurtjes tot aan de lunch juichen en de "wave" door de lokalen daar, dan dus lunchen. Nou 's middags beetje van hetzelfde en dan terug stiefelen naar het station. Ja, via Happy Italy dan. We gaan weer gezellig pizza eten. Ik zie er naar uit. Beter dan "ik zie er niet uit".

En mochten er prijzen behaald worden, dan hoort u van mij. Nog een week of twee tot de toetsweek. Mjammie!

Komende week heb ik gezellig gesprekken met de ouders van mijn mentorleerlingen. Ik hoop dat ze hun PVA* geschreven hebben, die kiddo's, want anders kan ik de VGM** niet uitvoeren. Nadat we met zijn allen eerst PGFB*** hebben gegeven zijn we via MSBA**** de ouders voor een gesprek gaan uitnodigen. Met hun spruitenkoppie erbij. Dat is dan weer beter voor de DLOS*****. Nou, tijdens dat DHG****** hebben ze hun TVPPVA******* natuurlijk bij zich. De meesten zijn coöperatief, terecht, maar een enkeling KESDSV********. Ik niet natuurlijk. Wonderlijk dat je bij zo iemand tot je een ons weegt kunt uitleggen dat het goed is voor hem, maar dat wil ie dan eerst wel eens zien. Totdat ík een ons weeg. Nou, kan ie lang wachten.

Ik denk dat er voordelen aan zitten. En/want ik mag op school blijven eten. Pizza. Yeah! Twee keer zelfs.

* Plan van Aanpak

** Voort Gang Monitoring

*** Positief Geformuleerde Feedback

**** Microsoft Bookings App

***** Driehoek Leerling Ouders School

****** Drie Hoeks Gesprek

******* Thuis Voorbereide Presentatie Plan Van Aanpak

******** Krijgt Er Spontaan De Schijt Van 

Elke donderdagmiddag ben ik vrij. Maar toch weet mijn sectievoorzitter ons, dus ook mij ja, altijd weer te strikken voor een uurtje Latijn praten. Leuk uurtje, met allerlei activiteitjes. Latijnse woorden omschrijven met andere Latijnse woorden. Gebaren mogen niet, dus we zijn echt aangewezen op onze woordenschat. Of we gaan Latijnse teksten parafraseren in het Latijn. Ook gaaf. Twee sectieleden spreken goed Latijn en de derde, die er donderdags nooit bij kan zijn, spreekt vloeiend Latijn. Waarom deze introductio difficilis? Nou, je gaat er zo geleidelijk aan in groeien, in dat Latijn spreken, dat je op sommige onverwachte momenten toch met Latijn op de proppen komt. Zo ook vandaag. Ik geef vaak les in hetzelfde lokaal, maar niet altijd. Dat is niet zo omdat men niet weet wat seniorenbeleid inhoudt, nee, dat is om mij te laten weten dat ik ook maar gewoon een leraar ben. Hup Van Hoon, gewoon wisselen van lokaal als dat voor andere collega's beter uitkomt. Tuurlijk, joh! Geen probleem! Dus vandaag zat ik in lokaal 112. Leuk lokaal, eigenlijk van de sectie wiskunde. De leerlingen zijn aan het werk en zelfs met Latijn. Rust heerst. Gaat op een bepaald moment de deur van het lokaal open en razendsnel weer dicht. Maar voordat ie dicht ging sprak de leerling die de deur opende, waarschijnlijk omdat hij zijn klas niet aangetroffen had, het verheffende woord "Kut!" Ik schatte dat in als een teken van frustratie, maar toch gingen meteen de radertjes draaien in mijn hoofd. Eigenlijk had ik hem meteen moeten corrigeren en "cunnus" moeten zeggen. Dan was ie denk ik geïmponeerd geweest, en verbaasd. Volgende keer, als iemand mij na een slecht cijfer lul noemt, dán zeg ik mentula. Of verpa, net waar ik zin in heb.

Gisteren was het zaterdag. De middelste van drie dagen vrij. Geen schoolbesognes, normaal gesproken. Nu was ik met leerlingen op pad. Watskeburt, Bert? Het schooldebatteam, met de welluidende naam Feniks, zat zonder begeleider. De collega die zich over dit groepje getalenteerde sprekers had ontfermd was vertrokken naar een andere school. Tja, wat doe je in geval van geestelijke nood? Dan vraag je een classicus om hulp. Aan de ene kant heb je dan iemand in huis die zich bij retorica niet voelt als een Ajaxsupporter bij een lezing over mindfulness, aan de andere kant hebben die classici toch zeeën van tijd. Goed, even checken bij de schoolleiding of ik dit ernaast kon doen. "Doen!" was het antwoord in koor. "Het gaat je energie geven!". Nou, toen was ik om. Goh, energie! Daar doen we het voor hoor!

Timing was ook prima: net voor de eerste voorronde van het NK debatteren werd ik aangesteld als begeleider, coach, sympathisant, super opi, whatever. Vijf meiden uit 5 en 6. Twee oud-leerlingen, met de nodige praktische ervaring, waren er ook bij. Allebei uitermate geschikt en stimulerend. Kim en Christiaan, mensen als jullie zijn hard nodig! Overigens was Nikky uit klas 6 reserve en waren de vier dames uit de vijfde gewoon aan zet. Nou, dat deden Rebekka, Rosa, Ilaysa en Isabel met verve en met zo'n enthousiasme dat het een hele middag een groot plezier was om naar te kijken, en te luisteren. In de les zijn ze ook aan het praten, maar ik zal het denk ik maar gewoon oefenen noemen.

Voor mij was het hele gebeuren vrij nieuw, inhoudelijk gezien. Een enkele keer ben ik wel eens bij een debat aanwezig geweest op school. Maar dat mag geen naam hebben. Het team heeft een topprestatie geleverd. Er waren prijzen voor de meest originele outfit (hele team), voor de beste individuele debater (Isabel) en er waren drie plaatsen voor toegang tot het enige echte NK Debatteren. Dat is op 28 januari in Nijmegen. Zie ik dat ook weer eens. Eén keer raden wie ook door mochten... Begint met Johan en eindigt op de Witt-gymnasium!!! Yeah!!

En toen de hele uitslag op internet stond bleek dat ons team de rest weggeblazen had. Eerste! En Bij de individuele competitie Isabel op de eerste plaats, Rebekka op de tweede, Ilaysa op de vierde plaats en Rosa op de negende plaats!

Enorme bewondering voor deze Power Girls! En de team spirit werd extra kracht gegeven door Nikky als supersub, Christiaan en Kim als geweldige inspiratoren. Ik heb alleen maar gezorgd dat we steeds de goede trein en bus namen. O nee, zelfs dat deed Feniks. Ik liep er ook bij en kon het tempo van lopen beter bijbenen dan het tempo van argumenteren. Zo sprak d'ouwe zak. Sint is weer in het land hè.

Het eten achteraf bij de Italiaan in Utrecht was meer dan verdiend. En lekker. Dat merk ik dan weer terloops op.

Ik ga d'r weer eens vandeur.

O nee. Dat klopt niet, vandeur. Het is "vandoor". Nou ja, deur, door, dier, daar, duur, het zijn, zeker als je flink gezopen hebt, allemaal details.

Maar hoe kom ik daar nou op? Want ik wil niet met de deur in huis vallen. O ja, iemand gebruikte een zo .. als-uitdrukking, waarvan ik - en niet alleen ik - dacht, mwah, is dat nou een gelukkige vergelijking? Iemand was zo autistisch als een deur. Ehm, ja. Sja. Verloopt de informatieverwerking bij een deur anders dan bij een niet-deur? Kan een deur minder goed sociale situaties inschatten dan laten we zeggen een poort? Een poort is toch redelijk verwant aan een deur? Toch? Neemt een deur de opmerkingen van iemand heel letterlijk? En een deur, is die overgevoelig voor prikkels? Of juist ongevoelig? Ik zat er wel mee. Dus ik ben eens in het spectrum van het verschijnsel deur gedoken. Nou, daar ben ik nu nog steeds mee bezig. Het is namelijk bepaald geen open deur voor mij. En ik wil in zo'n situatie wel altijd een stok achter de deur houden, speciaal voor de onderdeurtjes die niet met mij door één deur kunnen. Want als ik een dergelijk gesprek voor de deur heb, wijs ik zo iemand liefst meteen de deur. Of, zoals Normaal al zong: We goan Deurdonderen (https://www.youtube.com/watch?v=A6sxmo_6j9s).

Afijn, zo helder als glas toch, dit? Glas is in zekere zin helder te noemen. Een kanarie is geel. Niet een klein beetje geel, nee zo geel als een kanarie. O ja. Logisch. Zo doof als een kwartel, en ja hoor, een kwartel hoort niets. Nou ja, laat maar. Een beetje zoekwerk en je vindt alle zo .. als-uitdrukkingen in het Nederlands. En ja hoor. Je kunt een deur inderdaad gebruiken als vergelijkingsmateriaal. Weet je hoe? Zo gek als een deur. Dát was het! Deuren zijn gek, niet autistisch. Dat doet de deur echt dicht!

Zo, toetsen klaar. Nu nog iemand vinden die ze wil kopen. Nee hoor. Ik ga zulke briljante toetsen echt niet verkopen. Paarlen voor .. enfin, het zij duidelijk. Komende weken ga ik er echt tegenaan. Zo heb ik al een stuk of vijftien leerlingen weten te strikken voor deelname aan de klassieke olympiaden. Oké, dat weten ze nog niet allemaal. Ik ben naar ze toe gegaan, in de les. Dat hoort hè. In de les sta ik geen dingen meer uit te leggen en ben ik ook niet de hele tijd aan het woord. Nee, ik varieer didactisch. En pedagogisch ook wel een beetje. Dus ik ben ook super positief naar mijn leerlingen toe. Al bakken ze er niks van, al kunnen ze geen ablativus onderscheiden van dramatische ironie, al kunnen ze nog geen chocola maken van Serpens in horto est, het doet me niks. Dus ik naar een paar van die gasten toe. Druk bezig waren ze. Met hun laptopje, met hun socials, met elkaar en af en toe ook met Latijn. Getalletje onder de tien zei ik tegen eentje. Zeven. Ja hoor! Hij mocht meedoen. Jippie. Waaraan dan meneer? Ja, dat vertel ik je snel. In je studieplanner. Maar ik beloof je dat het geen gangbang is, oké? Hij keek teleurgesteld, maar dat maakte mij niet uit. Ik was didactisch aan het variëren geweest en daar ging het me om. Beetje algemene en dus nuttige kennis kon ook geen kwaad. Dus ik naar de volgende. Met wie is André Hazes tegenwoordig? Met wie niet, was het laconieke antwoord. Ik rekende het goed. Jij mag ook meedoen, zei ik tegen haar. Knipoog, wink wink, nudge nudge.

En zo rommel ik wel vijftien deelnemers bij elkaar. Ze mogen satire gaan vertalen, nou ja, daar vragen over beantwoorden. Niet van een stand-upcomedian nee. Nee, van Horatius. Humorist van zijn eigen tijd. De Griekjes heb ik niet in de les, en dat wil ik graag zo houden. Maar die mogen wel meedoen aan die olympiaden. Aristophanes of zo.

Drukke week zo. Ons weekend begint tegenwoordig donderdagavond al. We gaan eten bij Hanny en André, de ouders van twee oud-leerlingen van mij. Vrijdag bij een collega langs om te vertellen over Australië, en dan is het weer echt weekend.

Wat minder is, is dat we niet meer op dinsdag bij onze huis-Griek kunnen gaan eten. Die sluit de deuren op dinsdag. Pffft, dat wordt zoeken naar een andere dag om gezellig met onze collega's te gaan eten. Want ja, we hadden dinsdag 11 oktober alweer een hele rits aanmeldingen om lekker Grieks te gaan eten. Nou ja, dat wordt dus of een andere dag of een andere tent. Het zijn belangrijke beslissingen die ik deze week ga nemen. Goh. Wat zijn we lekker belangrijk.

Vroeger schaakte ik. Niet zoals Jupiter alles wat een rok droeg. Nee, ik bedreef de denksport. Vanaf mijn vijfde schaak ik. Leuk, die houten poppetjes op een strategisch en tactisch verantwoorde wijze heen en weer schuiven. Nou zijn het tegenwoordig kunststof poppetjes, maar het idee is hetzelfde. Aanvankelijk zat ik naast mijn vader die er zondagochtenden wel pap van lustte: schaken tegen Rinus en tegen Wim. Maar op den duur bewoog ik mij, onafhankelijk van mijn vader, op mijn stalen paard in gezwinde draf op de vrijdagavonden richting BSV. In 't Swaentje, in Bergen op Zoom. Ik werd er in 1974 jeugdkampioen, omdat mijn grootste rivaal zich de kaas totaal onnodig van het brood liet eten. Na elke clubavond sloop ik dan 's avonds via het door mijn ouders op een kier gelaten slaapkamerraam naar binnen.

Al die jaren ben ik blijven schaken. Bij BSV, toen bij LSG in Leiden (waar ik studeerde) en later in Dordt, bij schaakclub Dordrecht. Lange partijen, korte partijen, snelschaken. Supersnel schaken (1 minuut-partijtjes). Alleen theorie leren, dat was me een beetje te gortig. Nooit heel veel aan gedaan. Samen met een aantal schaakminnaars heb ik een aantal jaren het NK Blitzchess georganiseerd, in het grote Mercure hotel vlakbij de A16. Wereldtoppers haalden we daar binnen, echt waar. Timman, Sokolov, Piket, Anderson, Van Wely, Böhm, Seirawan, dat soort gasten.

Maar zo langzamerhand beperkte het schaken zich voor mij tot heel veel potjes blitzchess op mijn iPad en tot een simultaan als er bij ons op school een Open Dag was. Want ja, JdW en schaken, dat klikte wel.

Op school had ik nog wel, in een soort van toevallige blik in de toekomst, borden en stukken en een paar schaakklokken geregeld. Dat kwam goed uit, want het werd weer eens tijd voor het echte werk. En zo schaakte ik dit jaar voor het eerst weer driedimensionaal tegen Thomas. Thomas was vorig jaar nieuw bij ons en hij liet zich ontvallen dat zijn ELO-rating zo rond de 1800 lag. Het schoolschaakteam heeft het vorig jaar wat minder gedaan, maar het jaar daarvoor heel prima. De eerste bord speelster is Dana. Dana is niet zo lang, maar kan heel goed schaken. Ze wilde eigenlijk vorig jaar haar teamleider - ikke dus - weleens uitdagen, maar dat kwam er niet van. Begint met Co eindigt op rona. Maar Dana (ELO-rating rond de 1850) had dit jaar meer succes met het uitdagen van haar teamleider. Vorige week speelde ik vier potjes tegen Thomas. Vijf minuten per persoon per partij. Zeg maar, om er in te komen. Nou, twee keer kansloos er af, maar daarna twee keer gewonnen. Dus in mijn onnozelheid dacht ik gisteren vlak voor het vierde uur: Nou, kom maar op, Dana! Ik zal het kort houden. Teamlijder is een betere job voor mij. 4-0. Zelfde speeltempo als tegen Thomas. Weggevaagd. Geen toeschouwers, gelukkig. Bij mijn potjes tegen Thomas liep de rector toevallig binnen. Hier hoefde niemand mijn afgang op te merken. Sympathiek van Dana was dat ze vond dat ze in twee van de vier potjes - ehm partijen - goed weggekomen was. Aardige meid, Dana. Beleefd, vriendelijk, empathisch. Maar wel haar weg hakkend naar mijn arme koning. Het waren 13 geweldige minuten. En die les erna, dat waren gelukkig vierdeklassers. En die merkten weinig van mijn deplorabele gemoedstoestand. Die waren druk met ablativus absolutus, dat soort ellende.

Zo. Weekend nu. Effe frustraties van me af rammen op de iPad. 

Afgelopen vrijdag was mijn tweede vrije vrijdag. De eerste vierde ik 's middags mijn verjaardag. Kan gebeuren. Afgelopen vrijdag was de personeelsdag. Nou leek de inschrijving wel vrij, maar toch werd je wel degelijk verondersteld aanwezig te zijn als je op vrijdag werkt. Zo niet, dan mocht je wegblijven. Sommige collega's deden dat, anderen waren toch nog druk op school en waren er daarom niet bij. Nou, eerlijk is eerlijk, ze hebben wel wat gemist. Julia, Wendelien en Alinda hadden een mooi programma in elkaar gezet. We moesten, wat zeg ik, we móchten ervoor naar Rotjeknor. Eerst maar eens eindje gelopen voor we op het Eendrachtsplein in het voormalig politiebureau aan de koffie gingen. De tent wordt momenteel gerund door ex-gedetineerden en heette dan ook Heilige Boontjes. Bezoekje is de moeite waard. Spoiler: op de wc kun je je handen in onschuld wassen. Gek, maar onwillekeurig ga je toch naar die gasten kijken die de koffie brengen. Bij de een denk je, ja daar moet ik niet per ongeluk tegenaan lopen. Een ander moet in een jolige bui een oud vrouwtje hebben laten struikelen en daarvoor enige tijd vastgezeten hebben. Maar goed, dat wij onderwijzers ook weer niet al te veel mensenkennis hebben. Na de koffie, met vegan bosbessencake of zoiets in mijn geval, was het gelukkig tijd voor een heel ander type cultuur. Ik behoorde tot de groep waarvan de leden kennelijk hadden gekozen voor een bezoek aan Rotterdam 40-45. Zeer indrukwekkend. Het bombardement van Rotterdam in 1940, iedereen heeft dat in zijn parate kennis. Maar met filmbeelden en overgebleven voorwerpen komt het allemaal toch verrekte dichtbij. Brieven van jongens die afscheid nemen van hun familie omdat ze over enkele uren gefusilleerd worden, brr. De rillingen over je lijf. Vitrines vol met spulletjes die je met één daverende klap terugbrengen naar de inwoners van de stad die het overkwam. Goed dat dit bezoek in de personeelsdag verwerkt was. Van bezoekers aan het andere museum heb ik alleen verhalen gehoord van collega's die nogal geobsedeerd waren door de omvang van de penis van een of andere potvis of zo. Maar ook dat museum zal zeker de moeite waard zijn geweest. Echt! Ik ben niet sarcastisch. Ben ik nooit. Na een enorme wandeling, onder leiding van onze Rotterdamkenner Jan Willem, haalden we het eetcafé Dudok op ons tandvlees. Er waren nogal wat broodjes besteld en sja, die moest wel op, zeg maar. Ik heb mijn best gedaan. De middag was van een hele andere orde. In groepjes mochten we Rotterdam doorkruisen om 88 gekke opdrachten te doen. Voor iedere goed uitgevoerde opdracht was een punt te verdienen. Verrichte opdrachten moesten, voorzien van het nodige bewijsmateriaal (wij collega's vertrouwen elkaar blind, zoals je ziet), ingeleverd worden bij Julia. We hebben met zijn zessen, Maarten, Sophie, Rens, Nick, Marloes en ondergetekende, keihard gewerkt, maar uiteindelijk was slechts een 5e plaats ons deel. Maar we hebben een Jan gevonden, met twee volstrekte vreemden een boom geknuffeld, iemand met oranje schoenveters op de foto gezet, een bakkie pleur gevraagd (niet gekregen), bloemetjes in ons haar gedaan (nee, nee, bij mij was het mijn borsthaar hè...), het alfabet achterstevoren opgezegd, een vlieg gefotografeerd, en nog veel meer aparte opdrachten. Enfin, 5e dus. Ik ben verdorie zelfs met een gozerd met een 010-shirt op de foto gegaan! En nog maar 5e... De borrel achteraf in café Apart maakte weer veel goed. De weg naar huis duurde niet lang maar was ook bijzonder aangenaam. Een oud-leerlinge van de school groette mij en wilde zelfs voor mij opstaan. Doei! 62 is nog niet zo oud, dat mensen voor me op moeten staan. Maar het was een heel gezellig gesprek. Ik had haar niet eens les gegeven, want ze was in de derde van school gegaan. Kwam ze op het Dalton Lyceum terecht. Maar ja, daar geen klassieke talen gevolgd. En toch moest ik de groeten doen aan mijn vrouw. Die had naast haar gezeten bij de diploma uitreiking, een paar jaar geleden. Het was een geweldig leuke dag die ik voor geen verlofdag had willen missen. Denk ik. Vrijdag gewoon lekker vrij!!!

Lichtvoetig zweefde ik vandaag door school. Ik vond uiteindelijk de kapstok voor de gewone medewerker, hing mijn jasje daar op en vertrok vroegtijdig richting aula. Gewoon, plekje reserveren. Op zijn Russisch,zeg maar: handdoek meenemen en alvast op het ligbed bij de zee leggen. Ik had mijn zwaarbeladen aktentas bij me. Boeken, Surface, oplaadkabel, Benfica-banner (met Latijn erop: e pluribus unum: één van velen), dat soort dingen. Hup, op een stoel, vlakbij een stopcontact. Telefoon gratis opgeladen. Tja, tegenwoordig, met wat minder, moet je dat soort mogelijkheden benutten! Mensen vroegen me ook of ik afgevallen was. Nou, niet echt nee. Griekenland doet qua eten corpulente dingen met je. Ook al zit er olijfolie in. Nee, ik was niet afgevallen. Er was wel een last van me afgevallen. Martin heeft de coördinatie 5-6 voortvarend aangepakt! Pluim op zijn hoed! Vorig jaar mocht ik bij de openingsvergadering (die waar Léon van Beek altijd zo naar uitkeek) nog tal van mededelingen doen. Deze keer vertelde ik iets over de lief-en leedpot, en dat was mijn bijdrage dan wel weer. Dat ga je volgens mij krijgen wanneer je oud wordt/de tent uitgroeit: ze geven je een heel klein stukje aandacht, doen alsof dat echt niet gemist kon worden en bedanken je vervolgens uitvoerig voor je bijdrage. Ach, ik vind het prima. Ik had verder niets te doen dus ik hoorde het toen iemand vertelde, dat docenten ook kluisjes hadden en dat ze daarin hun Surface bewaarden 's middags, en hun schoolboeken en hun Benfica-banners. Ter plekke, in die vergadering dus, beving mij een nog grotere ontspanning. Niet meer sjouwen met die maffe aktentas, nee gewoon met de vale grijze rugzak naar school voortaan. Daar de spullen ophalen. Om 5 over 8. Het leven lachte mij toe. Over het lachende leven gesproken, we kregen lunch van school! Ik vond wel dat ik alle typen broodjes even moest testen. Stel je voor dat een nieuwe collega na de eerste dag al niet meer thuiskomt of met een zware voedselvergiftiging! Nou, ze waren allemaal prima hoor. Goedgekeurd. In de middag heb ik mij in de sectie best nuttig gemaakt. Wat vragen beantwoord, wat hulp aangeboden, overlegje hier, overlegje daar. En op tijd naar huis. Nu dat gewoon kan. Ik zweef!!

Altijd een beetje nerveus, de dag voordat ik weer begin. Elma ook, pffft. Wat gaat er dan door u heen, meneer Van Hoon, in zo'n doorwaakte, zweterige nacht? Even nadenken. Nou, ehm, nachtmerrieachtige taferelen van niet luisterende leerlingen. Ja, wel luisterend naar hun buurman en hun muziek, maar niet naar mij en Ovidius. Kijk, ik ben geen leerjaarcoördinator meer, hè. Dus dat gewicht is al bij mij weg (nu de rest nog, ik hoor het u al zeggen, en de gniffel denk ik er wel bij). Nu kunnen ze keten zonder directe sanctie. Was toch al zo, want die sancties van mij stelden nou niet heel veel voor. Ik was echt een watje, een pussy, een lievige oude zak. Vannacht droomde ik. Dat weet ik omdat mijn gade mij vertwijfeld wakker ramde, omdat er paniekgeluiden van mijn kant kwamen in plaats van het gebruikelijke gezaag. Ik kwam met mijn nieuwe tas, die ik echt al twintig jaar heb trouwens, lokaal 117 binnen. Of ze het roken! Ze zaten op de listig uit elkaar geplaatste tafels, althans nadat ze die weer naast elkaar gezet hadden. Hier en daar zelfs in een vierkantje. Voor groepswerk. Ze hadden koffie, en ze hadden oortjes in. Ik zette mijn fantastische PowerPoint aan op het digibord. En toen ging ik zitten. Vroeger duurde het dan de eerste les hooguit 30 seconden of de tafels stonden weer uit elkaar en ze hadden hun boeken quasi open voor zich. Nu wachtte ik. Vijf minuten, tien minuten. Ik bedacht dat ik de Frans Tielens tactiek maar eens moest gaar toepassen. Frans Tielens was mijn oude leraar Grieks. Die ging zitten en begon heel zachtjes te praten. Wij zaten op de tafels en daalden na 30 seconden vanzelf af naar onze stoelen. Grrrrrieks doen! Goed, dus ik begon wat te mompelen. Geen reactie. Ik mompelde nog wat nadrukkelijker. En toen zei er eentje: hee, hij is er, maar hij is wel achteruitgegaan zeg. De ander knikte instemmend van ja, de arme lobbes heeft het niet meer op een rijtje. Arme sul. En toen greep ik keihard in, in mijn droom dus hè. Ik verhief mijn stem en herhaalde het laatste woord: sul. Sul is de eerste lettergreep van de geboortestad van onze examenauteur. Nou? Wie? Wie? Wie? Wie? En toen greep mijn vrouw dus in. Wie? Ikke, gewoon, je vrouw! Hoezo wie? Ach arme sul van me. Nee, het was een natte, kleffe nacht. Morgen pak ik het toch anders aan.

De laatste dag. Nou ja, van de vakantie bedoel ik dan. De weken zijn voorbijgevlogen. Het is weer mooi geweest en vandaag heb ik mijn luie karkas maar weer eens richting school vervoerd. Natuurlijk heb ik vele handen geschud, vele verhalen aangehoord en vele ervaringen gedeeld. Ik sta niet echt te popelen, maar ja, als ik een salaris vang, moet ik daar wel iets voor terug doen. Vind ik wel.

De zomer was lang en warm, zeg maar heet. In Nederland toen we terug waren uit Griekenland. In school was het ook warm. Op de kamer van Frank en Martin (ooit die van Sophie en mij) was het ook weer killing hot, maar goed. Daar zit ik niet meer. De kapstok voor het klootjesvolk heb ik gevonden, dus daar hang ik mijn jas op, zet ik mijn paraplu neer en mijn rugtas. Mijn Surface zou ik normaal gesproken op school laten - in een niet nader te noemen kamer of zo - maar nu moet ik gaan bedenken of ik dat ding elke dag van en naar huis neem. Ga ik komend weekend eens over nadenken. En zo zijn er nog wel een paar andere dingetjes waarover ik moet beslissen. Komt vast goed. 

Nou, laat die gastjes maar komen! Ik ben er helemaal klaar voor. Het enige dat ik nog moet doen is weer een beetje in de vingers krijgen hoe ik de gepokémonde puberbreinen kan instellen op huiswerk doen, met name Latijn natuurlijk. Ik moet ze leren "schakelen", zoals dat tegenwoordig heet. Hee, ik dacht dat jij Piet heette! Nee, hoor, ik heet Klaas. O, even schakelen. Verrek, ik zie nu dat jij je huiswerk gemaakt hebt! Even schakelen voor mij, hoor. Begrijpen ze meteen. Verdorie, ik ga te hard op die scherpe bocht af. Even schakelen. Ja, dat is wel verstandig dan ja.

Goed, omdat ik verwacht dat ik daar nog beperkt kluifje aan zal hebben, heb ik besloten een cursus te volgen. Ik weet nog niet bij wie, maar het gaat in dit geval ook om de Olympische gedachte: een cursus volgen is belangrijker dan er eentje met een papiertje afronden. Enfin, in die cursus zal ik waarschijnlijk leren hoe ik de arme zielen zodanig kan bespelen dat ze min of meer op hun hoede zijn als ik in de buurt ben of kom. Vroeger was dat automatisch zo, maar met het klimmer der jaren blijk je dan toch ineens minder imposant dan je gedacht had. Even schakelen.

Ik zat eigenlijk te denken aan het opstellen van een reeks gedragsregels die ik dan neutraal en algemeen zal formuleren. Dan kan ik ze daar later, als ik vind dat ze over een bepaalde grens heen gegaan zijn, altijd mee confronteren. Vrijwel alle leerlingen begrijpen onmiddellijk welk type gedrag oké is en wat niet geaccepteerd wordt. Er zijn maar weinig mensen die zo'n lijst met algemene gedragsnormen niet kunnen begrijpen. Yuri van Gelder, niet te verwarren met Dick de Gelder, is er daar eentje van. O ja, en zijn advocaat. Die snappen er niet heel veel van. Eigenlijk moet ik daar half Nederland aan toevoegen, want de ene na de andere imbeciele mening werd op het internet gekwakt door lieden, van wie de meesten niet door enige accurate kennis van zaken gehinderd werden. Gauw over ophouden. Oftewel, even schakelen.

De cursus moet volgens mij niet veel meer dan twee dagen beslaan. En er moet vanzelfsprekend een lunch bij zitten. Ik moet nog eens even op zoek naar iemand die me zo'n cursus kan geven. Ik merk wel dat ik "het" even kwijt ben. Na zes weken geen reet uitvoeren is het toch lastig weer te doen alsof je voor de klas staat en alles in de klauwen hebt. Weet je wat? Ik ga thuis oefenen. In mijn studeerkamer ga ik gewoon alfagedrag vertonen en dan eens zien of de katten ervan onder de indruk raken. Nee, ik ben er helemaal klaar voor.

Wat was het heerlijk stil! Mijn gedachten, jullie gedachten? Maakt niet uit. We zijn gisterenavond van onze lang geplande Griekenland teruggekomen. Drie en een halve week de hortos oppos. Belangrijk was dat we als hele familie een mooie ervaring hebben gehad. Zeker de week in Gialova was top. Na Gialovo scheidden diverse wegen zich. Roxane, Jeffrey, Benjamin en Linnéa keerden samen met Iskander terug naar Nederland. Daar ging Iskander weer aan het werk bij #combigoods, en de Kusnadi's maakten zich op voor Kroatië. En Kroatië voor de Kusnadi's... We brachten Xanthias en Maud naar Athene en gingen zelf door naar de Pilion. Daar hebben we een paar bijzondere dingen meegemaakt. Dat zeg ik niet gauw. Het meest indrukwekkende vond ik, vonden wij dat we bij de wandeling door een kloof vergezeld werden door een hond. Die wandeling begon in het kustdorpje Afissos. Bij de eerste de beste afslag: een hond. Beetje herderachtig, beetje labrador. Blond, vrouwtje. In het begin was de wandeling goed te doen: we hebben meer kloven gelopen, dus dat konden we gerust zeggen. Hond erbij, gezellig. Die gaat heus wel een keer omkeren, naar haar baasje. Dachten wij. Toen werd de wandeling lastiger, zeg maar gerust op bepaalde punten heel lastig. Op één punt té lastig. Hond nog steeds aan onze zijde, beetje voorop, beetje achter ons aan. Kort en goed, ze is echt de complete tocht - het was op den duur echt geen wandeling meer, maar een vermoeiende spierpijn opwekkende klautertocht. Soms met een rood cirkeltje dat ergens op een steen geverfd was. Op de site van de Pilionwandelingen (https://www.pilionwalks.com/index.html) staat als disclaimer dat deze wandeling door de bedenkers voor het laatst in 2017 "gewandeld" is. In anderhalf uur. Wij zijn niet super getrainde wandelaars, maar anderhalf uur is echt bullshit. Minimaal twee en een half uur voor deze jonge sprankelende zestigplussers. Met gelukkig héél goede schoenen aan.

Hoe dan ook, we hebben het weer overleefd, deze kloof. Maar ik was voor het eerst in mijn leven heel blij met een hond. O nee. Tweede keer. Vroeger, toen ik klein was, was ik blij met onze zwarte poedel Blacky. Serieus, dat beest heette Blacky. Je krijgt tegenwoordig voor minder een hoop shit over je heen. Maar het was een lieve poedel. Deze hond, geen idee hoe ze heette. Maar ze was aangenaam gezelschap.

Als ik weer wat inspiratie (nee, geen transpiratie) opgedaan heb, schrijf ik wel weer een stukkie. Jan van Ringelenstein, je bent nog niet van me af, gozerd!

Gisteren was gisteren, vandaag is vandaag. Ik dacht maar eens met een wijze spreuk te beginnen deze keer. Beetje melancholisch ben ik wel. O nee, nostalgisch. Al die moeilijke woorden ook.

Gisteren kreeg ik een idee van hoeveel vrije tijd ik ga krijgen, zodra op 1 augustus mijn coördinatorschap, én mijn staffunctie, stopt. Ik ging lekker in mijn luie stoel (gevalletje enallage: de stoel is niet lui, althans niet bij mijn weten, ík ben lui) metaforen aanhoren op tv. Ze hebben daar een speciale zender voor, zo in de zomer. Zo in juli, als de Tour de France verreden wordt. Dat commentaar! Zo verschrikkelijk nietszeggend, zo'n - je kunt met wat ik zeg nog alle kanten op - prietpraat, zo barstensvol beeldspraak annex wielertermen dat je er een boek over kunt schrijven. Als die Maarten Ducrot aangeeft dat er eentje wel heel erg doorheen zakt, kun je er donder opzeggen dat die renner ergens vooraan eindigt. Het is op een heel aparte manier genieten geblazen.

Nou, daar heb ik dus momenteel tijd voor. Vroeger - vroegûh - verbaasde ik me erover dat een oom van mij zich weken op dé Tour kon verheugen en dat hij uur na uur achter de buis zat om alle ontsnappingen, al het afzien van dichtbij mee te maken. En nu doe ik het zelf ook. Ik degenereer toch wel snel nu.

De staf. Van sinterklaas zeker? Nope. Van een bevallige fee? Ook niet. De staf van een vervaarlijke toverkol? Neehee... De staf van school. Vroeger hadden we een kleine staf en een grote staf. Die kleine staf kwam geregeld bijeen, maar die grote staf een keer of drie per jaar. Wat was het verschil? In de grote staf zaten ook de decanen en de eindexamensecretaris, in de kleine staf alleen de schoolleiding en de leerjaarcoördinatoren. Ik heb de afgelopen dagen mijn, sorry Sophie, ónze kamer uitgemest en in enkele mappen vond ik, keurig in plastic hoesjes, de agenda's van alle stafvergaderingen ooit. Nou ja ooit. Die waar ik deel van uitmaakte. Had kunnen maken. Irritant, die plastic hoesjes. Die kunnen niet bij het oud papier, of dat nou in de papierbak voor privacygevoelige documenten gemikt wordt of gewoon in de blauwe.

De laatste jaren gaat alles digitaal, ook in de staf. Teams begon als noodzaak, maar bleek uitermate handig om efficiënt te vergaderen. Vergaderlijsten, actiepunten, memo's, notities, de hele mikmak is digitaal. En die ontwikkeling is nog lang niet gestopt.

Gisteren vertelde ik Martin, mr. Ras voor insiders, over trucjes die je met Excel uit kunt halen. Dat is van een andere orde dan een trucje dat je met je oren kunt doen, of met een spel kaarten. Zeker in de combinatie met Word is er heel veel mogelijk. Zelf heb ik me de trukendoos van samenvoegen in een jaar of twintig eigengemaakt. Veel uitproberen, veel vragen, veel opzoeken en ik weet er nu aardig wat van af.

Goed, de staf dus en digitalisering. Aantekeningen maken in de vergadering, het hoeft niet meer. Ik ben daar ook niet heel sterk in. En ja, je moet je sterke punten benadrukken.

Of dat lesgeven wordt, geen idee. Ik dacht dat ik minder te doen zou krijgen, maar met vijf klassen, in totaal 19 uur heb ik nog steeds een enorme berg taken gekregen. Ze zullen wel goed gerekend hebben, hoop ik. Ach, programma's rekenen alles uit. Zermelo maakt geen fouten.

Goede vakantie voor ieder die hem heeft! 

Zo. Dat was het. Het schooljaar bedoel ik. Laatste jaar als coördinator. Ik heb het ongeveer zo'n dertig jaar gedaan. Heel precies weet ik dat niet. Er is de laatste week nogal wat aandacht besteed aan het stoppen met mijn taak. Het mooiste "afscheid" had ik woensdag, tussen de gangen van de barbecue door. Ik had zelf wat toespraakjes gehouden voor collega's die echt vertrekken, voor Guusje en Lucas (en voor Dineke, maar zij was er niet), en ook voor Sophie die net als ik wel stopt met een taak maar wel op school blijft. Vervolgens was ikzelf het haasje. Zeg maar gerust de haas.

Als eerste sprak Marco, de rector, mij treffend en waarderend toe. Ik moet eerlijk zeggen dat ik anderhalf jaar geleden niet had kunnen denken dat ik zijn woorden zo zou waarderen. En toen nam mijn roomy Sophie gedurende een half uur de regie in handen voor nog wat meer aandacht voor mij dan ikzelf altijd al genereer, met die vage stukjes tekst. Collega's en oud-collega's (Pieter was er weer!) met wie ik nog een bijzonderder band heb dan met anderen (helaas waren er een paar ziek) gaven me een inkijkje in mezelf. Uitspraken van oud-leerlingen over mij, een oud-leerlinge in persona aanwezig, goede adviezen voor de toekomst, het Eia in een viertal zelfgemaakte versies, enfin, ze gaven me een gevoel van trots. Ik had geen toespraakje voorbereid en dat zei ik ook. Vervolgens kwam er toch nog een enigszins samenhangende tekst over de haag van mijn tanden. Bottomline: we kunnen het niet alleen, we hebben elkaar nodig, niet alleen alle collega's maar ook de leerlingen en hun ouders. Dát maakt ons JDW tot wat het is.

Hoewel vrijwel geen collega dit blog nog leest wil ik toch al mijn collega's bedanken voor hun support, hun adviezen, hun wensen, hun geduld, hun kritische houding, hun complimenten, hun zorg voor de leerlingen. Als je zulke collega's hebt ben je als school onverslaanbaar.

Het Eia de volgende dag in de Augustijnenkerk mislukte volledig. Ik heb er niemand over gehoord. Iedereen was vol lof over de Proclamatie eindexamens. Op de borrel later in de museumtuin heb ik mezelf suf gerend met cadeautjes voor leerlingen, die ik bijna allemaal vond. Drankjes en bitterballen, ze gingen aan mijn gok voorbij. Ach, ik was er voor de geslaagden en hun trotse ouders en grootouders. Enkele van de aanwezige ouders waren ooit mijn leerling. Die vonden het extra leuk me te wijzen op hun geslaagde grut. Weer andere ouders hadden mijn mail leuk gevonden, mijn mailtjes zelfs. Er kwam ook EEN OUDER naar me toe, die vertelde dat hij nou die man was van de narrige mailtjes. Ach, het zij hem vergeven, dacht ik.

Vrijdag hadden we de Promotie en deelden we de rapporten uit aan, in mijn geval, de vijfdeklassers die naar de zesde gaan. Traditie is het oplezen van de namen van de bevorderden. Ik vergeet ook weleens iets, het vermelden van cum laude of zo, maar een complete leerlinge niet noemen, dat is me weinig gebeurd. Nu dus wel. Ik zag aan het eind van de lijst van één vijfde klas wel iemand enthousiast zitten wuiven, maar ik dacht dat een ouder verheugd zwaaide, na een weerzien van 30 jaar of zo. Gelukkig heb ik het recht kunnen zetten. Ik heb Nienke naar voren gehaald, haar extra luid genoemd en natuurlijk mijn excuses aangeboden. Gebeurt me niet meer, dat is dan ook wel weer zo.

Na de Promotie was er een borrel gepland, maar die werd afgelast. We zaten niet te wachten op nog meer zieken. Natuurlijk hebben we zelf met een klein groepje nog wel iets gedronken, maar daarna was het Schluß. Het waren een paar mooie jaren. 

Vanavond werk ik door. Ja, weet je wel weet je niet, ik had er gewoon zin an. Ik stop even een paar uurtjes om bij te komen van de hectiek van de laatste loodjes. En dan ga ik richting Energiehuis - kolere wat een passende bijnaam eigenlijk: nomen est omen - want er is een schoolfeest. Werk dus. Dat was vroeger chillen met Deep Purple en een baco. Nu is het verdachte figuren laten blazen, proberen wat regelmatige beats te ontdekken in het geluid en waken over de tere zieltjes. Gelukkig hebben we er een paar ervaren feestbeesten onder de collega's bij, dus die laten we vooraan staan. Ik mag de laatste shift want ik ben leerjaarcoördinator. Ehm, ja. Da's toch logisch? De andere coördinatoren zijn ook de lul, alleen eerder op de avond. Ik ga met mijn muntje - hee, die mag ik trouwens zelf naar believen uitdelen - een melkje halen denk ik.

Schoolleiders houden vanaf thuis supervisie en dat zou me er bijna toe verleiden ook maar schoolleider te worden. Dûh nee! Ik zie me al besturen in onze school, met dat mega gele ei, dat auditorium. Ben ik straks een eileider. 

Nog vier dagen. Vier dagen vol met regelen, borrelen, speechen (niet in die volgorde, lijkt mij), luisteren naar speeches, handen schudden, foto's (laten) maken en meer van dit soort dingen. Daarna is het weekend en dan is het tijd voor feesten (u kent mij, ik ben nooit uitbundig in dat opzicht) bij goede vrienden die 50 jaar getrouwd zijn (50!!), het bezoeken van mijn moeder en het bijkomen van de vermoeienissen van de afgelopen weken. Vanaf maandag ruim ik mijn spullen in grote shoppers en breng datgene wat een plaats op onze studeerkamer verdient naar huis. Dat is bij nader inzien niet zo veel, want ik ga er thuis geen museum van maken. Veel gaat de papiercontainer in vermoedelijk. Ik ben wat dat betreft nuchter. Zo tegen de dertig jaar heb ik deze klus gedaan en allemaal persoonlijke dingen op de muren geprikt, en dan komt er iemand die het anders gaat doen. Zeker weten dat ie het ook goed gaat doen. Nou, dan ruim ik het veld. Beetje nostalgie, vooruit. Maar ik ga niet zwijmelen.

Zijn mij dingen speciaal bijgebleven? Zeker. In de categorie triest is dat iets wat mij altijd bij zal blijven. De vader van een mentorleerling was ziek, ernstig ziek. De kans bestond dat hij de proclamatie niet meer zou meemaken. Ik heb in mijn nette kloffie enige tijd daarvoor thuis bij die familie die jongen toegesproken zoals ik dat in de Augustijnenkerk zou hebben gedaan. Zijn vader trots, zijn moeder trots, opa en oma en zus trots. Een week later kreeg ik droevig nieuws.

Van een andere orde was mijn csi-uurtje. Een jongen had bijna zeker weten ná het terugkrijgen van zijn werk een goed antwoord genoteerd op de plek waar een rode streep van de docente stond. Zij wist nagenoeg zeker dat daar aanvankelijk helemaal niets had gestaan. Maar hoe bewijs je dat? Eerst vraag je dan zo'n knaap: "Joh, weet je zeker dat je dat antwoord had opgeschreven?" "Ja, meneer, zeker weten. Waarom vraagt u dat?" Trucje van de wedervraag hè. Ging ik niet op in. "De docente beweert dat er niets stond en dat ze daarom een rode streep gezet heeft. Wat is daarop jouw reactie?" "Meneer, ze lult. Ze heeft gewoon een fout gemaakt en weigert die toe te geven." Nou vertrouw ik mijn collega's in het algemeen blind en deze collega altijd. Dus ik ben naar de BiNaSk- ruimte gegaan en heb daar een microscoop geleend. Toen iemand dat ding voor me had scherpgesteld bestudeerde ik de rode streep én het blauwe goede antwoord. Als het klopte wat hij zei stond de blauwe tekst onder de rode streep. U raadt het al: de blauwe tekst stond bovenop de rode streep. Met het blote oog was het niet te zien, maar met een microscoop was het goed te zien. Dus ik, van binnen triomfantelijk, van buiten ijzingwekkend koel, opnieuw naar die knaap toe. "Ik vraag het nog één keer, heb je die tekst pas bij het inzien van de toets geschreven of eerder?" "Meneer, waarom valt u me hiermee lastig? Ik ga mijn ouders informeren. Uw collega heeft haar werk gewoon niet goed gedaan." "Beste ...." - natuurlijk noem ik zijn naam hier niet - "weet wat je doet. Ik heb met een hele dure, supergevoelige microscoop dat werk bestudeerd." Stilte. Je zag 'm denken. Haha, De Hoon met een microscoop, hij weet niet eens hoe je dat schrijft. O nee dat weet ikzelf niet. Stilte. Elkaar aftasten. Figuurlijk. Stare down van een higher level. Verlies nemen, ik zag het besef in zijn ogen groeien. Jeezus... drieletterwoord, vierletterwoord, ik ben de sjaak. "Oké meneer, u heeft me. Ik heb dat later geschreven." Yesssssss! Zo, jongens, ik kwam bij wijze van spreken as high as a kite thuis. Wat heb jij vandaag? O, sprak ik koel. Ik had er eentje te pakken vandaag. Ga zitten, ik vertel je hoe ik hem te pakken kreeg. Zij was trots op mij! Ik mocht het toetje kiezen.

Ach, dit zijn zomaar een paar dingetjes uit mijn leven als leerjaarcoördinator. Nog vier dagen.

Met angst en beven ga ik de komende dagen naar school. Het wordt formeel de laatste schoolweek, al werk ik op mijn ouwelullentempo door in de week daarna. Toch een beetje sado? Nou nee. Ik ben beschikbaar, zoals dat heet. Ehm, Van Hoon, spoor je wel? Beschikbaar waarvoor? Bemiddelaar worden in conflicten zoals die nu actueel zijn? Nee hoor. Die taart laat ik aan mij voorbijgaan. Nee, ik ben beschikbaar om eventueel nog een examen na te kijken. Latijn. Da's mijn vak. Als er op een andere school, in het mooie Utereggg bijvoorbeeld, iemand op het onzalige idee komt zich ook nog eens op een derde tijdvak Latijn te werpen, tja, dan moet er natuurlijk wel een tweede corrector in Dordt zijn, hè. En aangezien onze regio formeel al met vakantie is heeft de overheid in al zijn goedheid besloten alleen al voor die beschikbaarheid extra te dokken. Da's toch chic de friemel, niet?

Verder leef ik in angst omdat ik bij de formele bijeenkomsten deze week graag mijn nieuwe suit wil showen. Ik heb dat pak gisteren gekocht, maar ze gaan het nog wat verbouwen. Mijn bovenstukje past goed (oeps, klinkt bedenkelijker dan ik het bedoel), maar er is wat mis met de broekspijpen en het bassin. Het bassin? Heb je diploma A wel, Hoontje? Ehm nee. Mijn kleinzoon Benjamin wel bijna, maar ik heb dat nooit gehaald nee. Goed, het bassin is waar de "bips" niet te nadrukkelijk in moet uitkomen, maar ook niet volledig moet verzuipen (bassin, hè!). Donderdag bij het zingen van het Eia en de rest van de proclamatie, de borrel, het etentje en het feestje moet ik het zeker aan hebben, dat pak.

Ik heb daar nu al een passende stropdas bij - oke, geleend van zoonlief, niet gekocht - die duidelijk maakt met welke worstelingen ik afgelopen jaar te maken heb gehad. Zo van, ik ga niet expliciet janken of zo, maar een beetje aandacht is wel lekker. Goh! Is die stropdas symbolisch of zo? Nou, hij staat inderdaad vol symbolen ja en - snif - die zeggen - snif snif - wel iets - gebroken stem - over mijn mentale constitutie dit jaar. Combi van moeilijke woorden en wat meelijwekkend gesnif, doet het altijd goed. Ik voel de armen al om mij heen.

O ja, ik moet niet vergeten een big shopper mee te nemen. Voor alle flessen wijn, bier, melk en zo. Ik neem er voor de zekerheid twee mee. Alleen nog iemand regelen die die shoppers tussen de borrel en het etentje even naar mijn huis brengt en ze daar voor de deur zet. Of in de tuin. Ik pas het aloude trucje gewoon toe. Aan een geslaagde die mij dankbaar is voor iets vraag ik, na hem/haar uitvoerig gecomplimenteerd te hebben, of ie met de auto is. Is het antwoord ja, dan zeg ik: getalletje onder de tien? Dat raadt ie natuurlijk in één keer en dan rijden ze met die shopper naar mijn huis. Pfft. Ook weer geregeld.

Weekend. Volkskrant lezen. En dan toch per ongeluk in de lerarenmodus schieten. Wat staat er onder de foto?

MINISTER VAN LANDBOUW HENK STAGHOUWER (CU) DONDERDAG TIJDENS EEN SCHORSING VAN HET KAMERDEBAT OVER HET STIKSTOFBELEID, DIE HEM EEN 'DIKKE ONVOLDOENDE' GAF. FOTO FREEK VAN DEN BERGH / DE VOLKSKRANT

O, o, o. Dat betrekkelijk voornaamwoord ook hè. Ik zoek, dat is een beroepsafwijking, meteen naar het antecedent. Dat moet mannelijk of vrouwelijk zijn, niet onzijdig. (een "de-woord", geen "het-woord"). Wat is het antecedent van "die"? Het kamerdebat en het stikstofbeleid vallen af (allebei onzijdig). Tja, dan blijven er maar vier over. Minister, maar een minister geeft zichzelf hooguit demonstratief een onvoldoende. Die niet dus. Landbouw, mwah. Donderdag, kan ook nog. Maar een dag geeft geen onvoldoendes, bij mijn weten. Dan moet het de schorsing zijn.

Het bedoelde antecedent had zich verstopt: het is natuurlijk de Kamer, die de minister een onvoldoende gaf.

Waar kan iemand zich op zijn vrije zaterdag druk over maken, hè? Onvoldoende, poeh hee, zou Tommie zeggen. Jullie hebben allemaal een onvoldoende (https://www.youtube.com/watch?v=WNPS-SV4lJI).

Onvoldoendes, binnenkort weer zeer actueel....

Op school heerst een hete, maar weldadige rust. Zeker op mijn afdeling. De zesdeklassers zien we niet meer, hooguit als er iemand een herexamen muziek komt doen in lokaal 113. Maar verder bereiden ze zich geestelijk voor en qua uitdossing voor op de proclamatie eindexamens. Die is op 7 juli. Verder is dat een rustige week. Vergaderingetje hier, sectieoverlegje daar, barbecuetje zus, examenfeestje zo, promotietje (nee, nee, niet verkeerd lezen), borreltje, schoolliedje, museumtuintje, fotootje, rechtop blijven lopen, afscheid nemen, oude bekenden verwelkomen. Ach, we zijn professionals. We doen het niet voor de poen.

Over poen gesproken, er is een nieuwe CAO hè. Die heeft wat leuke verrassingen in petto, waar wij ouwetjes nog aardig van profiteren. Nou alleen hopen dat we geen corona krijgen en dat de leuke dingen van het leven de overhand weer krijgen. Dan kan die weldadige, maar ook snikhete rust over enige tijd langdurige realiteit worden. Vanmiddag sprak ik Sara. Zij werkt al twintig jaar als werkster op school bij ons. Ze is Engelse, of Ierse, dat weet ik even niet meer. Sara vertelde me dat ze in september 67 wordt en dat ze dus met pensioen mag. Haar partner is 64, dus die mag nog even. We hebben even staan praten en het ging, voor wat ik ervan kon thuisbrengen, qua gezondheid wel weer goed met haar. Houden zo Saar. Pensioen is leuk en op den duur verdiend, maar je moet wel gezond zijn om ervan te kunnen genieten. 

Gisteren was ik, in mijn nadagen als coördinator, nog even aan het testen of ik nog streng kon overkomen. Er was herrie op de gang. Laatste lessen en dan alles oké vinden, die tijd heb ik wel gehad. Ik weet het, zielige zure zanikneus ben ik. Voetballende gastjes in de gang. Niemand greep in, dus ik sleepte mijn vermoeide, verhitte, bijna uitgedroogde karkas naar de gang. Er rolde inderdaad een bal, en een vierdeklasser maakte naar mijn idee aanstalten daar tegenaan te gaan schoppen. Aanloopje à la Memphis, maar dan wél raak, zeg maar. Feit bewezen dus. Daar ligt dus die bal, voor lokaal 116 herrie. Ik ga een paar meter voor die bal staan (dat ronde voorwerp, niet dat mannetje dat zijn voet ertegenaan wilde pleuren) en stak mijn hand uit. Ik maakte het zelfs voor hem begrijpelijke gebaar van "kom maar effe hier met dat ding, jochie". Geen woord gesproken. En pipo Klaas Jan Huntelaar ook niet. Geen protest. Dus ja hoor, ik had het nog. Geen onrust meer op die gang, zolang ik nog in functie ben. Boeh!! Schrik! Juist! En trouwens, volgend jaar heb ik Saffie Wijnaldum misschien in mijn les Latijn. Kan ie maar beter vast geïmponeerd zijn. Kijk, zo soms denk ik ook nog wel eens vooruit, hè. Marc Van Hoon Van Gaal de tweede. 

Ben ik ergens ingevlogen? Ja en nee. Nee als in, nee, men heeft geen grapje met mij uitgehaald dat ik niet door had. En ja, ik werd net, oké op mijn eigen fiets dan, ingevlogen om te zingen. Was ik Frans Duits geworden? Nee, niet qua zangkunsten en ook niet qua postuur. Nee, er was een avond voor de ouders van alle nieuwe eersteklassers. Vanmiddag waren die eersteklassers er zelf en nu hun ouders. Vanmiddag wilden we de kiddo's, behalve een hoop informatie, ook het schoollied in hun maag splitsen. Nou ben ik geloof ik nog één van de hooguit vijf wezens die het Eia uit het hoofd kennen. De rest leest en zingt tegelijkertijd. Vanmiddag mocht ik meneer Latijn spelen en het Eia toelichten, voorzingen en daarna de massa's opzwepen met dat heerlijke lied! Samen met de rector. Ging best aardig. Ik was er tevreden over, en hij ook.

Maar dat ik vanavond ook moest zingen, dát had ik ff niet meegekregen. Ik was m'n big shopper aan het leeg ruimen en de natuur moest even hoognodig zijn werk doen. Zit ik daar, gaat de telefoon. Amazing Grace, maar dan van Dropkick Murphys (https://www.youtube.com/watch?v=Ip-COzs42LQ). Ik nam niet op maar af, zeg maar. Even later bel ik terug. Nick. Wist ik niet dat ik er vanavond ook moest zijn? Hem was het ook niet duidelijk. Paniek in de tent. Er moet een Eia komen, maar er was geen leadzanger. Mick Jagger was ook al niet beschikbaar, dus dat was driewerf ***. Oh nee, tweewerf. Moeilijk is het niet, maar het blijft Latijns...

Eia cantemus, sodales, carmen eloquentiae,

cui studemus, nos amici, fervida cupidine.

Namque magni semper aestimabitur facundia.

Vivat ergo, fiat nobis, nobilis sodalitas.

Ik trek mijn lange broek aan, overhemdje, en spring op de fiets. Hup naar mijn werk. Zingen met die hap, en met de rector. Het ging fantastisch, eerlijk waar. Zelfde verhaal. Beetje mysterieus uitspreken, tekst toelichten, sappig verhaal erbij en zingen. Men stond op de banken. Luid gejuich ging op, stagediving all over the place. Het was een happening, een event van het zuiverste water. Handtekeningen heb ik maar niet gezet. Met een limo werd ik naar huis gebracht, riante bonus in the pocket. En toen werd ik wakker. In slaap gevallen bij midsummer murders. Ik had hem al eens gezien. 

Nu de schoolleiding het personeel heeft ingelicht voel ik mij vrij vanaf deze plaats mijn opvolger als leerjaarcoördinator van harte te feliciteren en veel succes toe te wensen. Hij brengt een hele dosis ervaring met zich mee. Dat is belangrijk, maar nog belangrijker is dat hij een groot empathisch vermogen heeft, belangrijk om zowel bewegingen, de "chemie" binnen het gremium van leerlingen als van docenten en stafleden goed in te schatten. Joviaal, imposante verschijning, humor, "the snipers look", overwicht, beminnelijkheid, tactisch en strategisch vermogen, klasse, sportiviteit, goede stem, het is er allemaal. En hij is voor Ajax. Yes!!

Beste collega, jongen, Martin. Heel veel succes! Je gaat het goed doen, zeker weten!

Ik zou willen dat meer leerlingen vooruitkeken als het mannetje uit de eerste klas die zich afgelopen donderdag ziek kwam melden. Meneer, mijn eigen coördinatoren zijn er niet, kan ik me bij u ziek melden? Ja hoor, kom maar even verder. Hoe heet je? Terwijl ik zijn naam probeer te duiden en op te zoeken in SOM zegt hij "meneer, dat is zet, aa, ii" en terwijl hij werktuiglijk zijn voornaam spelde keek hij rond. Hij moet mijn bureau gezien hebben waarop twee ballonnen lagen die een 4 en een 0 vormden, 40 dus. Elma en ik waren die dag 40 jaar getrouwd en Sophie was natuurlijk hartstikke attent geweest met die versiering en een fles fantastische Oostenrijkse wijn, die we overigens nog geen uur geleden soldaat gemaakt hebben. Zo, zegt ie, bent u jarig meneer? Kijk! Dat is nou nog eens vooruitdenken! Die man kan ik later tegenkomen als ik echt aan het puberen ben en dan kan ik maar beter een zo goed mogelijke indruk op hem gemaakt hebben. Ha ha, nee hoor, Dat is niet mijn leeftijd. Nee, mijn vrouw en ik zijn vandaag 40 jaar getrouwd. Vandaar! O, maar hoe oud bent u dan meneer? Nou, ik ben begin zestig. Nou, dat zou je niet zeggen, meneer! Fijne dag vandaag! Ik ben morgen weer op school, meneer, mijn moeder is geïnformeerd, als ik morgen nog ziek ben, moet ik via SOM door mijn moeder ziekgemeld worden, en ik moet als ik thuis ben even een mailtje sturen aan u en aan mijn eigen coördinator. Dan weten jullie dat ik veilig thuisgekomen ben. Toch? Helemaal prima, jongeman! Beterschap voor jou!

Ik denk dat ie geen vragen durfde te stellen over het boekje dat links van 40 lag. Ik had er eerlijk gezegd ook geen vraag over kunnen beantwoorden. En over lekkers gesproken, de droppot rechts achter de 40 heb ik vorige week voor het laatst gevuld. Die komt nog wel leeg. Ik zie je over een paar jaar in de vijfde, Zain. Wel Latijn kiezen hoor!

Dit zijn onrustige weken voor examinatoren, dat kan ik je zeggen. Je hebt examens nagekeken en dat heb je optimaal gedaan. Natuurlijk. Maar waar gewerkt wordt worden fouten gemaakt en dus is er een tweede corrector van een andere school. Die checkt of je inderdaad goed nagekeken hebt. Ik zit op de schaal van strengheid ongeveer halverwege. Ik houd me aan het correctievoorschrift. Waar er ruimte is, neem ik die. Ik luister goed naar correctie adviezen vanuit de VCN, maar verder ben ik erg volgzaam. Maar goed, de tweede corrector moet het wel met je scores eens zijn. Dus enkele dagen nadat je je werk bij de administratie ingeleverd hebt, voorzien van de goede krabbels op de goede plekken, wacht je 's avonds achter je PC op contact van de andere kant. Ehm, niet dat ik verwacht dat ik een belletje krijg van een overledene, dûh.

Ook vrouwlief heeft gecorrigeerd en ook zij wacht in spanning. Is het een redelijk iemand? Is het een vreselijk temerige betweterige irritante collega die vindt dat alles wat jij goed gerekend hebt fout is? Is het iemand die zegt: ja, ik heb uw werk zeer grondig bekeken. En ik vond er hier een puntje bij, daar een puntje af. Dus het eindsaldo was gelijk. Goedenavond verder. Dan weet je ook genoeg. Ook die had te weinig tijd.

Nou ja, afgelopen woensdagavond, tegen achten ging de thuistelefoon. Aha, dacht ik meteen. Een tweede corrector. Dus ik neem op en spreek mijn naam in. "Goedenavond, u spreekt met Marc de Hoon. Wat kan ik voor u doen?" Joh, ik kan zo in een call centre aan de slag. Mevrouw aan de andere kant. "Ja, u spreekt met" - ik zal haar naam hier niet noemen, ook omdat hem vergeten ben - "ik ben de twee..... Wat zei u? Bent u Marc de Hoon? Van Superlatijn?" "Ehm, ja." "Oh, wat geweldig dat ik u nu aan de telefoon heb! Ik laat mijn leerlingen bij ons op school" - een christelijke school, ik heb het even opgezocht - "altijd op uw site kijken. En ze vinden uw examendocument fan--tás ---tisch! Dan komen ze naar me toe, en dan zeggen ze: heeft u dit grapje van meneer superlatijn al gelezen? En dan komen ze niet meer bij! Wat geweldig dat ik u nu spreek. Ehm, o ja. Eh, is uw vrouw thuis - goh, ik weet niet wat me overkomt! - want ik ben haar tweede corrector."

Ik denk nog eens na of ik wel christelijk-verantwoordelijke grapjes heb gemaakt in mijn laatste document. Nou nee, wat hitsige versjes van Martialis. En wat bedenkelijke opmerkingen over Plinius, omdat je anders in slaap valt. Dus die gastjes van die school hebben, onder het mom van informatie verzamelen voor het examen Latijn, vunzige bacchanalen beleefd. Tja, op De Hoon zijn teksten ga je lekker.

"Ja hoor, mevrouw. Ik geef u haar even. Fijne avond! O ja, dit gesprek is opgenomen om onze service verder te kunnen verbeteren." Stilte aan de andere kant. "Grapje, mevrouw!"

Ik kan mijn gevoel even niet duiden. Heb ik nou echt vakantie? Nee, het is een lang weekend. Oké, met de bruiloft erin van mijn roomy, maar toch een lang weekend! Heb ik zo weinig meer te doen dat ik een soort van nep-vakantiegevoel heb? Nou, valt wel mee. Ik zit voortdurend dingetjes te doen en ook te maken, voor school ja.

Voel ik misschien dat een zware taak binnenkort van mijn schouders glijdt? Ik denk dat dat het is. Ik ben al bezig met het leeghalen van mijn kamer en heb een soort van drang naar een complete make-over van mijn lokaal. Ik heb alle posters van het prikbord gejast of ik ga dat nog doen. Op de metalen kast in 117 plakte ik jaar na jaar de posters die uitgeverijen van examenbundels Latijn mij toestuurden, in de hoop dat ik hun editie af zou nemen. Ik stelde als goed JDW-er altijd alles uit (de bekende rubberen deadline) en kreeg dan prompt weer extra mooie posters. Die posters op die ijzeren deur, dat was dus een dik pakket geworden. Hup! In één keer eraf. Net een pleister op een wond. Hatsiekiedee, in één ruk eraf!

En zo ga ik alle posters van het Ciceroconcours er ook afhalen. Twintig jaar lang (nou ja, eigenlijk negentien, maar ik rond graag af op ronde getallen) ben ik met leerlingen naar Italië gereisd om te testen of ik ze zo goed les had gegeven dat ze een moeilijke tekst van Cicero konden vertalen. Mwah. Ik ben een slechte leraar dus. De organisatie daar bestond uit bevlogen Cicerofanaten en één van die gasten ontwierp actuele Latijnse teksten (bijvoorbeeld over een tsunami, of over een aardbeving, of over de verderfelijke invloed van mobieltjes op het geestelijk welzijn), pleurde die op een gigantische poster en deelde die dingen dan voor nop uit aan o.a. Nederlandse professori die alles wat gratis was in hun rugzak of koffer propten.

Nou, die gaan dus van mijn prikbord af. Mijn prikbord? Ehm , het eigendom van mijn school natuurlijk. Dat gaat me een ruimte geven, zeg! Echt A0-formaat of zo. Onder het motto: alles wat in grote letters afgedrukt is valt beter op. Nou, mooi niet. Wij onderwijzers weten dat een mededeling "morgen eerste twee uur vrij" in lettergrootte 3 door iedereen gespot wordt. In tegenstelling tot een verzoek in lettergrootte 35 om na elke regel vertaling een regel leeg te laten. Hûh? Waar stond dat, meneer?

Goed, die vrijgekomen ruimte kan ik mooi benutten voor reclame voor mijn nieuwste hobby, het formatief handelen en toetsen. Ik heb net een proeftoets ontworpen voor mijn vijfdeklassers. Kijken wat ze daarmee doen. Afijn, al die ouwe meuk flikker ik d'r dus uit, want ik heb het licht gezien. Dat ik daarvoor 37 jaar in het onderwijs moet zitten, hè. Nu begrijp ik beter wat mensen voelen die "in de Heer" zijn. Wellicht ga ik in mijn vakantie bij mensen langs om literatuur te verkopen. Hup, bellen, deur open, voet tussen de deur en lullen maar. Shit, mijn studieplanner moet ik nog maken. Eerst koffie. 

Ik ga mijn LinkedIn weer eens updaten. Nieuwe functie, niet elders. Ik ben bevorderd tot hoofdsurveillant. Ja ja, mijn kwaliteiten zijn onverbloembaar. Promotie en een gigantische salarisstijging. Ik heb nu wat mensen voor me lopen. Heerlijk. Ik overzie de boel, analyseer waar de mogelijke problemen eventueel zouden kunnen opdoemen en grijp dan daadkrachtig in. In managementgelul: ik pleeg een interventie. Nee joh, ik krijg daar gewoon een kick van.

Als hoofdsurveillant draag je veel verantwoordelijkheid en ik moet zeggen, na gisteren heb ik ook inderdaad last van mijn rug.

Stel je voor. Er zitten vijf rijen van twaalf ploeterende scholieren voor je neus. Ze mogen niet afkijken en onder andere door mijn kille blik doen ze dat ook niet.

Ze mogen, helemaal aan het eind van hun carrière, nu eens de lakens uitdelen en een surveillant bij zich roepen. Er zijn een paar scenario's als er een vinger (de wijsvinger, de middelvinger komt na de diplomering) omhoog gaat. Iemand moet naar het toilet. Iemand wil nog een extra blaadje of iemand is klaar met het examen. Als er een vinger omhoog gaat, kijk ik een van mijn ondergeschikten indringend aan. Die herkent mijn blik van vroeger (het zijn vaak oud-leerlingen) en loopt naar de omhooggestoken vinger. Met alvast een blaadje papier. Nou, dan begeleidt de ondersurveillant die leerling naar de plee. Bladje papier niet nodig, althans niet daarvoor. Of hij/zij overhandigt het inderdaad gevraagde blaadje. Óf - en dat is nieuw - de leerling is klaar. Dan overhandigt die leerling zijn werk aan de ondersurveillant. Die checkt eerst of alles qua namen en nummers op het werk staat en brengt dat naar de hoofdsurveillant. Die kijkt nog eens een keer of alles in orde is en noteert dan de vertrektijd op het protocol. Je ziet, ik ben enorm in waarde toegenomen.

Ik heb eens wat zitten experimenteren en zitten bedenken hoe de communicatie efficiënter kan. Hoe we sneller kunnen ingrijpen als er een vinger opgestoken wordt. Gebarentaal, dat is de oplossing.

Stel, er gaat een vinger omhoog. Ik beweeg mijn twee vlakke handen horizontaal een paar keer over elkaar heen en kijk vragend. Zo van, ben je klaar? Knikt ie, dan stuur ik de ondersergeant op hem af. Schudt ie, dan heeft ie misschien papier nodig dus. Ik teken met twee vinger in de lucht de omtrekken van een A4-tje en kijk weer vragend. Is dat het, dan stuur ik de onderluitenant met papier naar de vrager. Bij de mogelijkheid van wc is het lastiger. Is het een jongen, dan sta ik op, houd mijn rechterhand links voor mijn gulp, met de palm naar het "apparaat", zeg maar. Het internationale gebaar voor "ik moet zeiken als een ezel". Maar is het een meisje, dan lukt dat niet. Over een oplossing voor dat probleem ga ik maandag nadenken.

Het allerbelangrijkste van mijn nieuwe functie is dat ik een kwartier voordat het examen afgelopen is ineens hardop mag praten. Ik mag aankondigen dát ze nog een kwartier hebben. Om de sfeer een beetje te ontspannen zeg ik daar vaak achteraan "voor dit examen, niet in je leven". Dat soort humor wordt wel gewaardeerd.

Maandag ga ik eens ff onderhandelen. Ik wil best functioneringsgesprekken houden met de ondergeschikten, maar dan wil ik wel weten wat daar tegenover staat. O nee. Ik wil juist helemaal geen functioneringsgesprekken voeren. Da's waar ook.

Ik heb wel alvast aan tussentijdse evaluatie gedaan. Elke keer als de onderkorporaals een werk kwamen brengen, en alles stond er op, deed ik een duimpje omhoog. En toen het examen klaar was heb ik alle ondermedewerkers een boks gegeven. Gebarentaal. Werkt altijd.

Ik moet nog wennen aan mijn nieuwe baan. En de outlines van mijn functiebeschrijving zijn nog wat vaag. Salaris-technisch gezien is het einddoel nog lang niet bereikt. Daar wordt aan gewerkt. met ellebogen en schouders. En veel geslijm. Yeah Marcie parkie, dream on. 

Mañana, mañana. Huh? Gaan we Spaans praten, Van Hoon? Da's toch Spaans? Ja ja, klopt. Het betekent morgen. Morgen als in de dag na vandaag. Morgen beginnen de eindexamens. Vandaag zijn we met een paar man even het sfeertje gaan snuiven in de examenzaal. Die is ook dit jaar weer in een leegstaand flatgebouw aan de Singel. De Singel is lang in Dordt en ik heb geen idee welke stukje Singel het is. Waarom daar? Is de gymzaal niet sober genoeg? Nou, de gymzaal is op zich prima, maar naast ons gebouw wordt het oude gebouw van de Brandweer gesloopt. Ja, écht gesloopt dus. Met teringherrie, stofwolken van gips, brandlucht, steengruis. Kunnen we niet hebben. Herrie naast de examenzaal. Vandaar dus uitgeweken naar een Singel.

Mooie ruimtes daar. Op de eerste, eigenlijk een entresol, vloerbedekking, een paar wc's, een keuken, een ruimte voor de kandidaten die elkaars geram op een laptop niet kunnen velen. Op de vijfde niet nee. Die is vrij basaal. Enfin, die hebben we alleen nodig voor de grote groepen. Dus voor Nederlands, wiskunde en Engels. Komt helemaal goed.

Nou goed, ze hebben gezien waar ze de komende weken afgebeuld worden met allerlei onverwachte vragen en opgaven. En wij ook. We komen langzaam in de stemming voor weer zo'n lekker lange examenperiode. Morgen en vrijdag weer les in de vijfde. Ik ga ze vertellen dat zij nu boven in de boom zitten. Dat we de zesdeklassers veilig afgeleverd hebben. Eens kijken hoe snel ze kapsones gaan krijgen, zo zonder die irritante zesdeklassers die altijd en overal in de watten gelegd moeten worden. Ik geef het een halve week. Dan hebben ze die kapsones. Behalve die paar die nu al denken dat ze er al zijn. Haha, mooi niet.

Mijn lieve, brave, zenuwachtige, quasi-nerveuze, hardwerkende mentorleerlingen en al hun kompanen wens ik heel veel succes. Ik begin maar eens aan hun speeches. Wat was het ook alweer? O ja. Honderd woorden, maximaal 1 minuut. Hum, daar vinden we wel wat op. Hasta mañana, hombres.